Jökull


Jökull - 01.07.2003, Blaðsíða 23

Jökull - 01.07.2003, Blaðsíða 23
Reviewed research article Paleomagnetic observations on Late Quaternary basalts around Reykjavík and on the Reykjanes peninsula, SW-Iceland Leó Kristjánsson Science Institute, University of Iceland, Dunhaga 3, 107 Reykjavík, Iceland; leo@raunvis.hi.is Abstract – This paper reports paleomagnetic remanence directions from Late Quaternary lava units in the Reykjavík area and on the Reykjanes peninsula. In Reykjavík, samples were collected at about 30 sites in the interglacial “gray basalts” in the hope of finding unusual directions which might help in stratigraphic mapping in this region as well as documenting the behaviour of the geomagnetic field. The directions in these lavas are tightly grouped which indicates that the lavas were emplaced in a short time interval (<50 kyr?). One instance was found of a geomagnetic excursion, which probably occurred early in this volcanic phase. On Reykjanes, emphasis was on sampling lavas which might exhibit directions similar to the “Skálamælifell geomagnetic excursion”. Lava sequences erupted during this excursion, of about 43 kyr age, were previously found to cover a few isolated areas in the region northeast of Grindavík. Their presence has already been of value in studies of local geomorphologic activity. The current work has since 1990 resulted in minor modifications in a map of the main areas covered by the excursion sequences, and one new area was found. Several lava flows erupted during an excursion of the geomagnetic field (possibly the Skálamælifell one) were sampled in mt. Fagradalsfjall. GENERAL INTRODUCTION The geomagnetic field undergoes slow changes called the “secular variation”. As a result, the field direc- tion at any location such as Iceland, moves irregularly around the direction corresponding to that of the mean field. The angular standard deviation (a.s.d.) of this movement in Iceland was of the order of 20–24 Æ in the last several million years (see e.g. Kristjánsson et al., 1980; Kristjánsson and McDougall, 1982). Large de- viations (excursions) also occur, as well as complete reversals of the field. Until about 1960, reversals were thought to take place once per million years or so, and few in- stances were noted of other major field deviations. In 1963–1964 short-lived reversal “events” were first de- scribed, and in 1967 evidence from lava flows for the presence of such an event in the Uppermost Quater- nary was published. This was the Laschamp event discovered in the south of France, now estimated to have occurred about 40 kyr ago (see Levi et al., 1990). Kristjánsson and McDougall (1982) deduced from work on Icelandic lavas that on average the main geo- magnetic field reverses at least eight times per million years if short events (subchrons) are included. Few of these short reversal events have been incorporated into published geomagnetic polarity time scales. In the last 20 years, reports on short-lived Late Quaternary geomagnetic reversals and major excur- sions of the field have proliferated (e.g., Lund et al., 1998; Guyodo and Valet, 1999). Most are based on evidence from wet marine and lake sediments. Ex- perience has shown that such observations need inde- pendent confirmation, preferably from igneous rocks, before they can be taken seriously. Outside Iceland, the average direction of the ge- omagnetic field in rock formations has been widely used in tectonic studies, on the assumption that it co- incides with the direction of a central axial dipole field. An important question in that regard concerns the minimum number of independent field determina- JÖKULL No. 52, 2003 21
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.