Saga - 2008, Blaðsíða 178

ur fiorgils s‡na a› miklir fjármunir skiptu um hendur og munu
hafa borist frá stu›ningsmönnum fiorgils til Hafli›a. Hér er geti› til
a› Hafli›i hafi láti› drjúgan hluta renna til klaustursins. Rök til a›
halda a› Hafli›i hafi líka láti› fé af hendi rakna í sáttaskyni eru flau
a› í Íslendingasögu segir a› Snorri Sturluson hafi fengi› Órækju
syni sínum „sta› á Mel og go›or› Hafli›anaut“. Bar›i Gu›munds-
son giska›i á a› Hafli›anautur hef›i veri› gjöf Hafli›a Mássonar,
hann hef›i átt tvö go›or› og gefi› tengdasyni fiorgils, Snorra Kálfs-
syni á Mel, helming annars fleirra sem sí›an var kennt vi› Mel-
menn og fla› hef›i hann gert til sátta eftir deilur fleirra fiorgils.
Sumir hafa sé› meinbugi á flessu en fletta vir›ist alveg hugsan-
legt.37
Klaustri› fjötur um fót?
Hafli›i dó 1130 og afkomendur hans voru fjölmennir í Húnaflingi
seint á 12. öld en snemma á 13. öld vir›ast fleir hafa misst pólitísk
ítök. fiegar skammt var li›i› á öldina haf›i veldi fleirra gufa› upp
en Ásbirningar og Snorri Sturluson ruddu sér til rúms í Húnaflingi.
Ekki vitum vi› hvernig stó› á flví en á fla› hefur veri› bent til sam-
anbur›ar a› Jón Loftsson hug›ist stofna klaustur á Keldum og lét
reisa húsin. fiau stó›u fram yfir lát sonar hans, Sæmundar, sem dó
1222. Eftir fla› tóku synir Sæmundar flau ni›ur.38 Hafa fleir
kannski óttast a› klaustri› yr›i of d‡rt og sí›an of fyrirfer›armik-
i›? Víst er a› fiingeyraklaustur var a› ver›a æ›i fyrirfer›armiki›
flegar tók a› halla undan fæti fyrir ætt Hafli›a í pólitískum skiln-
ingi. Klaustri› kann a› hafa grafi› undan veldi fleirra en fló er fla›
óvíst. Má benda á a› ekki ver›ur sé› a› Munkaflverárklaustur í
Eyjafir›i hafi sta›i› höf›ingjum flar fyrir flrifum. Ásbirningar
flrifust ágætlega í Skagafir›i flrátt fyrir Hólastól e›a kannski ein-
mitt vegna hans. Og Haukdælir vir›ast hafa noti› Skálholtsstóls í
‡msu. Í flessu sambandi má benda á a› í hinum elsta máldaga Vi›-
eyjarklausturs segir m.a.: „en fleir menn er fé hafa gefi› til sta›ar-
ins, e›a fleirra erfingjar, skulu ekki tilkall eiga og engi forræ›i“.39
fietta hefur veri› skili› flannig a› fleir sem gáfu til hinna elstu
helgi þorláksson178
37 N‡legt yfirlit um flessi fræ›i er í: Gunnar Karlsson,Go›amenning. Sta›a og áhrif
go›or›smanna í fljó›veldi Íslendinga (Reykjavík 2004), bls. 247–254.
38 Biskupa sögur II, bls. 180–181.
39 DI I, bls. 490.
Saga haust 2008 nota:Saga haust 2004 - NOTA 5/15/08 11:18 AM Page 178