Dagblaðið Vísir - DV - 24.11.2017, Síða 38

38 menning Helgarblað 24. nóvember 2017
Vinsælast
á Spotify
22. nóvember 2017
Metsölulisti
Eymundsson
Vikuna 12.–18.nóvember
1 Myrkrið veit - Arnaldur Indriðason
2 Gatið - Yrsa Sigurðardóttir
3 Mistur - Ragnar Jónasson
4 Saga Ástu - Jón Kalman Stefánsson
5 Amma best - Gunnar Helgason
6 Sakramentið - Ólafur Jóhann
Ólafsson
7 Jar City - Arnaldur Indriðason
8 Minn tími - Saga Jóhönnu Sigurðar-
dóttur - Páll Valsson
9 Heima - Sólrún Diego
10 Þitt eigið ævintýri - Ævar Þór
Benediktsson
Vinsælast í bíó
Helgina 17.–19. nóvember
1 Justice League
2 Thor: Ragnarok
3 Murder on the Orient Express
4 Litla Vampíran - The Little Vampire
5 A Bad Moms Christmas
6 Nut Job 2 / Hneturánið 2
7 Reynir sterki
8 Undir trénu
9 My little Pony, the movie
10 The Lego Ninjago Movie
1 Já ég veit - Birnir og Herra Hnetusmjör
2 Rockstar - Post Malone og 21 Savage
3 B.O.B.A - JóiPé og Króli
4 Too good at goodbyes - Sam Smith
5 Havana - Camila Cabello og Young
Thug
6 Oh Shit - JóiPé og Króli
7 Gucci Gang - Lil Pump
8 Ég vil það - Chase og JóiPé
9 Perfect - Ed Sheeran
10 Sagan af okkur - JóiPé, Króli, Helgi A
og Helgi B
H
eimildamyndin um Reyni
Örn Leósson, Reynir sterki,
hefur verið í bígerð síðan
um aldamótin þegar leik­
stjórinn Baldvin Z viðraði hug­
myndina fyrst við seinni eigin­
konu Reynis. Síðan hafa liðið 17 ár,
nokkrir miðilsfundir og óvæntur
fundur í kjallara á Reykjanesi og
nú er þessi einlæga og áhrifamikla
mynd orðin að veruleika.
Var að gleymast
Í lok myndarinnar segist Baldvin Reynir sterki Aflraunamaður og margslungin persóna.
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
Kvikmyndir
Reynir sterki
Leikstjóri: Baldvin Z
Reynir
breyski
Gagntekinn af Íslandskortum
n Reynir Finndal Grétarsson er ástríðufullur landakortasafnari n Hann á 233 mismunandi kort og er höfundur bókar um kortlagningu Íslands
F
yrir rúmu ári varð Reynir
Finndal Grétarsson skyndi­
lega ástríðufullur landa­
kortasafnari. Í eigu hans eru
nú rúmlega 200 gömul landakort af
Íslandi, mörg sjaldgæf og öll algjört
augnayndi. Reynir hefur ekki látið
sér nægja að safna kortum heldur
hefur hann skrifað bók um kort­
lagningu Íslands í gegnum söguna.
Bókin sem er vitanlega ríkulega
myndskreytt ber heitið Kortlagning
Íslands – Íslandskort 1482–1850 og
er gefin út af Crymogeu.
Forsagan er skemmtileg og
áhugaverð. Í fyrravor keypti
Reynir, sem er stofnandi Credit­
info og stjórnarformaður fyrir­
tækisins, hús Elínar Berg, ekkju
Ólafs Ragnarssonar bókaútgef­
anda. Veggur í bókaherbergi
hússins var þakinn landakort­
um, en Ólafur var mikill áhuga­
maður um gömul íslensk landa­
kort. Reyni varð starsýnt á kortin
og heillaðist samstundis af þeim.
„Mér fannst kortin svo falleg að
ég spurði Elínu hvort kortin gætu
fylgt húsinu en þau voru ekki til
sölu,“ segir hann. „Ég hafði gam­
an af landafræði þegar ég var lítill
og skoðaði vandlega landabréfa­
bókina sem við börnin fengum í
grunnskóla. Uppi á vegg hjá mér á
skrifstofunni voru alltaf landakort
og á heimilinu. Það var samt ekki
fyrr en ég sá gömlu landakortin á
veggnum í bókastofu Ólafs og El­
ínar sem ég hugsaði með sjálfum
mér: Kannski get ég keypt upp­
runaleg landakort af Íslandi, mörg
hundruð ára gömul.
Ég fór að leita að gömlum kort­
um, fyrst um alla Reykjavík og
síðan á internetinu. Ég setti mig
í samband við menn sem kaupa
og selja landakort og sagði þeim
að ég væri að leita að prentuðum
kortum af Íslandi. Þeir hófu leit og
reyndu að selja mér öll möguleg
kort þar sem Ísland sást einhvers
staðar, stundum bara pínulítið á
jaðrinum.
Ég fylgist
vel með uppboðum,
leita þau uppi ef ég er
í útlöndum og á við­
skipti við marga í þess­
um bransa. Samböndin
nýtast. Um daginn hafði
Dani, sem ég keypti
nokkur kort af í fyrra,
samband við mig. Hann
var með spil, hjartaþrist,
með landakorti af Ís­
landi á. Ég hafði aldrei
heyrt um að þetta spil
væri til. Ég keypti það
svo af honum.“
Á 233 mismunandi
kort
Hvað eru elstu kortin sem
þú átt gömul?
„Ég á 233 mismunandi kort,
þau eru öll upprunaleg og það
elsta frá 1482. Það er lítið til af
landakortum af Íslandi sem gerð
voru fyrir 1600. Fyrsta kortið sem
Ísland sést á er af Norðurlöndun­
um, en af því svæði eða Norður­
Evrópu eru nánast öll elstu kortin
sem sýna Ísland.
Fyrr á öldum var upplagsfjöldi
landakorta ekki mikill og hver út­
gáfa nokkuð skýrt afmörkuð. Svo
ég taki dæmi þá voru kannski
árið 1600 gefin út 1.000 kort af
ákveðinni tegund og svo giska
menn á að af þeim séu kannski
100 enn til. Yfirleitt voru þessi
gömlu kort handmáluð eftir að
þau voru prentuð og af þess­
um máluðu kortum eru engin
tvö eins.“
Spurður hvort það sé góð
fjárfesting í því að kaupa göm­
ul landakort segir Reynir: „Það er
hægt að fá 300–400 ára gömul kort
af Íslandi á 10–20 þúsund krónur
en þau sjaldgæfustu eru mun dýr­
ari, allt upp í milljón. Það má segja
að þetta sé ekki verri fjárfesting
en hvað annað. Þessi kort munu
sennilega halda verðmæti sínu
frekar en peningar og hlutabréf
ef eitthvað kemur upp á í óvissum
heimi.“
Vantaði bók eins og þessa
Af hverju ákvaðstu að skrifa bók
um Íslandskort?
„Ég fór að vinna að
þessari bók af því að mér finnst að
það eigi að vera til kortabók eins
og þessi með fyrstu kortunum sem
Ísland sést á.
Bókin er saga korta af Íslandi
frá því að Ísland sést fyrst á yfirlits­
korti 1482 og fram til 1850. Í byrj­
un söfnuðu kortaútgefendur sjálf­
ir upplýsingum um legu landa til
að gefa út kort í hagnaðarskyni og
þá var ekki mikið hugsað um ná­
kvæmnina. Menn seldu svo sama
kortið í áratugi, löngu eftir að
komnar voru fram nýjar upplýs­
ingar og rugluðu til dæmis iðulega
Ísland
Fyrsta skipti
sem Ísland
sést á prent-
uðu korti.
Árið er 1482.
Hjartaþristur Með landakorti af Íslandi.
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is