Saga - 2008, Blaðsíða 32

Íslandi sem átti a› fara undir lón samkvæmt virkjunaráætlun-
um.66
Ni›urstö›ur fijórsárveraverndar hjuggu ekki á hnútinn í fijórs-
árveradeilunni, enda haf›i nefndinni einungis veri› fali› a› fjalla
um hei›agæsavarpi› en ekki a› kve›a upp úr um fla› hvort verin
færu undir lón, flar sem ekki stó› til a› falla frá flví. Ni›urstö›ur
nefndarinnar mótu›ust af flessu. fiær voru á flá lei› a› ekki yr›i
fari› í virkjunarframkvæmdir í Efri-fijórsá án fless a› rannsóknir
færu fyrst fram á náttúru veranna. Skyldi tilgangur fleirra vera a›
leita lei›a til a› draga úr ska›legum áhrifum lónsins á hei›agæsa-
stofninn og afla flekkingar á gró›ri og d‡ralífi fijórsárvera á›ur en
flau færu undir vatn. Nefndin taldi ekki rétt a› rá›ast í ger› lóns í
fijórsárverum me›an a›rir álíka gó›ir kostir til öflunar raforku fyrir
Su›vesturland væru enn ónota›ir. Mæltist nefndin til a› ger›ur
yr›i ítarlegri samanbur›ur á kostna›i vi› virkjunarkosti en ger›ur
haf›i veri›. Voru virkjanir í Tungnaá, Hvítá og Skaftárveita nefnd-
ar í flví sambandi, án fless fló a› fjalla› væri um flau álitamál sem
flessir kostir gætu haft í för me› sér frá sjónarhóli náttúruverndar.
Nefndin lag›i til a› rannsóknir sem flessi kostna›arsamanbur›ur
yr›i bygg›ur á færu fram samtímis náttúrufarsrannsóknum í
fijórsárverum.67
firi›ja tilraun til a› fri›l‡sa fijórsárver
Undir lok árs 1974 hvatti Arnflór Gar›arsson Náttúruverndarrá› til
a› taka fri›l‡singu fijórsárvera aftur á dagskrá flar sem undan-
gengnar rannsóknir styddu fyrri ábendingar rá›sins um miki›
náttúruverndargildi veranna og mikilvægi fleirra fyrir hei›agæsa-
stofninn. Áætlanir um a› leggja fijórsárver undir mi›lunarlón væru
auk fless ótímabærar flar sem megni› af vatnsorku landsins væri
enn ekki n‡tt. fia› virtist flví e›lileg lágmarkskrafa a› ekki yr›i
hrófla› vi› verunum fyrr en hægt væri a› röksty›ja svo róttækar og
óafturkræfar a›ger›ir me› br‡num og raunverulegum fljó›arhags-
munum. Slíkir hagsmunir og flrengingar væru ekki fyrir hendi og
reyndar frekar ólíklegt a› fla› ástand myndi skapast nokkurn tíma,
sag›i Arnflór.68 Eysteinn Jónsson, fyrrverandi rá›herra og fling-
unnur birna karlsdóttir32
66 Jakob Björnsson, „Landflörf orkuvinnslui›na›arins“, Landn‡ting. Rit Land-
verndar 3 (Reykjavík 1973), bls. 113.
67 Álit fijórsárveranefndar, bls. 1–2.
68 fiÍ. Náttúruverndarrá› 1998–C/95. Arnflór Gar›arsson, „fijórsárver“, bls. 1.
Saga haust 2008 nota:Saga haust 2004 - NOTA 5/15/08 11:17 AM Page 32