Morgunblaðið - 22.09.2017, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. SEPTEMBER 2017
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Hjólreiðafólki hefur fjölgað mikið á
síðustu árum og hefur hjólreiðaslys-
um fjölgað hægt og bítandi á sama
tíma. Í fyrra voru samtals skráð 137
hjólreiðaslys á Íslandi þar sem slys
urðu á fólki. Þar af voru 100 lítið slas-
aðir og 37 alvarlega slasaðir.
Til samanburðar var meðaltal ár-
anna 2002 til 2009 þannig að 40 slös-
uðust lítillega og einungis 8 alvar-
lega. Hjólreiðaslysum fjölgaði mikið
milli áranna 2013 til 2014 en þá fóru
hjólreiðaslysin úr 95 í 123. Slysunum
fækkaði örlítið árið 2015 en fjölgaði
að nýju árið 2016. Á tímabilinu 2002
til 2016 hefur eitt banaslys orðið á
hjóli og það var árið 2015.
Slysin ekki alltaf tilkynnt
Þórhildur Elínardóttir, sam-
skiptastjóri hjá Samgöngustofu, seg-
ir misbrest á skráningu hjólreiða-
slysa. „Það verður að hafa í huga að
slys á hjólreiðafólki eru afskaplega
vanskráð, vegna þess að hjólreiða-
manni sem dettur á hjóli dettur ekki
endilega fyrst í hug að hringja í lög-
regluna,“ segir Þórhildur og bætir
við að einnig skorti betri upplýsingar
til að skrá hvernig slys urðu. „Það
eru slys og banaslys hjólreiðamanna
á skrá. Það er ekki tiltekið sérstak-
lega af hvaða ástæðum slys urðu þar
sem hjólreiðafólk kemur við sögu.“
Hún segir jafnframt að fjölgun slysa
megi rekja til fjölgunar hjólreiða-
manna. „Auðvitað hefur hjólreiða-
fólki fjölgað og það hefur orðið meira
áberandi í umferðinni.“
Morgunblaðið spurðist fyrir um
hvort Samgöngustofu hefðu borist
kvartanir eða séð fjölgun á slysum
vegna þess að hjólreiðamenn séu að
hjóla í tvöfaldri röð á umferðargöt-
um. Þórhildur segir að slíkt sé ekki
skráð og engar kvartanir séu vegna
þess. „Almennt séð stendur skýrt í
umferðarlögunum að hjólreiðamenn
eiga að hjóla í einfaldri röð, það
stendur í 39. grein, en ef það er
nægilegt rými mega tveir hjóla sam-
hliða ef það er unnt án hættu eða
óþæginda. Það á alls ekki við á þjóð-
veginum,“ segir Þórhildur og bætir
við að Samgöngustofu gangi út frá
því að hjólreiðamenn hjóli hægra
megin við miðakrein og séu í ein-
faldri röð.
Ásbjörn Ólafsson, formaður
Landssamtaka hjólreiðamanna, seg-
ir að félagið finni fyrir mikilli fjölgun
hjólreiðafólks á síðustu árum. Félag-
ið hefur barist fyrir því að bæta
hjólamenningu en það felur meðal
annars í sér að tryggja hjólreiðafólki
öruggar hjólaleiðir svo ekki þurfi að
hjóla yfir og á götum að óþörfu.
Þannig væri hægt að fækka slysum.
Hjólað Í umferðarlögum segir að
hjóla skuli í einfaldri röð, nema þar
sem er rými til án hættu.
Hjólreiðaslysum
fjölgað verulega
 48 hjólreiðaslys að meðaltali 2002-2009
Fjöldi slasaðra hjólreiðamanna
140
120
100
80
60
40
20
0
2002-9 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
48
82 84
89 95
123 117
137
Heimild: Samgöngustofa
Meðaltal
2002 til
2009
40
8
61
21
65
19
68
21
58
37 92
31
86
31
100
37
Lítið slasaðir
Alvarlega slasaðir
Samgönguþing 2017 28. september 2017
á Hótel Örk í Hveragerði
Dagskrá:
Kl. 10:00 Bæjarstjóri Hveragerðis, Aldís Hafsteinsdóttir, býður fundargesti velkomna
Ávarp Jóns Gunnarssonar ráðherra samgöngu- og sveitarstjórnarmála
Kl. 10:15–11:15 Samgönguáætlun – staða
Formaður samgönguráðs, Ásmundur Friðriksson
Forsvarsmenn samgöngustofnana – pallborð
Samgöngu- og sveitarstjórnaráðuneytið – Sigurbergur Björnsson
Vegagerðin – Hreinn Haraldsson
Samgöngustofa – Þórólfur Árnason
Isavia – Björn Óli Hauksson
Kl. 11:15 Framtíðarsýn í samgöngum – Guðmundur Freyr Úlfarsson prófessor við HÍ
11:45 Hádegishlé
Kl. 12:20 Hvítbók: Ákvarðanataka í samgöngum – dr. Gunnar Haraldsson hagfræðingur
Kl. 12:45 Flug sem almenningssamgöngur og mikilvægi þess fyrir búsetugæði á lands-
byggðinni – Jóna Árný Þórðardóttir framkvæmdastjóri Austurbrúar
Kl. 13:10 Góðar samgöngur, grunnur samkeppnishæfs samfélags – Haukur Óskarsson
tæknifræðingur
Kl. 13:25 Framkvæmdir á stofnvegum út frá höfuðborgarsvæðinu – dr. Eyjólfur Árni
Rafnsson verkfræðingur – kynning – umræður
Kl. 14:15 Málstofur
a. Umferðaröryggi – nýjar áskoranir og verkefni
b. Orkuskipti í samgöngum og loftslagið
c. Samgöngur á höfuðborgarsvæðinu
d. Hafnamál og nýjungar í útgerð
Kl. 15:15 Kaffi
Kl. 15:30 Samantekt úr málstofum
Kl. 16:00 þinglok – léttar veitingar
Fundarstjóri er Áslaug Hulda Jónsdóttir, formaður bæjarráðs Garðabæjar
Boðið verður upp á ókeypis far með rafrútu á þingið. Farið verður frá samgöngu- og
sveitarstjórnaráðuneytinu við Sölvhólsgötu kl. 09:00 og komið við á bensínstöðinni í
Norðlingaholti um kl. 09:15. Lagt verður af stað til Reykjavíkur frá Hótel Örk kl. 17:00.
Komið verður við á bensínstöðinni í Norðlingaholti á leiðinni að samgöngu- og
sveitarstjórnarráðuneytinu. Þangað verður komið um kl. 18:00.
Þátttakendur eru beðnir að skrá sig með því að senda
tölvupóst á netfangið: kristin.hjalmarsdottir@srn.is.
Þátttakendur eru jafnframt beðnir að taka fram hvort þeir
þiggja far með rútu á þingstað.
Samgöngustofa
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Samkvæmt drögum að nýjum válista
fugla fjölgar tegundum hér á landi
sem hætta steðjar að. Vinna Nátt-
úrufræðistofnunar Íslands (NÍ) við
uppfærslu á válistanum er langt
komin og er stefnt að því að birta
listann í endanlegri mynd í haust.
NÍ, Fuglavernd og Háskóli Ís-
lands (HÍ) boða til málþings í dag
um nýjan válista fugla á Íslandi.
Málþingið verður í Öskju, húsi nátt-
úrufræða við HÍ og hefst það kl. 15.
Málþingið er öllum opið og aðgangur
ókeypis.
Jóhann Óli Hilmarsson, formaður
Fuglaverndar, setur málþingið og
Björt Ólafsdóttir umhverfisráðherra
flytur ávarp. Arnór Þórir Sigfússon
stýrir fundinum. Craig Hilton-
Taylor, yfirmaður válistadeildar Al-
þjóðlegu náttúruverndarsamtak-
anna (IUCN), ætlar að fjalla um vá-
lista. Starri Heiðmarsson,
sviðsstjóri hjá NÍ, talar um íslenska
válista og Menja von Schmalensee,
sviðsstjóri á Náttúrustofu Vest-
urlands, talar um fuglavernd og vá-
lista. Erpur Snær Hansen, sviðs-
stjóri vistfræðirannsókna hjá
Náttúrustofu Suðurlands, talar um
lundann, algengasta fugl landsins á
válista, og Ólafur Karl Nielsen, vist-
fræðingur hjá NÍ, um rjúpuna, vin-
sælustu veiðibráðina á válista. Elvar
Árni Lund, fyrrverandi formaður
Skotvís, fjallar um sjálfbærar fugla-
veiðar.
Sjófuglar eru í aukinni hættu
Kristinn Haukur Skarphéðinsson,
dýravistfræðingur hjá NÍ, ætlar að
kynna drög að nýja fuglaválistanum
á málþinginu í dag. Hann sagði í
samtali við Morgunblaðið í gær að
tegundum sem taldar eru vera í
hættu hefði fjölgað frá því að válisti
fugla var síðast gefinn út árið 2000.
Þar hefur m.a. áhrif að aðferðir við
mat á hættu hafa örlítið breyst. Nú er
t.d. lögð meiri áhersla á svæðisbundið
mat en áður. Helsta ástæða þess að
tegund færist ofar á válistanum er
fækkun í stofninum.
„Margar af sjófuglategundum sem
hafa verið í vandræðum undanfarin ár
koma nú inn á válista vegna mikillar
fækkunar,“ sagði Kristinn. Á meðal
nýrra tegunda á listanum eru t.d.
langvía, teista, lundi, toppskarfur,
fýll, skúmur, sílamáfur, hvítmáfur,
rita og kría. Stuttnefja var þegar
komin á válistann.
Spurður um sílamáfinn sagði Krist-
inn að hann hefði numið hér land um
1930. Stofninn óx gríðarmikið á síð-
ustu öld. Varpstofninn hrundi svo um
leið og stofnar annarra fugla sem lifa
á sílum á árunum 2004-2005. Stofninn
hefur ekki rétt úr kútnum.
Tegundir sem taldar eru vera í yfir-
vofandi hættu, þ.e. nálægt mörkum
þess að vera í hættu, eru t.d. æðar-
fugl, rjúpa og kjói.
Tjaldur og stelkur eru vaðfuglar
sem fara til vetursetu í útlöndum og
færast einnig ofar á válistanum.
Vetrarstofnar þeirra í Evrópu sýna
fækkun og er talið líklegt að sama
eigi við um íslensku stofnana. Snjó-
tittlingur er útbreiddasti fugl lands-
ins. Sterkar vísbendingar eru um
fækkun hans. Kristinn segir að betri
mælingar vanti til að staðfesta það.
Vitað er að snjótittlingum hefur
fækkað mikið í Flatey á Breiðafirði
og líka í Veiðivötnum, þar sem fylgst
hefur verið skipulega með þeim.
Sumum tegundum gengur vel
Ekki vegnar öllum tegundum jafn
illa og þeim sem fyrr eru taldar.
Þannig er íslenski helsingjastofninn
ekki lengur talinn vera í hættu.
Sama er að segja um brandönd, sem
er tiltölulega nýr landnemi og hefur
vegnað vel. Stormmáfur, sem er
landnemi frá síðustu öld, er ekki
heldur lengur á válista vegna mik-
illar fjölgunar í stofninum. Þá er
straumönd ekki lengur á válista
vegna breyttra viðmiða.
Tegundum á válista fugla fjölgar
 Málþing um nýjan válista fugla á Íslandi haldið í dag  Sjófuglum hefur mörgum vegnað illa
Morgunblaðið/RAX
Jökulsárlón Varpstofn helsingja hefur stækkað og er ekki lengur á válista.