Dagblaðið Vísir - DV - 03.11.2017, Blaðsíða 36

Dagblaðið Vísir - DV - 03.11.2017, Blaðsíða 36
36 menning Helgarblað 27. október 2017 B ókin Sögur frá Rússlandi hefur að geyma smásögur eftir nokkra af þekktustu rit- höfundum Rússa á 19. öld. Þetta eru rithöfundarnir Alexander Púshkín, Nikolaj Gogol, Fjodor Dostojevskí, Ívan Túrgenev, Lev Tolstoj, Anton Tsjekhov, Ívan Búnín og Teffí. Áslaug Agnarsdóttir þýddi sögurnar. Þegar hún er spurð hvernig hún hafi valið þær segir hún: „Ég miðaði við að sögurnar hefðu verið skrifaðar fyrir byltinguna 1917. Ég byrjaði á að velja þá frægu sögu, Spaðadrottn- inguna eftir Púshkín. Hún hefur reyndar verið þýdd áður fyrir margt löngu en ekki úr frummálinu. Mig hafði lengi langað til að þýða hana. Svo fór ég að leita að fleiri sögum til að bæta við. Ég átti drög að þýð- ingu á frægri sögu eftir Búnín sem ég lauk við og svo valdi ég sögur eftir Tsjekhov og Tolstoj. Þrjár sög- ur í þessari bók, m.a. sögurnar eftir Gogol og Túrgenev, hafa áður kom- ið út í smásagnasöfnum sem nú eru ófáanleg. Ég leitaði að sögum eftir konur frá þessum tíma og fann hina skemmtilegu Teffí og tvær sögur eft- ir hana rötuðu í bókina.“ Aðspurð segir Áslaug að Spaða- drottning Púshkíns sé eftirlætis- saga sín í bókinni. „Púshkín var fyrst og fremst ljóðskáld. En þessi spennandi saga er eitt af bestu prósaverkum hans. Rússar líta á hann sem sitt helsta þjóðskáld og brautryðjanda í rússneskum nú- tímabókmenntum.“ Hin sterka taug Tsjekhovs Sögur frá Rússlandi kemur út inn- bundin í fallegri útgáfu, en ekki í kilju eins og svo algengt er orðið. „Mér þótti mjög vænt um það þegar Jakob F. Ásgeirsson hjá Uglu sem gefur bókina út sagðist vilja gefa hana út innbundna. Ég er honum mjög þakklát fyrir að hafa viljað gefa hana út á þennan hátt,“ segir Áslaug. Spurð hver sé eftirlætis rússneski höfundur hennar segir Áslaug: „Ef ég ætti að nefna einhvern einn þá er það Tsjekhov. Hann hefur sterka mannlega taug og hefur greini- lega samúð með lítilmagnanum.“ Hún vitnar í rússneska höfundinn Sergej Dovlatov sem sagði: „Það má vegsama andagift Tolstojs, hafa ánægju af orðfimi Púshkíns, kunna að meta sálarangist Dostojevskís og kímnigáfu Gogols, en sá eini sem ég myndi vilja líkast er Tsjekhov.“ Höfundurinn sjálfur sögupersóna Fyrr á þessu ári kom einmitt út skáldsaga eftir Dovlatov í þýð- ingu Áslaugar, Kona frá öðru landi. „Dovlatov fæddist 1941 og lést 1990 svo hann náði ekki háum aldri. Hann flutti frá Sovétríkjunum til New York og bjó þar síðustu tólf ár ævi sinnar. Hann er vel þekktur vestanhafs og mikils metinn enda var gata í Queens-hverfinu í New York nefnd eftir honum. Kona frá öðru landi fjallar einmitt um Rússa í Queens. Dovlatov er sjálfur sögu- persóna í þessari sögu og kemur fram undir nafni og gerir það einnig í fleiri sögum sem hann hefur skrif- að. Þessi bók þykir mjög aðgengi- leg, létt og meinfyndin. Ég held mikið upp á 19. öldina í rússnesk- um bókmenntum og hef kannski mest gaman af að þýða verk eftir höfunda þess tíma en ég hef einnig haft mikla ánægju af að þýða nú- tíma höfunda sem höfða til mín.“ Áslaug lagði stund á rússnesku í Óslóarháskóla og tók þar cand. mag-próf. Hún fékk síðan styrk til dvalar í Rússlandi og var þar vet- urinn 1975–76. Hún hefur þýtt þó nokkuð, einkum úr rússnesku, og fleiri þýðingarverkefni eru á döf- inni. Hún og eiginmaður hennar, Óskar Árni Óskarsson skáld, eru um þessar mundir að þýða örsög- ur eftir absúrdhöfundinn Danííl Kharms (1905-42). „Kharms skrif- aði stuttar sögur fyrir börn og full- orðna. Hann var þekktur sem barnabókahöfundur meðan hann lifði og sögur hans fyrir fullorðna voru ekki gefnar út í heimalandinu fyrr en á áttunda áratugi síðustu aldar. Nú er hann þekktur um heim allan. Hann dó hungurdauða í um- sátrinu um Leníngrad.“ Langar að þýða Stríð og frið Þegar talið berst að bókmenntum og þýðingum úr rússnesku er ekki annað hægt en að minnast á Stríð og frið eftir Tolstoj en það mikla verk hefur ekki komið út óstytt á íslensku. „Ég hefði mjög gaman af því að þýða Stríð og frið en það er svo mikil bók að ég veit ekki hvort mér myndi endast ævin til þess,“ segir Áslaug. „Ég er samt alltaf með það bak við eyrað að byrja á þeirri stóru sögu og sjá svo til hvernig það mundi ganga. Hún þyrfti að vera til í íslenskri útgáfu óstytt og ég held að ég hefði mjög gaman af að fást við að þýða hana.“ Hún segist einnig hafa mikinn áhuga að koma saman í eina bók rússneskum smásögum sem skrif- aðar voru eftir byltinguna. „Í þeirri bók kæmu konur sterkar inn því þar er af nógu að taka,“ segir Ás- laug. n Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrun@dv.is Rússneskir bókmennta- risar saman í bók„Ég hefði mjög gaman af því að þýða Stríð og frið en það er svo mikil bók að ég veit ekki hvort mér myndi endast ævin til þess. Kristinn Haukur Guðnason kristinn@dv.is Kvikmyndir Rökkur Leikstjóri: Erlingur Thoroddsen Leikarar: Björn Stefánsson, Sigurður Þór Óskarsson, Guðmundur Ólafsson R ökkur er fyrsta kvik- mynd leikstjórans Erlings Thoroddsen í fullri lengd á íslensku en áður hafði hann gert hrollvekjuna Child Eater í Bandaríkjunum þar sem hann stundaði nám. Hin íslenska frumraun er einnig hrollvekja sem ber að taka fagnandi því Ís- lendingar hafa nú ekki verið dug- legir í framleiðslu slíkra kvik- mynda. Rökkur hefur verið sýnd á kvikmyndahátíðum víða og fengið töluverða umfjöllun þrátt fyrir að framleiðendurnir hafi ekki haft úr miklum fjármunum að moða. Dulúð á Snæfellsnesi Í upphafsatriðinu fylgjumst við með tveimur ungum samkyn- hneigðum mönnum sem hafa gengið í gegnum sambandsslit og annar þeirra, Einar (Sigurður Þór Óskarsson), er augljóslega ekki al- veg í jafnvægi. Gunnar (Björn Stef- ánsson), sem sleit sambandinu, hefur hins vegar hafið sambúð með öðrum ungum manni, leikn- um af rapparanum Joey Christ. Eina nóttina fær Gunnar undar- lega símhringingu frá Einari og heldur hann þá strax af stað vestur á Snæfellsnes, á æskuslóðir Einars. Þar finnur hann Einar í sumarhúsi undir Jökli. Það er ekki að ástæðulausu að þetta svæði er valið því undarlegir atburðir byrja að gerast um leið og Gunnar kemur þangað. Snæfells- nes hefur verið hjúpað dulúð síðan galdramaðurinn Jón lærði bjó undir Jökli á 17. öld og vilja margir meina að hið yfirnáttúrulega þrífist þar. Í bústaðnum hefst upp- gjör á sambandsslitunum og Gunnar hefur áhyggj- ur af því að Einar sé í sjálf- stortímingarleiðangri. Þess utan virðist einhver fylgjast með bústaðnum en erfitt er að átta sig á því hver það er. Fáar aðrar persónur koma við sögu en hinir fyrrverandi ástmenn nema þá kona af næsta sveitabæ (Aðal- björg Árnadóttir) sem beðin var að gæta sumarhússins af foreldr- um Einars. Sterkir aðalleikarar Rökkur uppfyllir eina af megin- skyldum kvikmyndalistarinnar, að vera frumleg. Myndin nær að samþætta dramatíska hómó- erótík, yfirnáttúrulega dulúð, sí- gilda hrollvekjuhefð og alíslensk- an veruleika. Styrkur hennar felst aðallega í því hversu vel að- alleikararnir virðast tengjast og má hugsa sér að hægt hefði verið að skrifa Rökkur eingöngu sem dramamynd. Einstaka sinnum falla persónurnar þó á einlægn- isskalanum en það verður að skrif- ast á handritið frekar en leikarana. Styrkur Björns sem leikara kemur helst fram í dramatísku at- riðunum en Sigurðar í hryllingn- um. Nærvera Einars er ákaflega truflandi og maður hefur það á til- finningunni að hann sé ekki þarna í raun og veru. Aðalleikararnir bera myndina að mestu leyti. Myndin hefur tvo veikleika sem báðir gera vart við sig í seinni hlut- anum. Annars vegar er handritið losaralegt og áhorfandinn átt- ar sig ekki á hvert myndin stefn- ir. Eftir á að hyggja virðast sum atriðin skorta alla merkingu og til- gang eða að merkingin sé svo djúp að hinn almenni áhorf- andi meðtaki hana ekki. Kæmi það nokkuð á óvart því að hér er ekki um neina „artí-fartí“ mynd að ræða. Hinn veikleikinn er lengdin. Langdregni hef- ur aldrei verið talin dyggð í kvikmyndagerð og Rökk- ur missir af nokkrum gullnum tækifærum til að enda snyrtilega. Endirinn er þó ekki að öllu slæmur því þar eru nokkur vel heppnuð og truflandi bregðu atriði. Niðurstaða Þrátt fyrir að vera merkilega vel framleidd miðað við efni þá hef- ur Rökkur augljós merki þess að vera frumraun. Kannski skrifast það á reynsluleysi og kannski á ungæðislega dirfsku. En framtakið er vel meinandi, metnaðarfullt og að mörgu leyti áhugavert og gott. Hárin rísa nokkuð oft sem er ágæt- is mælikvarði á góða hrollvekju. Hér eru efnilegir leikarar og leik- stjóri á ferð sem við eigum eftir að sjá meira af á hvíta tjaldinu. n Rökkur Björn Stefánsson veldur hlutverki sínu vel. Hrollur og hómóerótík
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.