Morgunblaðið - 14.02.2017, Page 33

MENNING 33
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. FEBRÚAR 2017
Nú er bíóveisla í höf-uðborginni, úr mörgumgæðamyndum að veljaog margar sýndar sem
líklegar eru til afreka á Ósk-
arsverðlaununum. Þýskir kvik-
myndadagar hófust í Bíó Paradís sl.
föstudag og ef allar myndirnar sex
sem á þeim eru sýndar eru jafn-
góðar og Toni Erdmann má með
sanni segja að boðið sé til veislu.
Toni Erdmann var opnunarmynd
hátíðarinnar og veltust bíógestir um
af hlátri yfir nokkrum atriða henn-
ar, á boðssýningu sl. fimmtudags-
kvöld þegar hátíðin var formlega
sett. Sendiherra Þýskalands, Her-
bert Beck, sló á létta strengi í opn-
unarræðu sinni og setti upp kjána-
lega hárkollu að hætti persónunnar
Toni Erdmann, sem skartar slíkri
hárkollu og gervitönnum í myndinni
og lýgur því m.a. að hann sé sendi-
herra Þýskalands í Rúmeníu. Mynd
af Beck með kolluna má sjá hér til
hliðar og fær starfsmaður sendi-
ráðsins þakkir fyrir að útvega hana.
Þó að mörg atriði Toni Erdmann
séu bráðfyndin, sum svo fyndin að
bíógestir náðu varla andanum, eru
önnur dramatísk og jafnvel sorgleg.
Þetta er tragíkómedía eða dra-
medía, þ.e. blanda drama og kóme-
díu, og einkar vel heppnuð sem slík.
Í henni segir af fráskildum píanó-
kennara sem kominn er á efri ár,
Winfried Conradi (Simonischek) og
býr einn með fjörgömlum hundi sín-
um. Winfried er mikill spaugari og
hrekkjalómur, eins og áhorfendur
komast að strax í byrjun myndar
þegar hann lýgur að póstsendli og
þykist vera annar en hann er með
því að setja upp hárkollu og gervi-
tennur. Þegar hundurinn hans deyr
ákveður Winfried að heimsækja
dóttur sína, Ines, óvænt en hún
starfar í Búkarest í Rúmeníu, gegn-
ir þar ábyrgðarmiklu starfi fyrir
ráðgjafarfyrirtæki. Fljótlega kemur
í ljós að starfið felur í sér að spara
olíufyrirtæki peninga með því að út-
hýsa starfsemi með tilheyrandi
fjöldauppsögnum. Ines þarf að
sanna sig í miklu karlaveldi þess
geira og oftar en ekki er gripið fram
í fyrir henni og mætti eflaust kalla
það hrútskýringar. Þegar Winfried
birtist óvænt er Ines allt annað en
kát, tímasetningin eins slæm og
hugsast getur þar sem hún þarf að
heilla forstjóra olíufyrirtækis upp úr
skónum og meðreiðarsveina hans,
auk þess að sanna sig fyrir sínum
eigin yfirmanni. Á yfirborðinu er
hún hörð í horn að taka og lætur
engan vaða yfir sig en eftir því sem
líður á myndina kemur betur í ljós
að starfið veldur henni mikilli
streitu og vanlíðan. Þetta veit faðir
hennar og sér og reynir hvað hann
getur að bæta heldur stirt samband
þeirra og líðan dótturinnar með
fíflalegum uppátækjum. Í brjóstvas-
anum á skyrtunni sinni geymir hann
gervitennur sem hann stingur ítrek-
að upp í sig og lýgur að samstarfs-
mönnum dótturinnar, henni til lít-
illar skemmtunar en bíógestum til
ómældrar gleði. Svo virðist sem
feðginin séu eins ólík og svart og
hvítt og Winfried heldur aftur til
Þýskalands, eða það heldur Ines.
Henni til mikillar furðu dúkkar
hann aftur upp á veitingastað, þar
sem Ines er stödd með vinkonum
sínum, með óhemjuljóta hárkollu og
gervitennur og segist heita Toni
Erdmann. Hefst þá lygileg atburða-
rás, vægt til orða tekið, og ekki ljóst
hvernig mun fara, hvort Ines missir
starfið og hvaða áhrif þetta uppá-
tæki mun hafa á samband feðgin-
anna. „Ertu genginn af göflunum,
pabbi?!“ hrópar Ines á föður sinn
sem leiðréttir hana og segist ekki
vera faðir hennar heldur Toni Erd-
mann.
Nú þykir mörgum e.t.v. fullmikið
sagt um söguþráðinn en ég get full-
vissað þá um að nóg á eftir að koma
á óvart í þessari kostulegu kvik-
mynd Maren Ade. Aðalleikarar
hennar eru ekkert minna en stór-
kostlegir í hlutverkum sínum og þá
sérstaklega Hüller, sem er ákaflega
sannfærandi í hlutverki hinnar
þjáðu dóttur. Leikur Simonischek er
lágstemmdari og fyrir vikið verður
hann enn fyndnari. Þessar tvær per-
sónur vekja samúð áhorfandans með
ólíkum hætti og eru einkar vel mót-
aðar.
Í Toni Erdmann er spurt stórra
spurninga, hvers virði starfsframinn
sé og hvað geri lífið þess virði að lifa
því. Í hverju felst hamingjan og
hvað er hamingja? „Ekki glata skop-
skyninu,“ segir Winfried við blá-
snauðan starfsmann olíufyrirtækis
þegar við blasir fjöldauppsögn og
minnir áhorfandann á það sem gefur
lífinu gildi, að hafa gaman af því að
vera til og sjá spaugilegu hliðarnar á
lífinu, jafnvel þegar á móti blæs. Og
það gerir handritshöfundur og leik-
stjóri myndarinnar svo sannarlega
og með ákaflega óvæntum hætti, á
köflum súrrealískum. „Gleðin er
besta víman,“ söng Pálmi Gunn-
arsson hér um árið og gestir í Bíó
Paradís á opnunarkvöldi Þýskra
kvikmyndadaga voru sannarlega í
gleðivímu. Það eina sem ég hef út á
kvikmyndina að setja er að hún er
heldur hæg á köflum og þá finnur
maður fyrir lengdinni.
Þess má að lokum geta að til
stendur að endurgera kvikmyndina í
Bandaríkjunum og mun Jack Nich-
olson leika föðurinn og Kristen Wiig
dótturina. Hvað svo sem fólki finnst
um endurgerðir verður hún eflaust
bráðskemmtileg líkt og frumgerðin.
Kostulegur Peter Simonischek í hlutverki Winfried Conradi sem hér hefur brugðið sér í hlutverk furðufuglsins
Toni Erdmann. Ines, leikin af Söndru Hüller, veltir því fyrir sér hvort faðir hennar sé genginn af göflunum.
Bió Paradís – Þýskir
kvikmyndadagar
Toni Erdmann bbbbm
Leikstjórn og handrit: Maren Ade.
Leikarar: Peter Simonischek, Sandra
Hüller o.fl. Þýskaland, Austurríki og
Rúmenía, 2016. 162 mín.
HELGI SNÆR
SIGURÐSSON
KVIKMYNDIR
Hárprúður Sendiherra Þýskalands,
Herbert Beck, brá á leik við opnun
Þýskra kvikmyndadaga.
Gleðin er besta víman
Sænski óperusöngvarinn Nicolai
Gedda er látinn, 91 árs að aldri.
Hann reif sig upp úr erfiðum að-
stæðum í æsku og uppvexti og
varð einn dáðasti tenórsöngvari
síðustu aldar, með ljóðræna og
tæra rödd, næmur listamaður með
einstaka framsögn á mörg evrópsk
tungumál, segja gagnrýnendur.
Í frétt í The New York Times
segir að Gedda hafi verið einn fjöl-
hæfasti söngvari sinnar kynslóðar.
Hann söng tugi aðalhlutverka við
öll stærstu óperuhúsin á löngum
ferli – þar á meðal 367 sýningar
við Metropolitan-óperuna – og
hann söng opinberlega fram á átt-
ræðisaldur. Hann söng í Rigoletto
í Þjóðleikhúsinu árið 1960.
Margir söngvarar nefna Gedda
sem sitt uppáhald, fyrir einstaka
tækni og tónlistarhæfileika. Þá var
hann eftirsóttur kennari þegar
leið á ferilinn, og Gunnar Guð-
björnsson tenór var einn þeirra
sem nutu tilsagnar hans og ríku-
legs stuðnings.
„Ég gleymi aldrei deginum sem
ég söng fyrst fyrir Nicolai Gedda,“
skrifaði hann á Facebook. „Þetta
var eins og að upplifa draum, að
hitta goðið sem maður hafði hlust-
að á alla sína stuttu ævi – því hann
var líka í miklu uppáhaldi hjá
pabba mínum. Og ekki olli hann
vonbrigðum heldur reyndist hann
mér vel, kenndi mér svo ótalmargt
og gaf mér góð ráð um árabil.“
Dáður Nicolai Gedda heitinn.
Stjörnutenórinn
Gedda látinn
Miðasala og nánari upplýsingar
TILBOÐ KL 2 OG 3:40
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ
5%
SÝND KL. 8
SÝND KL. 5.30, 8, 10.30
SÝND KL. 8, 10.15 SÝND KL. 5.40
SÝND KL. 10.40
SÝND KL. 5.40