Morgunblaðið - 22.09.2017, Side 18

Morgunblaðið - 22.09.2017, Side 18
FRÉTTASKÝRING Magnús Heimir Jónasson mhj@mbl.is Sigurður Emil Pálsson, for-maður Netöryggisráðs, héltfyrirlestur um netöryggi fyr-ir Norðurlandaráð í Hörp- unni í vikunni. Þar rakti hann net- öryggi í sögulegu og félagslegu samhengi og tók fram að það væri ekki nýtt fyrir mannkynið að takast á við nýja tækni. Íslendingar þurfi að taka þessar nýju ógnir alvarlega eins og aðrir. „Stundum er spurt hvort hlutir séu ekki á frumstigi hér varðandi net- öryggi. Mér finnst að við eins og aðrir eigum töluvert langa vegferð fyrir höndum og við þurfum að hugsa til lengri tíma þegar við vinnum að því að gera netið öruggara. Það er alveg eins og var með öryggismál í umferðinni,“ segir Sigurður í samtali við Morgun- blaðið. Aðspurður segir Sigurður að jafn mikið sé reynt að komast inn í gögn hjá stofnunum hérlendis og ann- ars staðar. „Ég sé ekki um þessa hluti hjá stjórnarráðinu en vitað er að gerð- ar eru tilraunir til að komast inn í op- inber kerfi hér eins og í öðrum lönd- um.“ Við erum veikasti hlekkurinn Í umræðunni um netöryggi er oft talað um að veikasti hlekkurinn sé manneskjan, sem smelli á hlekki og geti þannig veitt þrjótum aðgang að tölvubúnaði sínum. Sigurður segir að starfsfólk stjórnarráðsins hljóti fræðslu um slíkt. „Það er hugað að þessu en það má alltaf gera betur. Fólk er meðvitað um þetta en þessar árásir geta verið mjög lúmskar. Ég hef stundum líkt þessu annars vegar við botnvörpuveiðar þar sem þeim sem er að veiða er nokkuð sama hvað hann fiskar, svo lengi sem hann nær nægjanlega mörgum. Hins vegar eru árásir sem beinast að sérvöldum fórn- arlömbum og af mikilli þrautseigju.“ Hann segir nauðsynlegt að taka reglu- lega afrit af gögnum og uppfæra hug- búnað þegar í boði eru nýjar öryggis- uppfærslur. „Það þarf að uppfæra hugbúnað reglulega, vegna þess að margar þessar árásir takast þó að þær séu ekki tæknilega fullkomnar heldur er þvert á móti verið að nýta galla í hugbúnaði notandans sem eru orðnir vel þekktir og jafnvel orðnir markaðs- vara.“ Spurður um hvort internet allra hluta ógni netöryggi einstaklinga og stofnana, segir Sigurður að öryggis- prófanir sýni fram á að það geti reynst veikur hlekkur. „Það er verið að reyna að ráða bót á þessu innan Evrópu og þar er verið að móta tillögur um sam- hæfðar vottanir innan svæðisins. Neyt- endur ættu að geta gengið að kæliskáp og fengið að vita hversu mikilli orku hann eyðir og hversu öruggur ísskáp- urinn er með tilliti til misnotkunar gegnum netið.“ Íslenskan verndar okkur ekki Hópur frá Oxford kom til Íslands í sumar og gerði úttekt á netöryggi í þjóðfélaginu. Sigurður sagði að sérfræðingar skólans hefðu haft orð á því að Íslend- ingar þyrftu að efla vitund sína um net- öryggi. „Þeir höfðu orð á því að það endurspeglaðist ennþá þessi vitund hjá Íslendingum að þeir væru í töluverðri fjarlægð frá umheiminum og treystu hver öðrum og væru ekki tortryggnir. Þetta er eitthvað sem við viljum ekki eyðileggja, við viljum halda í þetta en á netinu erum við með allan umheiminn liggur við í hverju einasta tæki okkar, við erum ekkert fjær umheiminum en nokkur annar. Íslendingar hefðu al- mennt haldið því fram að tungumálið gæti varið okkur gegn slíkum árásum. Það er stundum sagt að íslenskan sé vörn, ef póstur sé á íslensku sé hann frá Íslendingi, en þessir þrjótar hafa náð fínum tökum á íslensku. „Ég heyrði einn mann sem er að vinna að öryggismálum segja að sumir póst- arnir væru á betri íslensku en hann væri vanur að sjá frá Íslendingum.“ Þurfum að bæta umgjörð í netöryggi Norðurlandaráð Sigurður hélt fyrirlestur í Norðurlandaráði þar sem rætt var um félagsleg og samfélagsleg vandamál netöryggis. 18 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. SEPTEMBER 2017 Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/ Þingkosningarfara fram íÞýskalandi eftir aðeins tvo daga. Það verður ekki sagt að mikil spenna ríki um úr- slit þeirra. Í byrjun árs voru vísbendingar í könnunum um það að kanslara- skipti væru hugsanleg í Þýska- landi. Innflytjenda- og flótta- mannamál höfðu óneitanlega farið úr böndum. Hin ofur- varkára Merkel virtist hafa hlaupið á sig í fljótfærniskasti. Slík uppákoma var svo ólík kanslaranum að vangaveltur hlutu að vakna um það hvort hún væri bæði að missa tökin og þá tilfinningu sem hún hafði jafnan haft fyrir vilja þjóðar sinnar. Nýr leiðtogi þýskra jafn- aðarmanna, Martin Schulz, virt- ist vera að fá góðan byr. En vindurinn í seglin hans stóð stutt. Síðustu mánuði hafa 15 prósentustig að meðaltali skilið á milli stóru flokkanna sem nú sitja saman í ríkisstjórn. Verði sú niðurstaðan í helgarlok hefur Schulz formaður brotlent illa og þýskir kratar þurfa að hefja leit að nýjum leiðtoga. Þótt spennan um kanslara- embættið virðist þannig úr sög- unni vegna sjálfkjörs Angelu Merkel gæti sú staða komið upp að minni stjórnarflokkurinn teldi óhjákvæmilegt að segja sig úr vistinni hjá frúnni, þar sem ómögulegt væri fyrir hann að ná sér á strik á meðan hann væri aðeins doría aftan í móðurskipi þýskra stjórnmála. Færi svo gæti þurft að leita óvæntra kosta. Í síðustu þing- kosningum náði nýr flokkur, AfD (Nýr kostur fyrir Þýska- land), ekki lág- markinu til að fá þingmann á ríkisþingið í Berlín. Flokkurinn fékk mikinn byr í kjölfar mis- taka kanslarans varðandi inn- flytjendamál og skaust upp í könnunum. Síðan hefur flokk- urinn komist víða að á fylk- isþingum, en þó ekki með þeim styrk sem honum var áður spáð. Síðustu mánuði hefur flokk- urinn lengst af virst vera með í kringum 8% fylgi. Það myndi þýða að hann væri öruggur inn á þingið og fengi tugi þingmanna kjörna. Kannanir síðustu vikna benda til að ekki sé útlokað að AfD verði með nokkru meira fylgi en þetta, jafnvel allt að 12% fylgi og þá vera orðinn þriðji stærsti flokkur Þýska- lands, sem væri allsögulegt. En gert er ráð fyrir að sex flokkar fái menn á þing en aðrir falli fyrir lágmarkinu. Engar líkur standa þó til að AfD fái sæti við ríkisstjórnarborð. Kristilegir demókratar, flokkur kanslarans, lægju þá með nálægt 35% fylgi og jafn- aðarmenn með nærri 23%. Smærri flokkarnir fjórir, það er Nýr kostur, Frjálslyndir, Vinstri og Grænir, væru þá með frá 11-12% fylgi niður í 7-8% fylgi. Kratar virðast fara illa út úr þýsku kosningunum. AfD fær heldur meira en vænst hefur verið síðustu vikur} Ekki spennandi, en kannski athyglisvert Enginn veit afhverju við er- um komin aftur í kosningar eftir að hafa flýtt þeim seinustu af ástæð- um sem enn hafa ekki verið gefnar upp með skiljanlegum hætti. Þó er vitað að það hittist fámennur hópur heima hjá Proppé, sat þar í hring og eftir að hver hafði tal- að í eina mínútu um eitthvað sem gerðist í tíð ríkisstjórn- arinnar á undan þessari sem nú sat þá var ákveðið að fella rík- isstjórnina. Píratar og Ríkisútvarpið fóru svo í það að útskýra fyrir út- lendingum að ríkisstjórnin hefði fallið vegna þess að hún gat sig hvergi hreyft, kirfilega flækt í net barnaníðinga. Út úr þeirri upplýsingagjöf komu brjálæðislegar fréttir um Ís- land, sem önnur heimildin, Rík- isútvarp þjóðarinnar, sagði svo frá himinlifandi yfir þeirri fyr- irlitningu sem erlendir hefðu á íslenskri þjóð. Þeir „útlendu“ vissu það eitt sem rógberar „RÚV“ og pírata sköffuðu þeim. Og nú eru menn byrjaðir að tala um að breyta þurfi stjórnar- skránni!!! Rétt eins og þeir séu enn staddir í ruglinu vorið 2009 þegar reynt var að telja fólki trú um að bankar og peninga- oflátungar hefðu farið offari vegna þess að stjórnarskráin væri ekki ný. Og helsti stjórnlagafræð- ingur landsins, píratinn Birg- itta Jónsdóttir, er aftur tekin að upplýsa að einhver „Fen- eyjanefnd um lýðræði“ vilji hafa íslensku stjórnarskrána öðruvísu en hún er. Hefur Birgitta brugðið sér í gondól- inn og spurt þá þar syðra hvað þeim þyki um að Evrópuþjóðin Bretar hafi ekki fært sína stjórnarskrá í letur og Ítalir meðhöndli stjórnarskrána sem ólesið plagg? Kosningaruglið núna á erfitt með að slá út það síðasta. En það verður reynt} Endursýnd mynd F ylgishrun Samfylkingarinnar á liðnum árum má án mikils vafa að verulegu leyti rekja til þess að flokkurinn skyldi einblína á inn- göngu Íslands í Evrópusam- bandið í kjölfar þess að viðskiptabankarnir þrír féllu haustið 2008 í stað þess að leggja áherzlu á að róa öllum árum að því að koma þjóðfélaginu aftur á réttan kjöl eftir áfallið. Píratar eru í hliðstæðri stöðu núna þar sem einblínt er á frumvarp svonefnds stjórnlaga- ráðs að nýrri stjórnarskrá þrátt fyrir að fátt ef nokkuð bendi til þess að sérstakur áhugi sé á málinu á meðal þjóðarinnar. Það kemur að vísu ekki í veg fyrir að reglulega sé því haldið fram að þarna sé á ferðinni mál sem sé þjóðinni ofar í huga en flest annað. Þátttaka kjósenda í kosningum til stjórn- lagaráðs árið 2010, stuðningur við frumvarpið í ráðgefandi þjóðaratkvæði 2012 og ekki sízt stuðningur við stjórn- málaflokka sem tóku málið sérstaklega upp á sína arma í þingkosningunum 2013 sýnir vel hversu áhugalítil þjóðin er í raun um málið. Fyrir kosningarnar sendi Birgitta Jónsdóttir, þingmaður Pírata, frá sér ákall til þjóðarinnar að mæta á Austurvöll og mótmæla því að frumvarpið yrði ekki afgreitt en lítið varð hins vegar um að orðið yrði við því. Fróðlegt verður að sjá hvort Samfylkingin leggi enn á ný áherzlu á Evrópusambandið fyrir þingkosningarnar sem boðaðar hafa verið 28. október. Píratar hafa hins veg- ar þegar gefið það út að það verði þeirra helzta baráttumál fyrir kosningarnar eins og fyrri daginn að koma stjórnarskrá lýðveldisins fyrir kattarnef þrátt fyrir að enginn hafi sýnt fram á það að hún eigi sök á falli viðskiptabankanna eins og gjarnan hefur verið haldið fram. Þá ekki sízt úr þeirra röðum. Rétt er þó að taka það fram að hafi umrædd- ir stjórnmálaflokkar sannfæringu fyrir þess- um stefnumálum sínum er vitanlega sjálfsagt og eðlilegt að þeir beiti sér fyrir þeim og reyni að fá aðra til að styðja þau. Jafnvel þótt þau séu sennilega ekki líkleg til þess að skila þeim miklu fylgi. Það er einu sinni svo að stjórn- málaflokkar gera alltof mikið af því að elta það sem þeir halda að kjósendur vilji í stað þess að bjóða upp á skýra framtíðarsýn og sannfæra fólk um að þeirra stefna sé betri en aðrar. Popúlisminn er nefnilega víðar en aðeins hjá þeim flokk- um sem sérstaklega eru kenndir við hann. Hins vegar er ekki skynsamlegt að einblína meira eða minna á eitt mál eins og Samfylkingin í raun gerði í kjölfar falls bankanna þegar kom að Evrópusambandinu og tala um það eins og lausnina á öllum vandamálum þjóðarinnar. Það er ekki sérlega sannfærandi. Þetta er hliðstætt og Pí- ratar hafa gert varðandi stjórnarskrármálið. Varla kemur upp það mál í þjóðfélaginu að þeir telji ekki að breytt stjórnarskrá hefði verið lausnin. Kjósendur vita hins veg- ar að veruleikinn er flóknari en svo að slíkar pakkalausnir séu málið. hjortur@mbl.is Hjörtur J. Guðmundsson Pistill Pakkalausnir STOFNAÐ 1913 Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík. Ritstjóri: Davíð Oddsson Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal Ritstjóri og framkvæmdastjóri: Haraldur Johannessen Í júní 2013 var starfshópur um stefnumótun í net- og upplýsingaöryggi settur á fót á vegum innanríkisráðuneyt- isins. Aðalverkefni hópsins er að móta stefnu stjórnvalda um net- og upplýsingaöryggi og vernd upplýsingainnviða sem varða þjóðaröryggi, það er upplýsingakerfa sem tengjast mikilvægum innviðum sam- félagsins. Þau kerfi eru þó flest tengd öðrum upplýs- ingakerfum samfélagsins með einum eða öðrum hætti á netinu. Til að hrinda stefn- unni af stað var stofnað sér- stakt netöryggisráð með fulltrúum opinberra aðila sem koma að framkvæmd stefnunnar. Netöryggisráðið samhæfir aðgerðir, sér- staklega þær sem lúta að op- inberum aðilum. Netörygg- isráð skilar árlega skýrslu til innanríkisráðherra um fram- kvæmd stefnunnar. Stefna Net- öryggisráðs NET- OG UPPLÝSINGA- ÖRYGGI Á ÍSLANDI

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.