Dagblaðið Vísir - DV - 12.01.2018, Blaðsíða 19

Helgarblað 12. janúar 2018 fréttir 19
Lögfræðingar rifja upp erfiðustu málin
Kio Briggs Þann 1. september árið 1998 var Bretinn Kio Briggs handtekinn í Leifsstöð með yfir tvö þúsund e-töflur í farangri
sínum og var hann talinn hafa ætlað að selja þær hér á landi. Málið vakti gríðarmikla athygli og Briggs varð landsþekktur maður og sífellt
á síðum dagblaða. Dómarar töldu mögulegt að íslenskur maður sem bar vitni eða einhver á hans vitorði hafi komið efnunum fyrir í far-
angrinum. Briggs var því sýknaður í héraði 30. júní árið 1999 og sá dómur staðfestur í Hæstarétti rúmum tveimur vikum síðar. Þetta sama
ár voru Briggs og íslensk stúlka handtekin í Danmörku fyrir e-töflu smygl. Hlutu þau bæði eins árs fangelsisdóm þar í desember. Síðast
var vitað af Briggs árið 2015 í Madríd og var hann þá enn að komast í kast við lögin.
Shaken Baby Syndrome Í maí árið 2001 lést níu
mánaða gamall drengur í gæslu hjá hjónum sem störfuðu sem dagforeldrar. Dagföð-
urnum, Sigurði Guðmundssyni, var gefið að sök að hafa hrist drenginn svo harkalega
að hann lést tveimur dögum síðar úr heilaáverkum. Í mars 2002 var Sigurður dæmdur í
héraði til þriggja ára fangelsisvistar fyrir manndráp af gáleysi og þau hjónin voru einnig
dæmd til sektargreiðslu fyrir að hafa of mörg börn í gæslu. Hæstiréttur mildaði dóm
Sigurðar í 18 mánuði ári seinna. Sigurður hefur ávallt haldið fram sakleysi og læknar eru
ekki á einu máli um dánarorsökina. Farið var fram á endurupptöku árið 2013.
Kristín Edwald
Hví ákvaðst þú að gerast lögmaður? Lögmennska eða fatahönnun höfðu alltaf heillað
mig. Ákvað að vera praktísk og byrja á lögfræðinni. Á fatahönnunina inni.
Fyrsta málið þitt? Það var mál sem ég flutti fyrir tvær systur gegn Reykjavíkurborg vegna
söluverðmætis íbúðar.
Erfiðasta málið? Sakamál sem höfðað var á hendur hjúkrunarfræðingi og Landspít-
alanum vegna manndráps af gáleysi. Ég flutti málið fyrir hönd Landspítalans en málið
tók mjög á þar sem mér fannst og finnst mikið ranglæti í því fólgið að ákæra hjúkrunar-
fræðinginn, jafnvel þótt hún hefði svo réttilega verið sýknuð að fullu.
Furðulegasta málið? Í fljótu bragði kemur upp í hugann mál þar sem kínversk kona hafði
dottið um gúmmímottu. Þegar hún bar skýrslu fyrir dómi talaði hún lengi á sínu móðurmáli en
túlkurinn sem túlkaði yfir á íslensku þýddi næstum alltaf bara með já eða nei. Allir viðstaddir voru
vissir um að skýrslugjöfin væri nú ekki að skila sér öll yfir á íslensku en túlkurinn taldi svo vera.
Sætasti sigurinn á ferlinum? Þeir eru nokkrir en til að nefna einn þann fyrsta af sætustu sigrunum þá er
það væntanlega sigurinn í upphaflega Baugsmálinu þar sem umbjóðandi minn var alfarið sýknaður í Hæstarétti.
Mest svekkjandi ósigurinn? Það er tvímælalaust dómur í máli sem snerist um eignarnámsbætur vegna vegalagningar á Suðurlandi. Tók
mig nokkur ár að geta keyrt um þann vegspotta án þess að pirra mig á dómsniðurstöðunni.
Sævar Þór Jónsson
Hví ákvaðst þú að gerast lögmaður? Ég
ætlaði mér aldrei að verða lögmaður, ég
byrjaði á því að læra tannlækningar en
hætti svo því námi og fór í hagfræði. Ég var
eitt vorið að leita mér að einhverju nýju til
að læra og sá auglýsingu um opnun nýrrar
lagadeildar hjá Háskólanum í Reykjavík og
ákvað að slá til. Svo hefur eitt leitt af öðru.
Fyrsta málið þitt? Fyrsta málið mitt var
skattamál sem ég tók að mér fyrir eldri hjón
og náði að ljúka með farsælum endi þrátt
fyrir að vera erfitt úrlausnar. Ég man hvað ég vildi
standa mig vel og hvað ég lagði mikla vinnu í málið
þrátt fyrir að hafa ekki fengið alla þá vinnu greidda enda var það
ekki aðalmálið heldur að sanna sig og það gerði ég svo sannarlega. Ég
á enn afrit af reikningnum sem ég sendi þeim enda var þetta fyrsta málið sem ég vann
og rukkaði fyrir.
Erfiðasta málið? Öll mál hafa sitt flækjustig og eru auðvitað miserfið. En sum eru
erfiðari en önnur. Mér er minnisstæðast eitt mál sem reyndist mjög erfitt bæði fyrir mig
persónulega og umbjóðanda, það var skuldamál sem tók mjög á en þar hafði náðst
niðurstaða eftir mikla vinnu og umstang en það tók svo á umbjóðanda minn að hann
svipti sig lífi í kjölfarið og það hafði mikil áhrif á mig eftir á, enda var búið að leggja mikið
á sig í að ná fram niðurstöðu í því sem á endanum reyndist umbjóðandanum ofviða. Þau
þurfa ekki að vera flókin lögfræðilega málin til að hafa áhrif á mann líkt og þetta mál
gerði.
Furðulegasta málið? Furðulegasta málið var mál skjólstæðings sem ég hafði á minni
könnu og var andlega veikur. Hann hafði þann leiðinlega ávana að ferðast um heiminn
án heimildar og oft þurfti að leita á náðir utanríkisráðuneytisins til að fá viðkomandi
fluttan aftur heim, en umræddur aðili var mjög veikur og ég var lögráðamaður hans. Það
voru oft mjög skrautlegar uppákomurnar og í eitt skipti kom hann inn á skrifstofuna hjá
mér til að lýsa því yfir að hann væri Jesús endurfæddur og væri kominn til að frelsa mig
og aðila inni á skrifstofunni. Það þurfti að eyða miklum tíma í að sannfæra hann um að
hann þyrfti ekki að frelsa lögmanninn enda algjör tímasóun.
Sætasti sigurinn á ferlinum? Þeir hafa verið margir sigrarnir en flestir hafa verið utan
dóms enda er oft betra að ljúka málum fyrir utan dómskerfið. Mér er minnisstætt eitt
mál sem sneri að umbjóðanda mínum sem hafði misst húsið sitt á uppboði en fékk leið-
réttingu sem ég hafði sótt hart á bankann með. Það kom eitt símtal um að honum yrði
aftur afhent húsnæðið en ég var nokkuð lengi að íhuga það hvernig ég ætti að tilkynna
honum niðurstöðuna og ákvað að fara heim til hans til að tilkynna honum þetta. Það
leyndi sér ekki gleðin en það endaði með því að viðkomandi lyfti mér upp og kyssti mig
í bak og fyrir. Það sem er skemmtilegt við þessa sögu er að það var fjölskylduboð heima
hjá honum og hann vissi ekki af því að ég væri að koma. Fólkið hans furðaði sig á því að
þegar hringt var bjöllunni að húsráðandi gengi út, tæki utan um ungan mann og kyssti
hann.
Mest svekkjandi ósigurinn? Það er að ná ekki fram tilætluðum árangri. Það er þannig í
lögmennskunni að þeir sem vilja standa sig hafa metnað fyrir því að ná fram hags-
munum umbjóðenda sinna og ná árangri en það tekst ekki alltaf og alls ekki af því að
lögmaðurinn hafi ekki unnið vinnuna sína. Það er svo sérstakt við starf lögmannsins að
hann er milli steins og sleggju þegar kemur að úrvinnslu mála, hann er gegn einhverjum
aðila fyrir umbjóðanda sinn og svo með umbjóðandann á bakinu hvað varðar árangur og
því miður tekst það ekki alltaf því málstaðurinn er misjafn.
Sigurður Kári Kristjánsson
Hví ákvaðst þú að gerast lögmaður? Ég ætlaði alltaf að verða verkfræðingur. En ætli áhugi
minn á þjóðmálum, samfélaginu og stjórnskipuninni, fyrir utan auðvitað lögfræðina sjálfa,
hafi ekki gert það að verkum að ég ákvað að læra lögfræði, því þetta helst allt saman í hendur.
Þegar leið á laganámið fannst mér lögmennska henta mér betur en önnur lögfræðistörf. Hún er
fjölbreytt. Viðfangsefnin eru það líka. Maður fær tækifæri til að vinna með alls kyns fólki auk þess
sem málarekstur fyrir dómi er að sínu leyti ákveðin barátta fyrir rétti eða réttindum þess sem þú
gætir hagsmuna fyrir. Og einhverra hluta vegna fæ ég eitthvað út úr því að taka slaginn, ekki síst
þegar ég hef djúpa sannfæringu fyrir málstaðnum.
Fyrsta málið þitt? Það var mitt fyrsta prófmál fyrir héraðsdómi. Mér var falið að sannfæra
dómarann um að það væri rétt og lögum samkvæmt að ákveðnum manni bæri skylda til þess að
greiða heitavatnsreikninga vegna upphitunar á bílskúr sem einungis var til á teikningum. Það sem
þvældist fyrir mér var að bílskúrinn hafði aldrei verið byggður. Ætli það hafi ekki verið ástæðan
fyrir því að málið tapaðist.
Erfiðasta málið? Þau eru mörg. Það er erfiðast að takast á við mál þar sem undir eru persónulegir hagsmunir og tilfinningar einstaklinga,
ekki síst innan sömu fjölskyldu sem eiga það til að liðast í sundur á meðan rekstri dómsmálsins stendur. Það er heldur ekkert gamanmál að
upplifa það þegar fólk fær fangelsisdóm sem það þarf að afplána, sérstaklega þegar málið er tvísýnt. Sjálfur hef ég ekki lagt verjandastörf
fyrir mig, en það kemur fyrir að maður þarf að sinna þeim og það getur verið erfitt, ekki síst þegar niðurstaðan er manni í óhag.
Furðulegasta málið? Stóra bílskúrsmálið sem ég nefndi áðan var dálítið furðulegt af því að bílskúrinn sem málið snerist um hafði aldrei
verið byggður. Ég man líka eftir dálítið skrýtnu máli þar sem tekist var á um gallaðan hest. Ég vann það mál, þótt ekki sé ég neinn sér-
fræðingur um gæði hesta sem ganga kaupum og sölum. Svo var stóra Coke-tappamálið stórfurðulegt. Þar tókust mágar á um það hvor
þeirra ætti að eignast bíl í svokölluðum Coke-tappaleik, en þeir höfðu keypt gosið og þar með Coke-tappana í tengslum við sameiginlega
afmælisveislu sem svo endaði með þessum ágreiningi þeirra á milli. Því miður flutti ég það mál ekki á endanum, heldur Helgi Jóhannesson
hrl., sem þá var samstarfsmaður minn.
Sætasti sigurinn á ferlinum? Maður man alltaf best eftir nýjustu málunum. Ég vann til dæmis afar sætan sigur um daginn þegar við höfð-
um ríkið undir í Hæstarétti í fordæmisgefandi máli þar sem álagning búnaðargjalds var dæmd ólögmæt. Það er eitthvað sérstakt við það að
hafa ríkið undir, ekki síst þegar niðurstaðan hefur þýðingu fyrir einhvern hóp manna. Ég mun heldur aldrei gleyma viðbrögðum föður ungrar
stúlku sem ég vann einu sinni fyrir. Stúlkan hafði lent í hræðilegu slysi og mér hafði verið falið að sækja fyrir hana skaðabætur. Það gekk afar
vel og viðbrögð föðurins voru eftir því. Það eru svona mál sem geta gefið lögmannsstarfinu ansi mikið gildi.
Mest svekkjandi ósigurinn? Allir ósigrar eru svekkjandi. Sérstaklega þegar maður þolir ekki að tapa. Og ætli ég verði ekki að játa það á mig
að vera haldinn slíku óþoli. En í þessu starfi verður maður víst að sætta sig við að sum mál vinnast ekki. Það er bara þannig. Ef ég ætti að
nefna eitthvert eitt mál þá man ég nú eftir einu sem ég rak fyrir mörgum árum. Þar sem ungur maður var dæmdur til refsivistar fyrir brot sem
hann var sakaður um að hafa framið. Ég var algjörlega sannfærður um sakleysi hans. Dómarinn var á öðru máli. Mér fannst þessi ungi maður
órétti beittur og örlög hans grimm. Það var erfitt að taka því.