Dagblaðið Vísir - DV - 12.01.2018, Blaðsíða 26

26 tímavélin Helgarblað 12. janúar 2018
1974
Vildu bóka-
skattinn af
Tíminn greindi frá því 4. október
1974 að Bóksalafélag Íslands
hefði miklar áhyggjur af fram-
tíð greinarinnar og vildi afnema
söluskatt af bókum. Mikill sam-
dráttur í bóksölu kæmi til vegna
sjónvarpsáhorfs, stækkun dag-
blaða, verðbólgu og aukinnar
afkastagetu bókasafna. Bent var
á að dagblöð, tímarit, útvarp og
sjónvarp væri þá þegar undan-
þegið söluskatti. Einnig að enginn
söluskattur væri á löndum í
kringum okkur, til dæmis Noregi
og Bretlandi. Í bréfi frá félaginu
stóð Í hástöfum: „MÁLIÐ VIRÐ-
IST SENN KOMIÐ Á ÞAÐ STIG,
AÐ ÍSLENDINGAR GERI ÞAÐ
UPP VIÐ SIG, HVORT BÆKUR
EIGI AÐ KOMA ÚT Í LANDINU.“
1934
Eitrað fyrir fólki
í Ingólfsapóteki
Þann 7. apríl árið 1934 áttu sér
stað skelfileg mistök í Ingólfsapó-
teki þegar þrír sjúklingar fengu
eitur í stað með-
als. Bílstjóri einn
og tvær konur
komu í apótek-
ið og báðu um
amidophyrin,
bólgueyðandi
meðal, en fengu
þá arsenik-
blöndu í staðinn. Efnunum hafði
þá verið raðað upp í stafrófsröð
í geymslu apóteksins en eitur-
efnin ekki geymd sérstaklega,
og arsenikið blandað fyrir van-
gá. Sjúklingarnir voru fluttir á
Landspítala með hita og mikil
uppköst. Uppköstin urðu þeim
til lífs því skammturinn hefði
annars verið banvænn. Málið
var rannsakað af lögreglunni og
Landlæknisembættinu.
Þ
ann 24. febrúar árið 1989
festist Akureyringurinn
Ólafur Sveinn Gíslason, þá
tveggja ára, við dekk bif-
reiðar og dróst með henni tæpan
hálfan kílómetra. Ólafur er þrítug-
ur í dag og trúir ekki á kraftaverk.
Hann segir það þó merkilega til-
viljun að hann sé enn á lífi.
Naglaför í úlpunni
„Mamma var úti með mér að leika
á gangstéttinni fyrir utan heimilið
okkar á Vestursíðu. Síðan skaust
hún rétt inn til að svara símtali.
Ég náði þá að færa mig að fólks-
bíl sem nágrannakonan átti og
einhvern veginn festi ég mig í ein-
hverju við hægra afturdekkið.“
Konan tók ekki eftir Ólafi og
hafði hún keyrt inn á bílastæðið til
að snúa bílnum við. Þá keyrði hún
af stað inn Bugðusíðu og var komin
um 400 metra leið áður en hún tók
eftir að eitthvað var að. „Hún heyrði
þá eitthvert hljóð sem henni lík-
aði illa og stoppaði því og sá mig.“
Konan hélt þá að dekk bílsins væri
sprungið en þess í stað fann hún
Ólaf sem var orðinn blár í framan.
Samkvæmt frétt DV frá þess-
um tíma fór Ólafur undir hjól bif-
reiðarinnar en hann segir það
ekki rétt. „Ég hefði ábyggilega
ekki lifað það af.“ En þykk, vatt-
eruð úlpa sem Ólafur var í var
tætt af nöglum vetrardekksins og
bjargaði hún sennilega miklu.
Fór illa í mömmuhjartað
Ólafur jafnaði sig furðu fljótt og
byrjaði þá að orga mikið. Far-
ið var með hann á Fjórðungs-
sjúkrahúsið og hlúð að meiðslum
hans sem voru minni-
háttar mar og skrám-
ur. Engin bein boru
brotin eða brákuð
og engin innvortis
meiðsl. „Ég
kom ekki ólask-
aður frá þessu
en þetta hafði
engin langvarandi
áhrif. Við fórum heim
samdægurs og ég hef verið
hraustur síðan.“
Hann segir að atvikið hafi helst
bitnað á móður sinni.
„Þetta fór auðvitað mjög
illa í hjartað á mömmu. Að
hún hafi litið af mér í smá stund
og þá hafi næstum því það versta
gerst.“
Ólafur segist hafa verið mjög
lánsamur að konan hafi stoppað.
„Sjálfur stoppa ég ekkert alltaf þegar
ég heyri smá hljóð í bílnum. Ef hún
hefði ekki gert það þá hefði ég ekki
lifað þetta af.“ n kristinn@dv.is
Tveggja ára barn dróst með bíl
1989
Ólafur Sveinn
„Hún heyrði þá
eitthvert hljóð
sem henni líkaði
illa og stoppaði
því og sá mig“
1853
Maður var að rjúpnaveiðum á
Bleiksdal á Kjalarnesi og hjelt í hendi
sjer á hlaðinni byssu, en hún slóst
við stein og hljóp skotið af og tók af
honum nefið að mestu.
- 19. aldar annáll séra Péturs
Guðmundssonar frá Grímsey
1785
E
itt af sorglegustu morðmál-
um Íslandssögunnar er dráp
Ámunda Jónssonar á dóttur
sinni sumarið 1785. Hef-
ur það verið kallað bæði ódæði
og líknardráp þegar hann fleygði
hinni átta ára Sigríði í ána Blöndu
þegar þau voru örmagna og á ver-
gangi. Fyrir drápið galt Ámundi
með lífi sínu og staðurinn þar sem
hann framkvæmdi það hefur verið
nefndur Ámundahylur.
Á hrakhólum í móðuharðindum
Árinu áður lauk Skaftáreldum en
móðuharðindin stóðu enn yfir.
Fimmti hver Íslendingur dó þegar
askan og eitrið kippti lífsviður-
værinu undan þeim og vitaskuld
voru það smælingjarnir sem urðu
verst úti. Ámundi var einn af þess-
um smælingjum, hálf sextugur
og hafði þvælst um sveitir Húna-
vatnssýslu og Skagafjarðar sem
vinnumaður. Hann átti konu og
tvær ungar dætur, unni þeim vel
og hafði ekki komist í kast við lög-
in. Þau bjuggu í vestanverðum
Skagafirði en örbirgðin var slík að
þau neyddust til að yfirgefa heim-
ili sitt á öðrum degi jóla árið 1784.
Yngri dóttirin var aðeins
nokkurra ára gömul og Ámundi bar
hana í poka á bakinu. Einn daginn
fannst hún örend í pokanum og
skömmu síðar yfirgaf eiginkona
Ámunda hann og Sigríði. Flæktu-
st þau tvö þá um Húnavatnssýslur
og betluðu en fólk sem mætti þeim
og leyfði þeim að gista hafði orð á
því hversu vel Ámundi hugsaði um
hana. Í grein Tímans frá árinu 1987
segir: „Hann færði hana úr votu
sokkunum af mestu nærgætni og
gaf henni úr askinum sem þeim
var færður, eftir því sem til hrökk.
Það leyndi sér ekki að þessum föð-
ur þótti vænt um litlu telpuna sína.“
Kastaði Sigríði í Blöndu
Einn dag, snemma í júlímánuði,
voru þau feðginin við Blöndu-
bakka og neyddust til að sofa ut-
andyra þá nóttina. Um nóttina
vaknaði Ámundi, greip Sigríði og
varpaði henni í straumhart fljótið.
Hvort um stundarbrjálæði, ör-
væntingu eða líkn var að ræða skal
ósagt látið því síðar sagðist hann
ekki vita það sjálfur.
Eftir þetta gekk hann af stað í
vesturátt en mætti þá fólki sem
hafði vitað af þeim feðginum
saman á ferð. Fór hann nú að ljúga
því að hann hefði komið dóttur
sinni á framfærslu síns heimahér-
aðs í Skagafirði. Sögusagnir um
grunsamlegt athæfi fóru að heyr-
ast og bárust þær til eyrna sýslu-
mannsins Magnúsar Pálssonar
sem fyrirskipaði leit að Ámunda.
Fannst hann við Bitruháls í Hrúta-
firði 22. júlí og var þá á leið vestur
á Strandir. Í farteski hans fundust
bæði sokkar og skór Sigríðar.
Játaði strax
Ámundi játaði strax brot sitt og
sagði mönnunum hvar hann
hefði fleygt Sigríði í ána. Var hann
þráspurður út í atvikið, hvort
hann hefði misst vitið og hvort
hann hefði unnið henni einhvern
frekari skaða. Hélt hann sig þó
ávallt við upprunalega framburð
sinn. Farið var með Ámunda á
Blöndubakka og leitað að Sigríði
með krókum en hún fannst þó
aldrei.
Af játningu og líkum var hann
dæmdur til dauða fyrir barns-
morð. Samkvæmt dómi skildi
hann aflífast „í sínum hversdags
fötum með beru höfði fimm sinn-
um klípist með glóandi töngum
fyrst fyrir utan þann stað hvar
hann er fangaður, síðan þrisvar
milli hans og aftökustaðarins,
hvar hans hægri hönd skal fyrst
afhöggvast með öxi og síðan höf-
uð. Höfuðið setjist á einn stjaka,
en líkaminn þar fyrir ofan á hjól.“
Ámundi var geymdur í varðhaldi
í Víðidalstungu fram á vorið 1786
þegar dómnum var fullnægt. n
Ámundi Jónsson kastar
dóttur sinni í Blöndu
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
Stundarbrjálæði eða líkn Teikning
úr Tímanum, 8. nóvember 1987.