Morgunblaðið - 16.05.2018, Síða 23

MINNINGAR 23
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 2018
maður og kjörinn fulltrúi í borg-
arstjórn. Fyrir mér var hún fyrst
og fremst víðsýn og vandvirk í
sinni nálgun á samfélagsmál,
kynnti sér mál vel og tók yfirveg-
aða afstöðu.
Hulda Valtýsdóttir var sérlega
hlý og vel gerð manneskja. Hún
ræktaði sterkt samband við dæt-
ur sínar og fjölskyldur þeirra.
Eðli máls samkvæmt var ég í
mestu návígi við samband
tengdafjölskyldu minnar við
Huldu.
Þau voru afar náin, og meðan
Hulda hafði heilsu til ferðuðust
þau mikið saman. Stefán Pétur,
tengdafaðir minn heitinn, sat
með Huldu í stjórn Árvakurs um
árabil og ríkti mikið og gagn-
kvæmt traust milli þeirra. Skóg-
ræktaráhugi hennar smitaði
sömuleiðis yfir til þeirra, sem
tóku til við gróðursetningu og
ræktun lands við hús sitt í Fljóts-
hlíð af miklum móð.
Hulda náði einstöku sambandi
við börn. Hún tók Heiðu dóttur
minni opnum örmum og þegar
langömmubörnin, Stefán og
Steinunn Hildur komu til sög-
unnar lék hún á als oddi. Við leið-
arlok er þakklæti efst í huga.
Guð blessi minningu Huldu
Valtýsdóttur.
Pétur Þ. Óskarsson.
Móðir mín kallaði hana Systu
og það gerðum við systkinin líka.
Af ýmsum ástæðum varð líf okk-
ar samofið lífi hennar. Fyrst og
fremst var það vegna kærleiks-
ríkrar afstöðu hennar til okkar,
en einnig vegna skemmtilegrar
samveru með henni, Gunnari og
dætrunum. Þegar móðir okkar
féll frá, ung að aldri, styrktust
böndin, og við urðum heimagang-
ar á heimilinu í Sólheimum 5.
Hulda Valtýsdóttir ólst upp
hjá foreldrum sínum, Kristínu
Jónsdóttur og Valtý Stefánssyni,
og alla tíð þóttist ég greina hjá
henni skapgerðarþætti, sem
rekja mætti til þeirra. Til dæmis
einkenndi hana mildi í dómum
um menn og málefni, sem mér
fannst ég þekkja frá afa mínum.
En jafnframt hafði hún litla þol-
inmæði gagnvart falsi og undir-
ferli, eins og ég minnist frá Krist-
ínu. Amma gat reyndar verið svo
hreinskiptin að sveið undan. En
Hulda átti létt með að beina við-
mælanda sínum kurteislega á
rétta braut ef hann vék af leið
sanngirni. Ég dáðist að þessari
hæfni og reyndi að tileinka mér
hana, en tókst aldrei.
Það hafði að sjálfsögðu mikil
áhrif á Huldu að alast upp á
heimili ritstjóra Morgunblaðsins
og listmálarans Kristínar. Á
þessu heimili hittust listamenn
og áhrifamenn í þjóðfélaginu, og
þar voru rædd þjóðþrifamál. Um
langt skeið var Hulda síðan ritari
föður síns, og kynntist þá hinum
margvíslegu viðfangsefnum, sem
tilheyrðu starfi hans. Valtýr var
mikill áhugamaður um skógrækt
og var lengi formaður Skógrækt-
arfélags Íslands. Þetta áhugamál
smitaðist til Huldu og síðar
næstu kynslóðar afkomenda. Má
segja, að starfsferill Huldu, eftir
að hafa komið þremur dætrum á
legg, hafi borið merki upprunans,
því hún sneri sér að blaða-
mennsku og stjórnmálum, með
sérstakri áherslu á listir og
menningarmál. Voru henni falin
mörg trúnaðarstörf á þeim vett-
vangi. Hún varð virk í skógrækt-
armálum, og var kosin til for-
mennsku í Skógræktarfélagi
Íslands. Öllum þessum verkum
sínum sinnti hún af hugsjón og
eldmóði, sem hún hafði alist upp
við á æskuheimilinu. Munu marg-
ir minnast þess nú.
Eftir að ég kom heim frá námi
gáfust okkur Ólöfu tækifæri til að
endurnýja og styrkja tengslin við
Huldu og fjölskyldu. Frá þeim
tíma sem liðinn er, eigum við dýr-
mætar minningar um samveru,
ferðalög og skógræktarfundi þar
sem slegið var á létta strengi.
Gleði og hlátur einkenndi þessar
samverustundir. En þegar ég
hugsa til baka finnst mér að
mannkostir Huldu hafi ævinlega
svifið yfir vötnum; á þessum tíma
hafi hún gert mig að betri manni,
þótt viðfangsefnið væri ærið.
Ég er þakklátur fyrir að hafa
átt þessa móðursystur, sem nú
kveður södd lífdaga. Fjölskylda
hennar mun búa að minningunni
um langa tíð.
Kjartan Thors.
Hulda Valtýsdóttir fæddist
rúmu ári eftir að faðir hennar,
Valtýr Stefánsson, tók við rit-
stjórn Morgunblaðsins. Í því
fólst, að hún ólst upp með blaðinu
og hefur snemma farið að fylgjast
með málefnum þess og æ meir
eftir því sem árin liðu. Þær miklu
sviptingar sem stóðu um föður
hennar næstu áratugina á eftir í
okkar litla samfélagi hafa snert
tilfinningalíf hennar með ýmsum
hætti og átt þátt í að móta hana.
Hún var í senn hlý, hógvær en
föst fyrir.
Kynni okkar hófust eftir að ég
var ráðinn einn af þremur rit-
stjórum Morgunblaðsins. Þeim
lýsti ég með eftirfarandi hætti á
áttræðisafmæli hennar 29.sept-
ember 2005:
„Fyrsta alvöru samtal mitt við
Huldu Valtýsdóttur er mér minn-
isstætt. Við sátum í stóru fund-
arherbergi í húsakynnum Morg-
unblaðsins í Aðalstræti og þar
var fleira fólk. Höfðum verið að
tala saman um daginn og veginn.
Allt í einu sneri hún sér að mér,
tók utan um aðra höndina á mér
af mikilli hlýju, horfði djúpt í aug-
un á mér með þessu tindrandi
augnaráði, sem einkennir hana á
góðum stundum og sagði:
„Styrmir minn. Mér finnst ég
hafa svo sterka tilfinningu fyrir
því sem þú ert að reyna að gera
hérna.“ Orðin, augnaráðið, hlýj-
an, dugðu mér sem hvatning frá
aðaleiganda Morgunblaðsins ár-
um saman.“
Á síðasta áratug síðustu aldar
varð mikill titringur í samskipt-
um Morgunblaðsins og Sjálf-
stæðisflokksins. Fjölskylda Val-
týs Stefánssonar hafði tekið
fullan þátt í mótun þeirrar stefnu
blaðsins að rjúfa tengslin sem
verið höfðu fram eftir 20. öldinni
á milli blaðs og flokks. En krafa
blaðsins um upptöku gjalds
vegna nýtingar á sameign
þjóðarinnar varð til þess að sam-
skipti ritstjórnar blaðsins og for-
ystusveitar Sjálfstæðisflokksins
versnuðu mjög um skeið. Niður-
staðan varð þó sú, að landsfundur
Sjálfstæðisflokksins gerði auð-
lindagjald að stefnu sinni.
Hulda hafði þungar áhyggjur
af því að þessi samskipti hefðu
farið úr böndum. Það varð til
þess, að ég átti marga fundi með
henni á heimili hennar. Þeir voru
sumir hverjir mjög erfiðir og allt
sagt á báða bóga sem segja þurfti
en staðreynd er að þau samtöl
vísuðu mér veginn í viðleitni okk-
ar til þess að koma þessum sam-
skiptum í eðlilegan farveg á nýj-
an leik.
Hulda sat á sameiginlegum
fundi stjórnar Árvakurs hf.,
framkvæmdastjóra og okkar rit-
stjóra blaðsins, þegar „drama-
tísk“ þáttaskil urðu í þeim sam-
skiptum til hins betra og ég hef
sagt frá á öðrum vettvangi.
Morgunblað þeirra ára var
eiginlega sérstakt samfélag. Þar
kom fólk að úr mörgum ólíkum
áttum, með ólíkar skoðanir og
margvíslega hæfileika. Þar ríkti
jákvætt og gott andrúmsloft, sem
eigendur blaðsins á þeim tíma
höfðu átt mikinn þátt í að skapa.
Ég hef alltaf litið á það sem
gæfu að hafa ráðist til starfa á
Morgunblaðið að loknu háskóla-
prófi. Og var reyndar svo hepp-
inn að sjá föður Huldu, Valtý
Stefánsson, ganga þar um ganga
fyrstu árin sem ég fór að venja
komur mínar þangað í erindum
ungra sjálfstæðismanna.
Hulda Valtýsdóttir var eins
konar klettur í daglegu lífi okkar.
Mér þótti óskaplega vænt um
hana.
Styrmir Gunnarsson.
Mig langar að rifja upp æsku-
minningar lítillar stelpu frá árun-
um 1963-1968. Ég bjó við Sól-
heimabrekkuna skáhallt á móti
Sólheimum 5, heimili Huldu Val-
týsdóttur og fjölskyldu. Ég á
góðar minningar um dvöl mína
hjá Huldu og Hildigunni yngstu
dóttur hennar, en við Hildigunn-
ur urðum bestu vinkonur. Af vel-
vild sinni bauð Hulda mér að vera
hjá þeim mæðgum á meðan
mamma og pabbi voru í vinnunni.
Hulda er mér minnisstæð, lag-
leg kona í fallegum fötum, oft
klædd ullarpilsi og rúllukraga-
peysu með breitt gullarmband á
hendi, átti falleg stór veski og
notaði Dior-ilmvatn. Já, merki-
legt hvernig minningarnar skjóta
upp kollinum á tímamótum sem
þessum. Huldu man ég sem sí-
vinnandi, sitjandi við skriftir uppi
á Gangi. Hún var að skrifa eitt-
hvað „merkilegt“, en það kom í
ljós að hún var að þýða barna-
leikrit og annað efni fyrir okkur
börnin. Hún opnaði leikhúsheim-
inn fyrir okkur með þýðingum
sínum á barnaleikritum hins
norska Thorbjørns Egner.
Hulda var öflugur þýðandi
barnaefnis. Hún þýddi t.d. Kar-
íus og Baktus, Kardemommubæ-
inn, Dýrin í Hálsaskógi og Sígl-
aða söngvara eftir Thorbjørn
Egner. Hulda og Helga systir
hennar sáu um Barnatíma Helgu
og Huldu í Ríkisútvarpinu í 12-13
ár eða frá árinu 1953, sem voru
vinsælir þættir. Síðar gáfu þær
systur út tvær barnabækur sem
byggðust á efni úr barnatíman-
um. Fyrri bókin hét einfaldlega
Barnatími Helgu og Huldu og
geymdi smásögur og leikrit, en
hún kom út 1966. Ári seinna kom
út barnabókin Rummungur ræn-
ingi sem Hulda þýddi úr þýsku.
Einnig þýddi Hulda sögurnar um
Bangsímon (Winnie the Pooh)
eftir A.A. Milne sem lesin var í
barnatíma þeirra systra.
Það er ógleymanlegt þegar
hún fór með okkur Hildigunni á
æfingar og síðan generalprufur í
Þjóðleikhúsinu á Kardemommu-
bænum og Dýrunum í Hálsa-
skógi.
Ég sé það enn ljóslifandi fyrir
mér þegar við settumst inní
R-1554 og Hulda ók af stað úr
Sólheimunum, prúðbúin og með
okkur Hildigunni í aftursætinu
að fara á æfingar á Karde-
mommubænum. Það sem við
hlökkuðum til og hvað við
skemmtum okkur vel þegar við
horfðum á Soffíu frænku og ræn-
ingjana þrjá, það gleymist aldrei.
En það sem meira er, þýðingar
Huldu og Kristjáns frá Djúpa-
læk, þýðanda söngvanna, á
barnaleikritum Thorbjørns Eg-
ner eru enn ein vinsælustu
barnaleikritin og vart er til það
leikskólabarn sem kann ekki lög
eins og Dvel ég í draumahöll og
Piparkökusönginn úr Dýrunum í
Hálsaskógi eða Vísur Soffíu
frænku og Söng ræningjanna í
Kardemommubænum.
Heimili Huldu að Sólheimum 5
bar merki listfengis. Heimilisfað-
irinn hafði teiknað húsið, lista-
verkin á veggjunum voru eftir
móður Huldu, motturnar á gólf-
unum ofnar af húsmóðurinni og í
geymslunni var lager bókaútgáfu
Valtýsdætra hf. Fallegt skandin-
avískt heimili og enn eitt af fal-
legustu húsum borgarinnar.
Þakka þér Hulda fyrir velvild-
ina í minn garð, brúnkökuna góðu
og mjólkurglösin sem við fengum
í borðstofunni.
Svanfríður Franklínsdóttir.
Velgjörðarmaðurinn Hulda er
fallin frá. Hulda og Gunnar eig-
inmaður hennar reyndust börn-
um og tengdabörnum Helgu
systur Huldu einstaklega vel.
Þeirra heimili að Sólheimum 5
var alla tíð opið fjölskyldunni og
vinum. Margar ánægjustundir
voru þar.
Hulda var einstök manneskja,
sem allir báru virðingu fyrir.
Áhugasvið hennar voru fjölmörg
eins og störf hennar bera merki
um. En umhyggja hennar fyrir
einstaklingnum var ætíð mikil og
hennar nærhyggja var með þeim
hætti að öllum leið vel í návist
hennar. Áhugi hennar fyrir vel-
gengni einstaklingsins var mikil
og lagði hún sig í líma við að fylgj-
ast með viðkomandi. Umfram allt
var utanumhald um stórfjöl-
skylduna henni ætíð fremst í
huga. Henni var ekki sama um
sitt fólk og það var stór hópur.
Blessuð sé minning hennar.
Brynjólfur Bjarnason.
Hulda Valtýsdóttir var einstök
manneskja, með brennandi
áhuga á náttúrunni og tók virkan
þátt í endurheimt skóglenda
landsins. Hún vildi opna augu
fólks fyrir því að hægt er að
rækta skóga á Íslandi. Hulda átti
ekki langt að sækja áhugann því
afi hennar, Stefán Stefánsson
skólameistari, var grasafræðing-
ur og Valtýr faðir hennar, mennt-
aður búfræðingur. Valtýr var for-
maður Skógræktarfélags Íslands
árin 1940-1961 og ólst Hulda upp
við skógræktar- og gróðurbó-
taumræðu á æskuheimilinu. Hún
kynntist öndvegisfólki, þar á
meðal Hákoni Bjarnasyni skóg-
ræktarstjóra, sem var vinur föð-
ur hennar.
Hulda var kosin í varastjórn
Skógræktarfélags Íslands 1972
og sat þar í átta ár. Hún kynntist
hugsjónafólki sem starfaði í að-
ildarfélögunum og heillaðist af
því óeigingjarna starfi sem unnið
var um allt land. Hún notaði
þennan tíma til að læra, hlusta og
kynna sér starfsemi skógræktar-
hreyfingarinnar.
Hulda var fyrsta konan sem
gegndi starfi formanns Skóg-
ræktarfélags Íslands. Hún var
formaður í 18 ár, frá 1981 til 1999.
Hún var jafnframt formaður
Framkvæmdanefndar um land-
græðsluskógaátakið og sat í
stjórn Landgræðslusjóðs árin
1990-1996. Hún átti sæti í stjórn
Rannsóknarstöðvarinnar á Mó-
gilsá og sinnti fleiri verkefnum á
þessu sviði. Hulda var gerð að
heiðursfélaga Skógræktarfélags
Reykjavíkur árið 1998 og varð
heiðursfélagi Skógræktarfélags
Íslands árið 2000.
Skógræktarfélag Íslands var
ávallt ofarlega í huga Huldu og
vildi hún efla starfsemi félagsins
með ráðum og dáð. Hún var ósér-
hlífin og unni sér ekki hvíldar,
var vakin og sofin yfir skógrækt-
armálum og fylgdi málefnum fé-
lagsins eftir af vaxandi krafti.
Hún var traust og fylgin sér ef
því var að skipta en um leið var
hún varkár og vönd að virðingu
sinni fyrir hönd félagsins. Tengsl
hennar við öflugan fjölmiðil kom
félaginu til góða og hélt hún í
heiðri hefðir sem mynduðust í tíð
föður hennar.
Hulda minntist þess þegar hún
hætti formennsku í S.Í. hvað and-
staðan við skógrækt var mikil hjá
fámennum en háværum hópi
fólks.
Þessu vildi hún breyta og þótti
mjög vænt um það hvernig lands-
menn tóku því þegar Skógrækt-
arfélag Ísland, í samvinnu við
Skógrækt ríkisins, Búnaðarfélag
Íslands, Samband íslenskra
sveitarfélaga, Ungmennafélag ís-
lands, Garðyrkjufélag Íslands og
fleiri efndi til átaksins Ár trésins
árið 1980 í tilefni af 50 ára afmæli
félagsins. Hulda var fram-
kvæmdastjóri þessa verkefnis
sem skilaði góðum og jákvæðum
árangri.
Landgræðsluskógaátakið
hófst 1990 og átti drjúgan þátt í
að virkja sveitarfélög víðs vegar
um landið og efla starfsemi skóg-
ræktarfélaga, en eitt af áherslu-
málum Huldu var að virkja ungt
og kraftmikið hugsjónafólk til
verka á sviði skógræktar.
Stjórn Skógræktarfélag Ís-
lands þakkar Huldu fyrir óeigin-
gjarnt starf og kveður hana með
virðingu. Dætrum hennar og öðr-
um ástvinum eru færðar samúð-
arkveðjur.
F.h. stjórnar Skógræktar-
félags Íslands,
Jónatan Garðarsson.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hulda Valtýsdóttir þýddi margar barnabækur og leikrit. Mörg verkanna lifa enn með þjóðinni,
svo sem Dýrin í Hálsaskógi, en myndin var tekin þegar Hulda fagnaði áttatíu ára afmæli sínu.
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar,
tengdamóðir, amma og langamma,
KATRÍN EGILSDÓTTIR,
Bakkastöðum 1a,
lést á hjúkrunarheimilinu Eiri 2. maí.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hinnar látnu.
Sæmundur Pétursson
Eygló Baldursdóttir Guðmundur Jóhannsson
Kjartan Baldursson Edda Aradóttir
barnabörn og barnabarnabörn
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi,
SVEINN ÞORGEIR BRYNJÓLFSSON,
Birkiteigi 33, Keflavík,
lést á Hrafnistu, Nesvöllum, föstudaginn
4. maí. Útförin hefur farið fram í kyrrþey
að ósk hins látna.
Alúðarþakkir til starfsfólks Nesvalla fyrir frábæra umönnun.
Guðrún Helga Þorsteinsdóttir
börn, tengdabörn og barnabörn