Morgunblaðið - 21.04.2018, Blaðsíða 24

24 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. APRÍL 2018
Elísabet II Bretadrottning heldur
upp á 92 ára afmæli sitt í dag eftir
að hafa sett leiðtogafund ríkja
Samveldisins í Lundúnum, hugsan-
lega í síðasta skipti.
Elísabet drottning hefur ríkt
lengst allra þjóðhöfðingja í sögu
Bretlands. Hún er jafnframt elst
og hefur ríkt lengst allra núverandi
þjóðhöfðingja heimsins.
Ákveðið var á leiðtogafundinum í
Lundúnum að Karl krónprins yrði
næsti þjóðhöfðingi ríkja Samveldis-
ins, að sögn breska ríkisútvarpsins.
Elísabet drotting er þjóðhöfðingi
þess núna en hún hafði lýst því yfir
að það væri einlæg von sín að Karl
tæki við af henni þegar þar að
kæmi.
Forystumenn aðildarríkja Sam-
veldisins ræddu málið fyrir luktum
dyrum í Windsorkastala og hermt
er að meðal annars hafi komið fram
sú tillaga að leiðtogar samveldis-
landanna skiptust á um að gegna
embættinu.
Nýr erfingi væntanlegur
Embætti þjóðhöfðingja ríkja
Samveldisins, sem áður hét Breska
samveldið, erfist ekki líkt og
breska krúnan. Fyrir vikið var ekki
sjálfgefið að Karl tæki við af móður
sinni. Theresa May, forsætisráð-
herra Bretlands, og Justin Trud-
eau, forsætisráðherra Kanada,
höfðu áður lýst opinberlega yfir
stuðningi við það að Karl yrði þjóð-
höfðingi ríkja Samveldisins.
Karl er 69 ára að aldri og á eftir
honum í erfðaröðinni eru Vil-
hjálmur prins, tvö ung börn hans
og síðan bróðir hans, Harry prins.
Búist er við að þriðja barn Vil-
hjálms og eiginkonu hans, Katr-
ínar, fæðist síðar í mánuðinum.
Harry færist þá úr fimmta sæti í
það sjötta í erfðaröðinni.
Harry prins kvænist unnustu
sinni, Meghan Markle, í Windsor-
kastala 19. maí. Athöfnin fer fram í
Kapellu heilags Georgs.
Um 600 manns hefur verið boðið
í brúðkaupið og hádegisverð í kast-
alanum. Um 2.640 til viðbótar,
þeirra á meðal fulltrúar góðgerð-
arsamtaka og fyrrverandi her-
menn, fá að vera á lóð kastalans til
að fylgjast með komu brúðhjón-
anna og ferð þeirra þaðan með
hestvagni eftir athöfnina.
Um 200 manns verða síðan í
veislu um kvöldið í Frogmore
House, bústað konungsfjölskyld-
unnar í grennd við Windsorkastala.
Lögreglan gerir ráð fyrir því að
um 100.000 manns verði fyrir utan
Windsorkastala þegar brúðhjónin
verða gefin saman.
Talið er að brúðkaupið verði til
þess að erlendum ferðamönnum
fjölgi í Bretlandi og sala á minja-
gripum í tengslum við konungsfjöl-
skylduna aukist. Ráðgjafarfyrir-
tækið Brand Finance telur að
brúðkaupið færi alls milljarð
punda, jafnvirði 140 milljarða
króna, í breska hagkerfið, þar af
300 milljónir punda (42 milljarða
króna) vegna fjölgunar ferða-
manna.
Haldið upp á 92 ára afmæli drottningar
 Karl krónprins á að taka við af móður sinni sem þjóðhöfðingi ríkja Samveldisins  Spá um 140
milljarða króna innspýtingu í breska hagkerfið vegna brúðkaups Harrys prins og Meghan Markle
Breska konungsfjölskyldan
Vilhjálmur
Meghan
Markle
Anna
Isla
LouiseJames
SavannahMia
BeatriceEugenie
Andrés Játvarður
Filippus, fæddur
sem prins af Grikk-
landi og Danmörku
Díana Spencer
fráskilin, dó 1997
Timothy
Laurence
Mike
Tindall
Mark Phillips
fráskilin
Sarah Ferguson
fráskilin
Sophie
Rhys-Jones
Camilla
Parker Bowles
Katrín
Georg
Karlotta
Harry
Ganga í
hjónaband
19. maí
Zara Peter
Autumn
Kelly
Windsor-
ættin
Skjaldarmerki
Bretlands
Karl
ELÍSABET II
Drottning
frá árinu
1952
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Stjórnvöld í Ísrael hafa miklar
áhyggjur af því að Íranar, erkióvinir
þeirra, geti eflt herafla sinn í Sýr-
landi, við landamærin að Ísrael. Þau
eru jafnvel sögð vera tilbúin að hætta
á stríð til að koma í veg fyrir að Ír-
anar geti gert árásir á ísraelskar
borgir frá herstöðvum í grannríkinu.
Eitt af helstu markmiðum klerka-
stjórnarinnar í Íran hefur verið að
tortíma Ísraelsríki. Fjarlægðin milli
landanna er um 1.790 kílómetrar og á
milli þeirra eru tvö lönd, Jórdanía og
Írak, en vígstaða hers klerkastjórn-
arinnar hefur gerbreyst nú þegar
hann hefur náð fótfestu í Sýrlandi
sem er með landamæri að norð-
austurhluta Ísraels.
Meginmarkmið Írana og annarra
bandamanna einræðisstjórnarinnar í
Sýrlandi hefur verið að verja hana og
koma í veg fyrir að uppreisnarmenn
steypi henni af stóli. Stuðningur Ír-
ana og Rússa í stríðinu hefur orðið til
þess að flest bendir til þess að stjórn
Bashars al-Assads haldi velli. Ísrael-
ar óttast að Íranar snúi sér nú að
næsta markmiði og það sé að styrkja
herafla sinn í Sýrlandi með það fyrir
augum að geta gert árásir á Ísrael, að
sögn Yaakovs Amidrors, fyrrverandi
undirhershöfðingja og þjóðar-
öryggisráðgjafa Benjamins Net-
anyahus, forsætisráðherra Ísraels.
„Íranar hafa náð því markmiði sínu í
stríðinu að sjá til þess að Assad haldi
velli. Núna hefur forgangsverkefni
þeirra breyst og það beinist núna að
Ísrael,“ hefur The Wall Street Journ-
al eftir Amidror. „Þeir vilja koma í
veg fyrir að Ísrael geti brugðist við
næsta skrefinu, sem er að Íran eign-
ist kjarnavopn. Í augum okkar er
bráðnauðsynlegt að stöðva Írana og
til þess erum við tilbúin að taka þá
áhættu að stríð blossi upp.“
Í sömu stöðu og S-Kóreumenn?
Fréttaskýrandi The Wall Street
Journal, Yaroslav Trofimov, bendir á
að Ísraelar geti lent í sömu stöðu og
Suður-Kóreumenn þegar einræðis-
stjórnin í Norður-Kóreu hóf kjarn-
orkutilraunir sínar. Suður-Kóreu-
menn gátu ekki gripið til hernaðar-
aðgerða til að afstýra því að Norður-
Kóreumenn eignuðust kjarnavopn
vegna hættunnar á því að einræðis-
stjórnin svaraði með flugskeyta- og
sprengjuárásum á Seoul. Ísraelar
vilja ekki lenda í þeirri stöðu að þeir
geti ekki afstýrt því að klerkastjórn-
in í Íran eignist kjarnavopn vegna
hættu á að hún svari með árásum á
Ísrael frá Sýrlandi.
Trofimov telur að ef Íranar halda
áfram að styrkja herafla sinn í Sýr-
landi, eins og flest bendi til, sé óhjá-
kvæmilegt að líkurnar á átökum milli
Ísraela og Írana aukist á næstu vik-
um og mánuðum. Hugsanlegt er að
Rússland og Bandaríkin dragist inn í
þau átök.
Ísraelar hafa nú þegar gert a.m.k.
tvær loftárásir á skotmörk í Sýrlandi
eftir að Íranar sendu þaðan dróna
inn í lofthelgi Ísraels 10. febrúar. Ísr-
aelar segja að dróninn hafi verið með
vopn. Ísraelsher svaraði með því að
gera árás á sýrlenska herstöð þar
sem drónanum var stýrt. Íranska
fréttastofan Fars sagði að fjórir Ír-
anar hefðu beðið bana í árásinni og
klerkastjórnin hét því að hefna dauða
þeirra.
Tengslin við Sáda batna
Ísraelar telja að klerkastjórnin í
Íran sé helsta ógnin við öryggi Ísr-
aels vegna þess markmiðs hennar að
tortíma landinu. Stjórnvöld í Ísrael
hafa því miklar áhyggjur af auknum
áhrifum Írana í Mið-Austurlöndum,
meðal annars í Írak, Líbanon og
Jemen, auk Sýrlands.
Íran er helsta ríki sjía-múslíma,
sem eru 10-15% allra múslíma í heim-
inum en langfjölmennasta fylking ísl-
ams er hins vegar súnní-múslímar
sem eru í meirihluta í arabaríkjun-
um. Auk þess að styðja einræðis-
stjórn Assads hefur klerkastjórnin
dælt vopnum í Hizbollah, samtök
sjía-múslíma í Líbanon, sem hafa
sent þúsundir liðsmanna sinna til
Sýrlands. Íranar hafa einnig stutt
Húta, vopnaða hreyfingu svonefndra
zaída, sem eru allt að 40% íbúa Jem-
en og tilheyra sjíum innan íslams.
Meirihluti íbúanna er hins vegar úr
röðum súnnímúslíma. Sádi-Arabía og
fleiri arabaríki hafa stutt stjórnina í
Jemen með umfangsmiklum loft-
hernaði.
Aukin áhrif írönsku klerkastjórn-
arinnar í Mið-Austurlöndum hafa
orðið til þess að tengsl Ísraela og
Sádi-Arabíu virðast hafa batnað á
síðustu árum, þar sem löndin líta á
hana sem sameiginlegan óvin. Þau
hafa ekki verið í formlegu stjórn-
málasambandi og ráðamennirnir í
Sádi-Arabíu hafa ekki viðurkennt
Ísraelsríki. Þeir hafa sagt að fullar
sættir verði ekki milli ríkjanna nema
Ísraelar fari af landsvæðum sem þeir
hernámu í stríðinu árið 1967. Um-
mæli krónprins Sádi-Arabíu, Mo-
hammeds bin Salmans, í nýlegu við-
tali við bandaríska tímaritið The
Atlantic þykja benda til þess að veru-
leg breyting hafi orðið á afstöðu Sáda
til Ísraelsríkis. Krónprinsinn var
spurður hvort gyðingar hefðu „rétt
til þjóðríkis í að minnsta kosti hluta
af landi forfeðra sinna“ og hann svar-
aði að hann teldi að hvorirtveggja,
Ísraelar og Palestínumenn, hefðu
rétt til eigin heimalands. Konungur
Sádi-Arabíu áréttaði þó síðar að
landið styddi enn rétt Palestínu-
manna til að stofna eigið ríki og að
Jerúsalem yrði höfuðborg þess.
Tilbúnir að hætta á stríð við Írana
 Ísraelar hafa miklar áhyggjur af því að erkióvinir þeirra geti eflt herafla sinn í Sýrlandi  Telja brýnt
að koma í veg fyrir að hersveitir Írana geti gert árásir á borgir í Ísrael frá herstöðvum í grannríkinu
AFP
Drónaárás Benjamin Netanyahu, forsætisráðherra Ísraels, heldur á stykki úr írönskum dróna sem var skotinn nið-
ur yfir landinu í febrúar. Það varð til þess að Ísraelar gerðu loftárás á herstöð sem Íranar hafa notað í Sýrlandi.
Hafa áhyggjur af
ummælum Trumps
» Ísraelar hafa áhyggjur af
þeirri yfirlýsingu Donalds
Trumps nýlega að hann sé að
íhuga að kalla bandarísku her-
mennina í Sýrlandi heim. Ólík-
legt er þó að ríkisstjórn Ísraels
gagnrýni afstöðu Trumps opin-
berlega.
» Talið er að yfirlýsing Trumps
geti aukið líkurnar á því að Ísr-
aelar grípi til hernaðaraðgerða
gegn Írönum í Sýrlandi, þeir
telji sig þurfa að gera það áður
en það verði of seint þar sem
þeir geti ekki reitt sig á að
Bandaríkin stöðvi Írana.