Fréttablaðið - 04.07.2018, Blaðsíða 10

Frá degi til dags
Halldór
Útgáfufélag: torg ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
ritStjórar: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is fréttablaðið.iS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttablaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5800, ritstjorn@frettabladid.is helgarblað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
menning: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is

Tekjur
ljósmæðra
eru hærri en
lögfræðinga,
sálfræðinga,
dýralækna,
háskólakenn-
ara og ráðu-
neytisstarfs-
manna.

Hvert halda
menn svo að
þetta eitur
berist? Svarið
er: Í allt líf-
ríkið. Svo
einfalt er það.
Lúsafaraldur í fiskeldi er það versta sem hugsast getur fyrir alla á þeim vettvangi, þig, mig og þá. Stofnunin sem fer með
eftirlitið með laxeldisfyrirtækjum, Matvæla-
stofnun, notar orðið „meðhöndlun“ þegar hún
gefur laxeldisfyrirtækjum hér á landi heimild
til að nota eitur til að stöðva það sem verður
ekki stöðvað. Eina leiðin til þess að meðhöndla
laxalús í eldi er að nota eitur og það helling af
því. Hvert halda menn svo að þetta eitur berist?
Svarið er: Í allt lífríkið. Svo einfalt er það.
Hvað sögðu talsmenn Norðmanna hér á
landi? Að það væri engin hætta á að laxalús
yrði til vandræða en annað hefur komið í ljós.
Nú nýlega fór fram uppboð á laxeldiskvóta
í Noregi. Þar fór laxeldisleyfið fyrir tonnið
á tæpar 2,6 miljónir króna. Samkvæmt því
kostar þá leyfi fyrir 6.000 tonna laxeldi fyrir
Laxa ehf. í Reyðarfirði 15,4 miljarða. Það sama
á við um önnur fyrirtæki í laxeldi hér á landi.
Út af hverju halda menn að Norðmenn hafi
komið hingað og séu að gleypa firðina og hafi
alls konar fólk á launum til þess að verja þessa
mengandi stóriðju? Jú, hér sjá þeir gróða og
marklaust eftirlit og ráðamenn sem sjá atkvæði
í því að vera ekki með neitt vesen. Það hefur
verið sannað að laxeldi hefur vond og óaftur-
kræf áhrif á villta laxastofna.
Laxeldi í opnum kvíum er skaðlegt lífríkinu
við strendur Íslands. Laxeldi á landi eða í
lokuðum kvíum er eina umhverfisvæna leiðin
til þess að vernda lífríkið við strendur landsins
en það kostar peninga og Norðmennirnir sem
hingað eru komnir og talsmenn þeirra hafa
engan áhuga á því að borga það gjald. Þeir hafa
áhuga á að ryksuga upp gullið úr lífríkinu við
strendur Íslands og senda náttúrunni reikning-
inn fyrir skaðanum.
Að senda náttúrunni
reikning fyrir skaðanum
Bubbi Morthens
tónlistarmaður
Ólöf
Skaftadóttir
olof@frettabladid.is
Þrjátíu ljósmæður hafa sagt upp störfum á Landspítalanum. Ljóst er að uppsagn-irnar hafa mikil áhrif. Útskriftum mæðra og nýbura hefur verið flýtt. Stjórnendur og sérfræðingar á spítalanum funda á átta tíma fresti vegna stöðunnar sem upp er
komin. Mun færri ljósmæður eru á vakt á meðgöngu-
og sængurlegudeild en lágmarkið gerir ráð fyrir. Þetta
er auðvitað ótækt ástand og ekki boðlegt gagnvart
þeim verðandi foreldrum sem nú bíða eftir því að
eignast barn.
Ljóst er að fæðingum fækkar ekki, þótt sólin láti
vonandi sjá sig í nokkra daga í júlí. Álagið kemur til
með að aukast á deildinni vegna almennra sumar-
leyfa. Á sumrin dregur einnig úr starfsemi annarra
heilbrigðisstofnana í landinu.
Formaður samninganefndar ljósmæðra hefur sagt
félagsmenn fara fram á launaleiðréttingu en ekki
hækkanir umfram aðrar stéttir. Þetta ruglar umræð-
una. Árið 2008 fengu ljósmæður 16 prósenta hækkun
umfram önnur félög innan Bandalags háskólamanna,
sem leiðréttingu vegna viðurkenningar á aukinni
menntun. Frá þeim tíma hafa ljósmæður fengið sömu
hækkanir og önnur félög innan bandalagsins.
Það er þekkt að almennt er lítið svigrúm fyrir
launahækkanir hér á landi án þess að þær leiði til
verðbólgu og hærri vaxta. Á því tapa allir. Þannig
að ef einn hópur hækkar miklu meira en annar þarf
ástæðan að vera ærin, svo aðrar stéttir elti ekki.
Formaðurinn segir kröfu ljósmæðra einnig þá að
ljósmóðir geti lifað sómasamlega af því að vinna dag-
vinnu. Könnun meðal stéttarinnar bendi til þess að
þær vilji 671 þúsund krónur í grunnlaun á mánuði,
sem jafngildir hækkun grunnlauna um 17 prósent.
Fá störf eru mikilvægari en að taka á móti börnum.
Það er líka ljóst að börn koma ekki í heiminn á milli
níu og fimm. Starf ljósmæðra er unnið allan sólar-
hringinn, allan ársins hring. Á aðfangadagskvöld
og afmælisdögum, nótt sem dag. Þetta vita þeir sem
námið velja. Þannig er erfitt að tala um grunnlaun
stétta eins og ljósmæðra.
Samkvæmt kjarakönnun háskólamanna eru
meðallaun ljósmæðra fyrir fullt starf um 848.224
krónur á mánuði, sem skiptast í grunnlaun, yfir-
vinnu, vaktaálag og önnur laun. Stéttin hefur næst-
hæstu tekjur allra félagsmanna. Tekjur ljósmæðra
eru hærri en lögfræðinga, sálfræðinga, dýralækna,
háskólakennara og ráðuneytisstarfsmanna. Eina stétt
bandalagsins sem er með hærri tekjur en ljósmæður
eru háskólaprófessorar.
Stjórnvöld geta vitaskuld að hluta til kennt sér um
hvernig komið er fyrir launabaráttu í landinu. Nægir
þar að nefna vanhugsaðar ákvarðanir Kjararáðs á
undanförnum misserum.
Þeir sem nú standa í viðræðum við ljósmæður
eru ekki öfundsverðir. Þeir þurfa að huga að hvoru
tveggja; mikilvægi starfs þeirra og heilsu þjóðarbús-
ins. Vonandi verður samið við ljósmæður sem allra
fyrst. Að þessu sinni og héðan í frá verður skynsemin
þó að trompa tilfinningar.
Erfið staða
fjölmiðlar í ruslflokki
Yfirvegaður sem fyrr hélt Brynj-
ar Níelsson á Facebook í gær
– þann vettvang sem hófstillta
umræðu er að finna á þessum
tímum – og vakti athygli á
mikilvægu hlutverki fjölmiðla í
lýðræðissamfélagi. Köld voru þó
skilaboðin til ritstjórna lands-
ins: „ ... sjálfur tel ég fjölmiðla
veikasta hlekkinn í íslensku
samfélagi. Eiginlega í ruslflokki
eins og þeir segja hjá matsfyrir-
tækjum.“ Það er alþekkt bragð
hjá taugaveikluðum stjórnmála-
mönnum að hatast út í fjöl-
miðla. Við sjáum slíkt daglega
meðal popúlista sem ryðja sér til
rúms hér á landi, sem og víðar.
Því sjaldnast vilja þeir beina
sjónum að eigin stöðu. Alþingi,
vinnustaður Brynjars, sem ávallt
á að vera hinn trausti hlekkur í
lýðræðissamfélagi, mælist með
29 prósenta traust.
Sætaskipti
Í ljósi þessa telur undir-
ritaður rétt að bjóða Brynjari
að gerast sessunautur hans og
vera honum innan handar eins
og einn dag eða tvo svo Brynjar
geti veitt honum nokkrar
lexíur í aðhaldi. Þingmaðurinn
verður þó að sætta sig við blaða-
mannskaup, eðlilega. Inni á
milli gætum við síðan rætt um
Tottenham og tekið nokkrar
skákir. Hver veit nema sú heim-
sókn yrði til þess fallin að auka
traust fólks til bæði fjölmiðla og
Alþingis. joli@frettabladid.is
4 . j ú l í 2 0 1 8 M I Ð V I K U D A G U R10 s K o Ð U n ∙ F R É T T A B l A Ð I Ð
SKOÐUN
0
4
-0
7
-2
0
1
8

0
5
:1
5
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
0
5
0
-E
8
1
8
2
0
5
0
-E
6
D
C
2
0
5
0
-E
5
A
0
2
0
5
0
-E
4
6
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
A

F
B
0
6
4
s
_
3
_
7
_
2
0
1
8
C
M
Y
K