Morgunblaðið - 24.11.2017, Qupperneq 45

45
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. NÓVEMBER 2017
Kuldi „Komið innfyrir, í mjólkurhristingsbænum“ stendur á auglýsingunni þar sem dúðaðir ferðamenn gengu um miðbæinn í kuldanum í gær. Flestir klæddu sig eftir veðri, í hlýjar kuldaúlpur.
Eggert
Hvað sem glæpur
kann að vera í eðli sínu,
og mannlegur verkn-
aður yfirleitt, þá verð-
ur glæpur að sannast
og viðurkennast til að
geta heitið því nafni.
Hitt er aukaatriði
hvort maður veit sig
hafa drýgt þá, eða
hvort glæpir eru í raun
og veru til: með sönnun
og játun hefst glæpurinn í reynd.
Þannig held ég að fyrrverandi for-
sætisráðherra hafi liðið þá er hann
sat fyrir landsdómi og svaraði til
saka í aumum málatilbúnaði sak-
sóknara, sem tók á sig ruglið í þeirri
vegferð, sem hluti þingmanna á Al-
þingi vildi hefja.
Forsætisráðherrann hafði aldrei
drýgt annan glæp en þann að sitja á
Alþingi og gegna embætti forsætis-
ráðherra. Það þarf mikla sönnun til
að það verði flokkað sem glæpur.
Glæpur samkvæmt
stjórnarskrá
Ef mann langar til að drýgja glæp
þá á hann að gera það samkvæmt
lögum, því allir höfuðglæpir eru
samkvæmt lögum. Þannig er það
glæpur að halda ekki fund í ríkis-
stjórn.
Svo segir í stjórnarskrá lýðveld-
isins, í 17. grein:
· Ráðherrafundi skal halda um ný-
mæli í lögum og um mikilvæg stjórn-
armálefni. Svo skal og
ráðherrafund halda, ef
einhver ráðherra óskar
að bera þar upp mál.
Fundunum stjórnar sá
ráðherra, er forseti lýð-
veldisins hefur kvatt til
forsætis, og nefnist
hann forsætisráðherra.
Samkvæmt þessari
grein stjórnarskrár-
innar dæmdi meirihluti
landsdóms forsætisráð-
herra sekan. Forsætis-
ráðherrann hafði vissu-
lega haldið aðra fundi um mikilvæg
stjórnarmálefni en vegna lekahættu
var ekki öllum boðið á þá fundi. Sá
leki var í boði og á ábyrgð samstarfs-
flokks, og forysta þess flokks gerði
sér grein fyrir þeirri hættu.
Neyðarríkisstjórn
Svo bar við um mitt ár 1983 að
verðbólga náði áður óþekktum hæð-
um. Hvort heldur reiknuð er verð-
bólga milli einstakra mánaða, um-
reiknuð til eins árs ellegar á milli ára
var verðbólgan um og yfir 100% en
hæstu tölur voru 229%. Þá sagði
hinn geðprúði heilbrigðisráðherra
ríkisstjórnarinnar, Svavar Gestsson,
að skipa þyrfti neyðarríkisstjórn.
Forsætisráðherrann lét sér fátt um
finnast og sagði ofurrólega fyrir rík-
isstjórnarfund við viðskiptaráðherr-
ann: „Tómas, gerir þú þér grein fyrir
að við höfum setið lengst allra rík-
isstjórna á Norðurlöndum?“
Sá ráðherra sem taldi neyðarríkis-
stjórn nauðsynlega lét sér ekki til
hugar koma að láta kalla sjálfan sig
og samráðherra sína fyrir landsdóm.
Það er nefnilega eðli vinstrimanna,
sérstaklega telja félagar Alþýðu-
bandalags allra handa Vinstri
grænna sig og sér þóknanlega félaga
algjörlega gallalaust fólk.
Það að koma landi á vonarvöl með
óðaverðbólgu, það er mælanlegur
glæpur.
Bankakerfi glæpvætt
Það er kunnara en frá þurfi að
segja að íslenskt bankakerfi var
glæpvætt með lúalegum hætti á
ákveðnu árabili. Það má setja ýmis
ártöl við upphaf glæpvæðingar,
hvort það var 1986 eða 1987, ellegar
2003 þegar íslenska ríkið seldi hluti
sína í bönkunum.
Þá var krafa um það að afskiptum
stjórnmálamanna af bankakerfinu
lyki. Stjórnmálamenn máttu ekki
vera í stjórnum fjármálafyrirtækja.
Innra eftirlit og endurskoðunarfyr-
irtæki áttu að sjá til þess að þessi
regluvædda atvinnugrein færi að
lögum og góðum venjum. Reyndar
var góðum venjum hafnað með því
að gömlum og reyndum starfs-
mönnum var fleygt út. Endurskoð-
unarfyrirtæki brugðust öllu því
trausti sem til þeirra var borið. Að
sumu leyti eru endurskoðunarfyrir-
tæki eins og vinstrimenn; að játa
aldrei mistök, þrátt fyrir milljarða
sáttagreiðslur.
Sennilega var brugðist seint við
Sennilega brugðust stjórnvöld
seint við vísbendingum um að ekki
væri allt með felldu í íslensku fjár-
málakerfi. Það var ekki glæpur. Þeg-
ar við var brugðist var það gert með
aðgerðum sem að mati þeirra sem
best eru dómbærir á að hafi bjargað
því sem bjargað varð og kom í veg
fyrir að Ísland lenti á varanlegri
auðn. Sú löggjöf sem kölluð er neyð-
arlög og sett var að frumkvæði for-
sætisráðherra hinn 7. október 2008
bjargaði því sem bjargað varð. Það
að gera bankainnistæður að for-
gangskröfum í þrotabú leiddi til þess
að hægt var að halda viðskiptalífi
gangandi.
Reyndar var það svo að einn ráð-
herra Vinstri grænna allra handa
taldi síðar að svo hefði verið ofrausn,
einungis hafi átt að gera innistæður
sem næmu því sem tryggt var með
innistæðutryggingum, að því sem
tryggt var með ríkisábyrgð. Sá ráð-
herra er einn mesti vörður réttlætis,
sem landið hefur alið. Útgjöld rík-
isins vegna stóru bankanna þriggja
voru engin af þeirri yfirlýsingu. Út-
gjöldin urðu einungis vegna Spari-
sjóðsins í Keflavík.
Mannréttindadómstóll talar
Nú hefur Mannréttindadómstóll
talað. Oft finnst mér dómar skrítnir.
Þá verður mér sem oftar hugsað til
Jóns vinar míns Hreggviðssonar, en
hann var góður mælikvarði á rétt-
læti og ranglæti, mun betri en gjör-
valt þinglið Vinstri grænna allra
handa og samfylkingarliðs, sem
greiddi atkvæði með ákæru í lands-
dómsmáli. Jón sagði: „Ég hræki á þá
stóru þegar þeir dæma rangt. Og þó
hræki ég enn meir á þá þegar þeir
dæma rétt, því þá eru þeir hræddir.“
Látum orðbragðið liggja á milli
hluta en lesum hugsunina. Það er
aldrei hægt að réttlæta pólitísk rétt-
arhöld í lýðræðisríki.
Næsta ríkisstjórn
Enginn veit hvað morgundagur-
inn ber í skauti sér. Kann svo að fara
að þau er forystu höfðu um pólitísk
réttarhöld yfir forsætisráðherra
verði leidd til æðstu valda og geti að
meirihluta orðið handhafar forseta-
valds. Allir vita að samviska Vinstri
grænna allra handa er valtur dóm-
ari. Eru verðandi forsætisráðherra
og forseti Alþingis meðal þeirra, sem
greiddu atkvæði með ákæru í lands-
dómsmáli? Það er vissulega bót í
máli að sá er útnefndur hefur verið
doktor í dónaskap er vart á ráð-
herralista Vinstri grænna allra
handa að sinni. Þau sem kunna að
verða leidd til þessara æðstu met-
orða verða það að nokkru í boði
Sjálfstæðisflokksins og er það mein.
Atkvæðagreiðslan um ákæru í lands-
dómsmáli má ekki gleymast.
Eftir Vilhjálm
Bjarnason »Eru verðandi for-
sætisráðherra og
forseti Alþingis meðal
þeirra, sem greiddu at-
kvæði með ákæru í
landsdómsmáli?
Vilhjálmur Bjarnason
Höfundur var alþingismaður.
Um glæp og refsingu