Morgunblaðið - 21.04.2018, Blaðsíða 21

Fimmtán sveitarfélög eru á Suð-
urlandi. Langur vegur er á milli
vestasta hluta Suðurlands og þess
austasta. Til að mynda eru 429
kílómetrar á milli Þorlákshafnar
og Hafnar í Hornafirði.
Árborg er langfjölmennasta
sveitarfélagið með 8.995 íbúa en
það fámennesta er Ásahreppur
með 247 íbúa.
Alls eru 19.283 á kjörskrá á
Suðurlandi. Fulltrúar í sveitar-
stjórnum eru samtals 93 á svæð-
inu. Árborg sker sig úr með níu
sveitarstjórnarfulltrúa en sjö
sveitarfélög hafa fimm fulltrúa í
sveitarstjórn og önnur sjö
sveitarfélög hafa sjö fulltrúa
hvert.
Tuttugu ár eru nú liðin síðan
sveitarfélagið Árborg varð til við
sameiningu Eyrarbakkahrepps,
Sandvíkurhrepps, Selfossbæjar
og Stokkseyrarhrepps. Afmæli
sveitarfélagsins er fagnað á bæj-
arhátíðinni Vor í Árborg sem
stendur fram á sunnudag.
Suðurlandið í tölum
Morgunblaðið/Hari
Suðurland Hrafnarnir voru á
sveimi við Eyrarbakka.
20 ára afmæli
Árborgar
fagnað í ár
 Næst verður komið við á Vest-
fjörðum og fjallað um það sem
þar er efst á baugi fyrir sveit-
arstjórnarkosningarnar í maí.
Á fimmtudaginn
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Selfoss Olga Lísa Garðarsdóttir, skólameistari
FSu, leggur áherslu á verknám og kennir pólsku.
hefðu verið á Tenerife? Hvernig
ætla menn að bregðast við í svona
brothættu umhverfi?
Í Reykjavík er verið að byggja
nýjar slökkvistöðvar af því útkalls-
tíminn má ekki vera lengri en 14
mínútur á sjúkrabílnum. Svo kemur
þetta sama fólk hingað og þá er ekki
talað um neinar 14 mínútur, þá geta
þetta verið 40-50 mínútur. Ef menn
eru að búa til einhverjar leikreglur
þá hljóta þær að gilda um allt land-
ið. Annars þarf að segja að á
ákveðnum svæðum landsins er B-
þjónusta og þá vita menn það þegar
þeir flytja þangað.“
Ferðamenn reyna á þolmörk
heimamanna
Flaumur ferðamanna um
Suðurland hefur skapað álag á
stofnanir og innviði á svæðinu.
„Umræðan er alltaf eins og ferða-
þjónustan sé að hrynja af því fjölg-
unin sé ekki nema 7% milli ára. Sú
fjölgun skilar 170-180 þúsund fleiri
túristum heldur en komu í fyrra og
hvernig leið okkur þá? Við vorum al-
veg að kafna,“ segir Gunnar.
Undir þetta tekur Georg Ottós-
son, eigandi Flúðasveppa. Hann
segir næg verkefni nú þegar og erf-
itt væri ef hraðar fjölgaði.
„Þessi fjölgun ferðamanna er
að bjarga landsbyggðinni alveg heil-
mikið, sama hvað menn segja. Við
kvörtum kannski undan því að veg-
irnir séu orðnir smá ónýtir en þetta
eru engar smá tekjur. Þetta er orð-
inn stærsti atvinnuvegur landsins,
stærri en sjávarútvegurinn og
margfalt stærri en landbúnaðurinn.
Við þurfum því að sinna þessu vel og
fjárfesta,“ segir Georg.
Gunnar segir að núverandi
fjöldi sé farinn að reyna á þolmörk
íbúa gagnvart ferðaþjónustunni.
„Ég held að íbúar hér séu að verða
pirraðir yfir því að hafa ekki aðgang
að því sem þeir höfðu áður. Við
sjáum það hér að ef við þurfum að
skreppa í verslun á Selfossi á föstu-
degi þá þurfum við kannski að bíða í
klukkutíma eftir að komast af Bisk-
upstungnabrautinni inn á Suður-
landsveg. Röðin nær langleiðina upp
að Tannastöðum og það er apríl –
þetta er ekki einu sinni byrjað!“
Kenna Pólverjum pólsku
Olga Lísa Garðarsdóttir, skóla-
meistari FSU, segir að gríðarleg
fólksfjölgun í Árborg reyni á innvið-
ina í sveitarfélaginu.
„Fjölgunin var 6% í fyrra og
það sér ekki fyrir endann á henni.
Það er höfuðverkur að byggja
grunnskóla og leikskóla nógu hratt
þegar staðan er þessi. Báðir skól-
arnir í Árborg eru komnir að þol-
mörkum í stærð. Það má segja að
þetta sé ánægjuleg þróun í sjálfu
sér en það eru fæðingarhríðir sem
fylgja,“ segir Olga. Sjálf hefur hún
þurft að glíma við fækkun nemenda
en það verður tímabundið ástand.
„Það hefur fækkað hjá okkur
eins og í öðrum framhaldsskólum
vegna styttingar náms. Á sama tíma
voru árgangarnir líka minni. En upp
úr 2020 má búast við heldur stærri
árgöngum.“
Tíminn fram að því nýtist til að
laga námið að breyttri samsetn-
ingu nemenda. „Nú fáum við líka
fleiri nýbúa sem eru að flytja hing-
að í tengslum við þessa miklu
sprengju í ferðaþjónustu. Við þurf-
um að geta boðið þessum hópi nám
við hæfi og þess vegna ætlum við
að bjóða upp á kennslu í pólsku fyr-
ir Pólverja á næsta hausti. Við vit-
um að við erum að fá mikið af
pólskumælandi krökkum í skólann
í haust og hingað til höfum við sett
þessa krakka í íslensku fyrir út-
lendinga. En það er ekki það sama
og móðurmálskennsla,“ segir Olga
Lísa og tekur fram að að um til-
raunaverkefni sé að ræða. Hún veit
ekki til þess að boðið hafi verið upp
á samskonar kennslu í framhalds-
skólum.
„Við rennum blint í sjóinn en
vitum að við eigum von á mörgum
krökkum. Þau eru mörg búin að
dvelja stutt hér landi og vantar
móðurmálskennslu. Við erum bara
að pæla í þörfinni – við viljum gera
nemendur betur hæfa til þess að
aðlagast samfélaginu hér.“
Verknám á uppleið
Aukin áhersla hefur verið lögð
á verknám í FSu í vetur í kjölfar
þess að nýtt verknámshús var tekið
í notkun. Segir Olga Lísa að
kennslubúnaður hafi tekið stakka-
skiptum og nú sé hægt að ljúka
námi í greinum sem áður var ekki
hægt. Þá hafi kennsla í háriðn bæst
við í haust og í kjölfarið hafi stelp-
um á verknámsbraut fjölgað.
„Það fjölgaði í öllum greinum í
haust og vonandi heldur það áfram
næsta vetur. Við höfum verið að
kynna verknámið fyrir elstu nem-
endum í grunnskólunum í vetur og
erum bjartsýn á að það muni skila
fleirum. Það er mikilvægt því síð-
ustu ár hefur verið dregið úr verk-
námi í grunnskólum. Margir fá
ekki að snerta á þeim þáttum sem
skipta máli til að þú vitir hvað þér
finnst gaman. Þessir krakkar hafa
kannski aldrei prófað að halda á
hamri eða skrúfa skrúfu. Það er
slæmt ef þau fá ekki að komast í
tæri við hluti sem gætu opnað augu
þeirra.“
Sameiningar í kortunum
Gunnar spáir breytingum á
næsta kjörtímabili. „Ég sé alveg fyrir
mér að á næsta kjörtímabili verði
umræða um sameiningu sveitarfé-
laga miklu þyngri. Eftir þessa þreng-
ingu lagarammans um persónuvernd
bætist við mikil vinna hjá sveitar-
félögum og það verður þessum litlu
samfélögum nánast ofviða nema að
bæta við starfsfólki. Núna eru
kannski 2-3 ársverk á hverri skrif-
stofu og að eiga að bæta við heilum
starfsmanni bara út af persónuvernd-
arlögum skapar gríðarlegan vanda.
Við höfum rætt um hvort við
eigum að sameinast um persónu-
verndarfulltrúa á svæðinu og að
vinna að þessum hlutum saman.
Þetta mun nefnilega kosta mikið af
peningum og mannafla og stofnanir
eru misvel í sveit settar með að ráða
við verkefnin. Þetta er svaka mál fyr-
ir svona lítil samfélög.“
Morgunblaðið/Hari
Ártangi Gunnar Þorgeirsson, formaður SASS,
spáir því sveitarfélög verði sameinuð á næstunni.
Morgunblaðið/Hari
Flúðir Georg Ottósson, eigandi Flúðasveppa, er
ánægður með fjölgun ferðamanna á Íslandi.
Íbúar í sveitarfélögunum á Suðurlandi eru samtals 28.812.
Stærsta sveitarfélagið er Árborg en íbúar þar eru 8.995.
Fæstir íbúar eru í Ásahreppi, 247 talsins.
Í kosningunum 26. maí munu 93 frambjóðendur taka sæti
í 15 sveitarstjórnum á Suðurlandi.
það að púsla þessu saman við allt
hitt. Svo á ég góða að, Ómar er góð-
ur pabbi og tengdamamma er í
næsta húsi. Þetta föndrast einhvern
veginn saman,“ segir Margrét sem
situr í sveitarstjórn fyrir Á-lista,
sem hún segir skipaðan áhugafólki
um sveitarstjórnarmál, fólki úr öll-
um flokkum. Á-listinn hefur þrjá
fulltrúa í sveitarstjórn í Rangár-
þingi ytra en meirihluti D-lista hef-
ur fjóra. Margrét hefur hug á því að
sitja áfram á næsta kjörtímabili.
„Já, ef ég næ kjöri. Ég tel að
það sé einskonar samfélagsverk-
efni að vera í sveitarstjórn í svona
litlum sveitarfélögum. Í litlu sam-
félagi þekkirðu marga og heyrir
fljótt ef eitthvað bjátar á. Þá von-
andi getur maður brugðist við því
fljótt. Hér eru stuttar boðleiðir.“
Þegar Margrét er spurð hvaða
mál brenni á fólki í sveitinni nefnir
hún að orkumál og tilraunir með
vindmyllur hafi farið hátt í vissum
hluta sveitarfélagsins. „Svo eru það
þessi klassísku mál – fólk vill góða
þjónustu. Við erum mjög stolt af
skólamálum hér, við rekum leik- og
grunnskóla bæði á Laugalandi og á
Hellu. Ég tel það vera mikinn styrk
að vera með fjóra öfluga skóla.
Skólar eru hjartað í samfélaginu og
það styrkir byggðina að vera með
skóla í dreifbýlinu.“
Hún segir að íbúum í sveitarfé-
laginu hafi fjölgað nokkuð að und-
anförnu samfara aukinni ferða-
þjónustu og uppbyggingu henni
tengdri. „Við erum skriðin yfir
1.600. Síðasta árið hafa um hundr-
að manns flutt hingað hugsa ég.
Það eina sem vantar hér er hús-
næði, leiguhúsnæði og minni íbúðir.
Ég er að bíða eftir að einhver
einkaaðili fari í gang. Maður vill
síður að sveitarfélagið þurfi að
standa í því.“