Morgunblaðið - 30.08.2018, Blaðsíða 36

36 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. ÁGÚST 2018
mánudaginn 3. september, kl. 18
Listmunauppboð
í Gallerí Fold
Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is
Hægt er að skoða uppboðsskrána á myndlist.is
fimmtudag og föstudag kl. 10–18, laugardag kl. 11–16,
sunnudag kl. 12–16 og mánudag 10–17
G
unnlaugurBlöndal
Listmunauppboð nr. 111
Forsýning á verkunum fimmtudag til mánudags
g
Sv
er
rir
H
ar
al
ds
so
n
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Í samtölum við gömlu mennina
hefur það komið fram að vel sé
hægt að lifa af veiðum á smábát ef
þú ert útsjónarsamur og sækir allan
ársins hring fleiri en eina tegund,
hvort sem það er fiskur eða fugl.
Enn nýta ein-
staklingar við
Skjálfanda sjóinn
á fjölbreyttan
hátt og þar er rík
hefð fyrir nýt-
ingu á gjöfum
náttúrunnar. Í
sjálfu sér er það
ekki frábrugðið
því sem var víða
annars staðar á
Íslandi, en í þess-
ari rannsókn er áherslan á lífið við
Skjálfandaflóa.“
Þannig mælir Gunnar Már Gunn-
arsson norðurslóðafræðingur sem
fyrr í sumar auglýsti eftir viðmæl-
endum um veiðar og aðra nýtingu á
sjávarauðlindum fyrr og nú á haf-
og strandsvæðum Skjálfanda.
Umfangsmikið verkefni
Verkefni Gunnars Más um
sjávarnytjar er hluti af samnorrænu
rannsóknarverkefni (ARCPATH)
sem m.a. styrkt er af Norræna
rannsóknaráðinu og á að standa í
fimm ár, frá 2016-2020. Þar verður
rýnt í tækifæri og ógnanir á norð-
urslóðum meðal annars með tilliti til
hlýnunar. Verkefnið er umfangs-
mikið en hérlendis kemur um tugur
vísindamanna og háskólanema að
vinnunni og er áhersla lögð á
strandsvæði í Austur-Grænlandi,
Íslandi og Norður-Noregi.
Á heimasíðu stofnunar Vilhjálms
Stefánssonar var í febrúar 2016
fjallað um verkefnið og segir þar
meðal annars: „Stofnun Vilhjálms
Stefánssonar, Háskóli Íslands og
Norðurslóðanet Íslands eru meðal
þátttakenda í nýju norrænu önd-
vegissetri um norðurslóðarann-
sóknir sem fékk á dögunum út-
hlutað ríflega 400 milljón króna
styrk úr rannsóknasjóðnum Nor-
dForsk, stofnun sem fjármagnar
norrænt rannsóknasamstarf. Al-
þjóðlega og þverfaglega verkefnið
Arctic Climate Predictions: Pathwa-
ys to Resilient, Sustainable Socie-
ties (ARCPATH) fékk í sinn hlut
rannsóknarstyrk að upphæð 28
milljónir norskra króna til fimm
ára. ARCPATH er eitt fjögurra
verkefna sem hlutu styrk en alls
bárust 34 umsóknir til nýrra nor-
rænna öndvegissetra um norð-
urslóðarannsóknir.
Tvær stofnanir munu sjá um að
vista verkefnið og stýra því. Annars
vegar norska stofnunin Nansen
Environmental and Remote Sens-
ing Centre (NERSC) í Bergen með
Dr. Yongqi Gao sem stjórnanda og
hins vegar Stofnun Vilhjálms Stef-
ánssonar á Akureyri með dr. Astrid
Ogilvie sem meðstjórnanda.“
Breytingar í samfélagi
og vistkerfi fyrr og nú
„Ég sinni einkum sögulega þætt-
inum, það er hvernig svæðið var
nýtt, en einnig hvernig svæðið er
nýtt í dag. Ég hef sérstakan áhuga í
því hvernig viðmælendur mínir upp-
lifa breytingar í samfélagi og vist-
kerfi, fyrr og nú. Einnig er spurt
hvernig það verður nýtt í framtíð-
inni með tilliti til loftslagsbreytinga
og hvernig hægt er að bregðast við
þeim. Aðrir íslenskir vísindamenn
koma að því verkefni og setja í sam-
hengi við önnur svæði. Út úr þessari
vinnu ættu að koma upplýsingar
sem hægt verður að byggja á og
nota til að koma með ráðleggingar,“
segir Gunnar Már.
Fólk sem man tímana tvenna
Hann segist hafa fengið góð við-
brögð við auglýsingunni og sé búinn
að hitta fólk, en eigi eftir að heim-
sækja fleiri í haust. Í þeim hópi sé
fólk sem muni tímana tvenna og
þarna séu merkilegar fyrirmyndir
sem því miður fari fækkandi. Hann
nefnir Helga Héðinsson, sjómann á
Húsavík, sem verðu níræður á
gamlársdag.
„Það var gaman að hitta Helga,
en ég heimsótti hann í Helguskúr á
Húsavík, sem er í sjálfu sér safn um
gamla tíma,“ segir Gunnar Már.
„Það er skemmtilegt að tala við
Helga sem er enn að bardúsa við
sjósókn og veiðar og kann margar
sögur eins og fleiri á þessum slóð-
um.“
Gunnar Már segist hafa áhuga á
að tala við fleiri, en hann er verkefn-
isstjóri hjá Rannsóknaþingi norð-
ursins, sem er í nánum tengslum við
Rannsóknamiðstöð Háskólans á Ak-
ureyri (RHA).
Rík hefð fyrir sjávarnytjum
 Auglýsti eftir viðmælendum um veiðar og aðra nýtingu á haf- og strandsvæðum Skjálfanda
 Hluti af norrænu verkefni um tækifæri og ógnanir á norðurslóðum  „Merkilegar fyrirmyndir“
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Salt og sögur Í Helguskúr fyrir neðan Bakkann á Húsavík ræður Helgi Héðinsson ríkjum. Þar er margt sem minnir á sjávarnytjar, sjósókn og fiskvinnslu
fyrri tíma og margar sögur sagðar. Forsetahjónin Guðni Th. Jóhannesson og Eliza Reid litu inn hjá Helga í október í fyrra í heimsókn í Norðurþing.
Gunnar Már
Gunnarsson
Skúmey á Jökulsárlóni kom í ljós
þegar Breiðamerkurjökull hopaði á
árunum 1976-2000. Vorið og sumarið
2017 voru farnar nokkrar vettvangs-
ferðir í eyjuna til að skoða og kort-
leggja landmótun, gróðurfar, pöddu-
og fuglalíf. Í þessum vettvangsferð-
um voru skráð 968 helsingjahreiður í
eynni. Meðalgróðurþekjan var um
20% og í allt fundust 54 tegundir
padda af 27 ættum.
Frá þessu er greint í frétt Krist-
ínar Hermannsdóttur á heimasíðu
Náttúrustofu Suðausturlands, en í
nýrri skýrslu á vegum Náttúrustofu
Suðausturlands er fjallað um Skúm-
ey, landmótun og lífríki. Verkefnið
er samstarfsverkefni og unnið á veg-
um Náttúrustofu Suðausturlands,
Náttúrustofu Austurlands, Fuglaat-
hugunarstöðvar Suðausturlands og
Vatnajökulsþjóðgarðs. Um mitt ár
2017 varð þetta svæði hluti Vatna-
jökulsþjóðgarðs. Í desember það ár
samþykkti stjórn þjóðgarðsins að
Skúmey yrði lokuð allri umferð
nema í vísindalegum tilgangi. Um er
að ræða tímabundna lokun þar til
ákvæði um svæðið í stjórnunar- og
verndaráætlun Vatnajökulsþjóð-
garðs hafa tekið gildi, segir á vefn-
um.
Ljósmynd/Brynjúlfur Brynjúlfsson
Á vettvangi Björn Gísli Arnarson, fuglaáhugamaður á Höfn, vel vopnum
búinn við rannsóknir í Skúmey á síðasta ári.
Hátt í þúsund hreiður
helsingja í Skúmey
 Kom í ljós er Breiðamerkurjökull hopaði