Morgunblaðið - 21.04.2018, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. APRÍL 2018
RISA
LAGERSALA
G L Æ S I B Æ R
ALLRA SÍÐASTI SÉNS!
LOKAHELGI
OPIÐ LAUGARDAG &
SUNNUDAG FRÁ 11-18
80% AFSLÁTTURALLT AÐ
Með sjálfbærni að leiðarljósi
Finnsk innanhússhönnun
02.03–02.09.2018 www.norraenahusid.is
Innblásið af Aalto
„Þetta er fyrirbæri sem heitir „Með
fróðleik í fararnesti“ og er samstarfs-
verkefni Háskóla Íslands og Ferða-
félags Íslands,“ segir Tómas Grétar
Gunnarsson vistfræðingur, en í dag
kl. 13 er boðið í árvissa fuglaskoðun í
Grafarvogi undir leiðsögn.
Rölt verður af stað frá Grafar-
vogskirkju eftir stutt spjall og gera
má ráð fyrir að gangan taki um tvær
klukkustundir.
„Við hyllum farfuglana, sem eru
komnir yfir hafið. Þetta er fyrir alla,
sérstaklega fjölskyldur og börn. Við
röltum þarna eftir göngustígnum í
Grafarvoginum, setjum upp stóra
sjónauka og segjum frá og svörum
spurningum,“ segir Tómas Grétar, en
ásamt honum verða fuglafræðing-
arnir Lilja Jóhannesdóttir og Sölvi
Vignisson á staðnum.
Tómas Grétar segir Grafarvog
vera leiru og fólk megi eiga von á að
sjá vaðfugla eins og t.d. jaðrakan,
stelk, tjald, sandlóu, lóuþræl og and-
fugla og máva. „Vaðfuglar verða í
öndvegi því þeir tína fæðuna úr leir-
unni, orma, mýlirfur og smáar skelj-
ar. Leirur eru að hverfa þannig að
þetta er mikilvægur staður.“
Aðspurður segir Tómas Grétar við-
burðinn vera vinsælan, ekki síst hjá
börnum, og yfirleitt mæti á annað
hundrað manns. ernayr@mbl.is
Farfuglarnir voru
hylltir við komuna
 Fuglaskoðun í Grafarvogi í dag
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Viðskiptavinum Vínbúðanna fjölgaði
um 4% í fyrra frá árinu áður og voru
alls 4,9 milljónir. Þeir keyptu tæp-
lega 22 milljónir lítra af áfengi, lang-
mest af bjór. Í boði voru alls 3.350
vörutegundir. Þetta kemur fram í
ársskýrslu ÁTVR fyrir árið 2017.
Þar kemur jafnframt fram að hlutur
ríkisins af brúttósölu fyrirtækisins í
fyrra hafi verið rúmir 25 milljarðar
króna. Þar af var áfengisgjald tæp-
lega 13 milljarðar.
Tekjur af sölu áfengis voru 24.942
milljónir króna án vsk. og hækkuðu
um 5,5% á milli ára. Sala ársins var
4,8% meiri í lítrum í samanburði við
fyrra ár. Sala á sterku áfengi (>22%
alk.) jókst um 6,3% en sala á léttvíni
(<=22% alk.) jókst um 4,4% og á
bjór um 4,8%.
Hækkun neftóbaksgjalds 77%
Tekjur af sölu tóbaks drógust
saman um tæplega 1% á milli áranna
2016 og 2017 og voru 9.252 milljónir
án vsk. Tóbakssala dróst saman í öll-
um flokkum, mest í reyktóbaki 29%,
vindlum um 13%, neftóbaki um 5,8%
og sígarettum (vindlingum) um
9,4%. Í fyrra var gjald á neftóbak
hækkað um 77,2% og á vindla og
annað tóbak um 62,6%.
Fram kemur í ársskýrslunni að
ÁTVR hefur með markvissum hætti
hvatt viðskiptavini til að draga úr
notkun plastpoka með því að bjóða
fjölbreytt úrval af fjölnota pokum á
hagstæðu verði. Sala á fjölnota pok-
um jókst um tæplega 27% í fyrra en
alls voru seldir 41 þúsund pokar.
ÁTVR hefur sett sér það markmið
að verða plastpokalaus og er einn lið-
ur í því að hækka verð á plastpokum.
Pokarnir hækkuðu í verði um 10 kr.
1. september og 10. krónur 1. janúar
2018. Sala plastpoka dróst saman um
6,5% á milli ára. Engu að síður
keyptu um 32% viðskiptavina plast-
poka, eða tæplega 1,6 milljónir poka,
segir í skýrslunni.
Í áratugi hefur ÁTVR gefið við-
skiptavinum brúna flöskubréfpoka.
Á árinu 2017 var gefin tæplega 1,1
milljón poka og minnkaði magn í um-
ferð um 41% á milli ára. Í lok ársins
var ákveðið að hætta dreifingu á
bréfpokunum frá og með 1. janúar sl.
„Markmiðið er að draga úr umhverf-
isáhrifum en gera má ráð fyrir að í
flestum tilfellum endi flöskupokarnir
sem rusl eða séu settir í endur-
vinnslutunnu þegar heim er komið.“
Heildarfjöldi starfsmanna ÁTVR
sem fengu greidd laun í fyrra var
738. Umreiknað í ársverk voru þau
334 í samanburði við 312 árið áður.
Fimm milljónir viðskiptavina
 Viðskiptavinum Vínbúðanna fjölgaði um 4% í fyrra  Þeir keyptu tæplega 22 milljónir lítra af áfengi
 Sala plastpoka dróst saman um 6,5% á milli ára en engu að síður seldi ÁTVR 1,6 milljónir plastpoka
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Vínbúð ÁTVR Alls komu tæplega fimm milljónir viðskiptavina í búðirnar í fyrra. Er það 4% fjölgun frá fyrra ári.
Skilríkjaeftirlit er einn af mik-
ilvægustu þáttunum í sam-
félagslegri ábyrgð. Markmiðið
er að tryggja að allir viðskipta-
vinir hafi náð 20 ára aldri.
Starfsfólk ÁTVR er þjálfað til að
spyrja alla viðskiptavini sem
virðast 24 ára eða yngri og ekki
síst þá sem gætu verið undir 20
ára. Til að efla starfsfólk í skil-
ríkjaeftirliti eru framkvæmdar
hulduheimsóknir sem felast í
því að 20-24 ára viðskiptavinir
fara í vínbúðir til að versla og
skila upplýsingum til rannsókn-
araðila um hvort spurt hafi ver-
ið um skilríki. Hulduheimsóknir
eru framkvæmdar í öllum stærri
vínbúðum þ.e. á höfuðborgar-
svæðinu, Selfossi, í Reykja-
nesbæ og á Akureyri. Að meðal-
tali eru þrjár heimsóknir í
mánuði í hverja vínbúð.
Á árinu 2017 var árangurinn
85% en markmið ársins var
eins og undanfarin ár – 88%.
Vínbúðin í Skeifunni fékk við-
urkenningu fyrir frábæran ár-
angur í skilríkjaeftirliti.
Árangurinn
var 85%
HULDUHEIMSÓKNIR
Þuríður Jóhanna
Kristjánsdóttir,
fyrrverandi prófess-
or við Kennarahá-
skóla Íslands, lést á
hjúkrunarheimilinu
Droplaugarstöðum
síðastliðinn miðviku-
dag, nærri níutíu og
eins árs að aldri.
Þuríður fæddist á
Steinum í Stafholts-
tungum í Borg-
arfirði 28. apríl
1927. Foreldrar
hennar voru hjónin
þar, Kristján Frank-
lín Björnsson, bóndi, hreppstjóri
og húsasmiður, og Jónína Rann-
veig Oddsdóttir húsfreyja.
Þuríður stundaði nám við Hér-
aðsskólann í Reykholti og tók
kennarapróf frá Kennaraskóla Ís-
lands árið 1948 og
var síðar við nám í
Kennaraháskólanum
í Kaupmannahöfn og
Cambridge háskóla í
Englandi. Hún
kenndi í Stykk-
ishólmi, við Skóga-
skóla undir Eyjafjöll-
um og við Hagaskóla
í Reykjavík.
Árið 1967 fékk
Þuríður Fulbright--
styrk til náms í
Bandaríkjunum. Hún
lauk BSc-prófi frá
Illinois-háskóla í Ur-
bana árið 1968, meistaraprófi 1969
og doktorsprófi í mennta-
sálarfræði frá sama skóla árið
1971.
Hún varð kennari við Kenn-
araháskóla Íslands 1971 og fyrsti
prófessor við skólann 1973. Hún
var jafnframt konrektor í nokkur
ár. Hún starfaði sem stundakenn-
ari við aðra skóla, meðal annars
Háskóla Íslands og Fósturskóla
Sumargjafar og vann fyrir skóla-
rannsóknadeild menntamálaráðu-
neytisins. Þuríður lét af störfum
við Kennaraháskólann árið 1989.
Auk fræðistarfa í fagi sínu vann
Þuríður að þýðingum og fékkst
nokkuð við ljóðagerð. Eftir að hún
hætti að kenna vann Þuríður ötul-
lega að útgáfu Borgfirskra ævi-
skráa og voru sjö síðustu bindin
undir hennar ritstjórn.
Í tilefni af 70 ára afmæli Þur-
íðar heiðruðu vinir hennar og
samstarfsfólk hana með greina-
safni um helstu viðfangsefni henn-
ar á sviði menntunar og skóla-
mála. Bókin ber heitið Steinar í
vörðu.
Andlát
Þuríður Jóhanna Kristjánsdóttir prófessor
Héraðsdómur Reykjavíkur hefur
úrskurðað Sigurð Kristinsson, sem
er grunaður um aðild að stóru
fíkniefnamáli, Skáksambandsmál-
inu svokallaða, í fjögurra vikna far-
bann, eða til 18. maí. Þetta er gert
að kröfu lögreglunnar á höfuðborg-
arsvæðinu. Áður hafði Héraðs-
dómur Reykjavíkur hafnað kröfu
embættisins um tveggja vikna
áframhaldandi gæsluvarðhald yfir
Sigurði á grundvelli almannahags-
muna, en varðhald yfir manninum
rann út í gær. Sigurður var hand-
tekinn í janúar og hafði því verið í
haldi lögreglu í tólf vikur.
Rannsókn málsins, sem er á loka-
stigi og er m.a. unnin í samvinnu
við spænsk yfirvöld, hefur verið
tímafrek, en enn er beðið gagna að
utan. Sú gagnaöflun felur þó ekki í
sér brýna rannsóknarhagsmuni að
sögn lögreglu.
jonpetur@mbl.is
Áfram í varðhaldi
vegna fíkniefnamáls