Freyr - 01.08.2006, Blaðsíða 34

Alþjóðaviðskiptastofnunin - WTO
Staðan í Doha-viðræðulotunni
Seint í júlí bárust þær fréttir að
slitnað hefði upp úr Doha-viðræðu-
lotunni og jafnframt að engin
ákvörðun hafi verið tekin um það
hvort og hvenær hún skyldi tekin
upp aftur. Viðræðurnar hófust í
borginni Doha í Katar í Miðaustur-
löndum árið 2001 og hafa verið
kenndar við hana síðan. Samninga-
viðræðurnar nú taka til fjölmargra
þátta annarra en viðskipta með
landbúnaðarvörur. Þar má nefna
þjónustuviðskipti, hugverkaréttindi,
markaðsaðgang fyrir iðnaðarvörur
og þróunarlönd. Eitt af yfirlýstum
markmiðum þessarar lotu er einmitt
að ná sérstaklega fram ávinningi
fyrir fátækustu ríki heimsins. Hér
eru því flókin mál til umfjöllunar og
gríðarlegir hagsmunir í húfi.
Þrjú atriði eru þarna talin hafa mesta þýð-
ingu í lausn viðræðnanna: markaðsaðgang-
ur fyrir landbúnaðarvörur, markaðstengdur
stuðningur við landbúnaðarframleiðslu og
tollar á iðnvörum. Nú þegar enn einu sinni
hefur mistekist að leiða viðræðurnar til lykta
er eðlilegt að velta framhaldinu fyrir sér, þ.e.
hvenær takist að koma þeim í gang að nýju.
Skammtímafrestun felur væntanlega í sér
að þær hefjist að nýju í haust. Til að svo
megi verða verða Bandaríkin m.a. að sýna
fram á raunverulegan sveigjanleika í að
draga úr markaðstruflandi stuðningi við
landbúnað. Þrýstingur á þau er mikill því
margir benda á stefnu þeirra sem eina meg-
inástæðu þess að viðræðurnar sigldu í
strand.
Náist ekki að koma viðræðunum á skrið í
haust blasir jafnvel við að þær dragist í
mörg ár. Afleiðingar þess eru ekki að fullu
Ijósar en væntanlega mun WTO standa
áfram á þeim grunni sem fyrir er. I staðinn
má hins vegar reikna með vaxandi vægi tví-
hliða viðskiptasamninga milli landa og
ríkja/viðskiptabandalaga. Þróunarlöndin
munu hins vegar bera mjög skarðan hlut frá
borði frá því.
SAMEIGINLEG YFIRLÝSING
Samtök bænda víðs vegar i heiminum fylgj-
ast grannt með þróun mála á vettvangi
WTO. Þegar ráðherrafundur WTO var
haldinn i Seúl í Suður-Kóreu í desember
2005 náðist nánara samstarf með samtök-
um bænda frá mörgum þróunarríkjum,
G10- löndunum og ESB auk fleiri landa
sem eiga m.a. sameiginlegt að vera inn-
flytjendur á matvælum. I yfirlýsingunni
taka bændur frá iðnríkjum og þróunar-
löndum sameiginlega afstöðu til landþún-
aðarviðræðna Alþjóðaviðskiptastofnunar-
innar. Að henni standa 22 aðildar- og
hagsmunafélög bænda frá 53 af þjóðrikj-
um heimsins, þar á meðal Bændasamtök
íslands. Af öðrum samtökum má nefna
Bændasasamtök Evrópu (COPA og
COGECA), norsku og svissnesku bænda-
samtökin ásamt fjölda bændasamtaka frá
Asíu og Afríku. Yfirlýsingin hefur verið
kynnt í fjölmiðlum víða um heim og birtir
Freyr hér þýðingu á henni.
34
FREYR 08 2006