Jökull


Jökull - 01.12.2007, Blaðsíða 13

Jökull - 01.12.2007, Blaðsíða 13
Early Pleistocene molluscan migration to Iceland THE MÁNÁ FORMATION, BREIÐAVÍK GROUP, NORTHERN ICELAND The Máná Formation of the Breiðavík Group is ex- posed in the eastern part of Breiðavík Bay on the Tjörnes Peninsula, northern Iceland. It consists of sediments capped by reverse polarity lava flows, the Máná basalts. The lowermost part of the basalts has been K/Ar dated to !1.13 Ma (Albertsson, 1978). As we have not found a glacially striated erosional contact, erosional unconformity, glacial sediments or glacial pyroclastic products (palagonite) between the sediments and the overlying lava, it is concluded that they were piled up during the same interglacial pe- riod and therefore the bottom lava is considered to be of the same age as the uppermost sediments (cf. Eiríksson, 1981). The Breiðavík Group has been thor- oughly mapped by Eiríksson (1981, 1985) and the faunal assemblages were described by Vilhjálmsson (1985). The sediments and the lavas of the Breiðavík Group were piled up in a sedimentary basin and the Máná Formation was probably formed during the final stages of the infilling of this basin (Eiríksson, 1981). Obviously the sedimentary basin on the north side of the Snæfellsnes Peninsula in western Iceland and the Breiðavík basin on the Tjörnes Peninsula in northern Iceland were contemporaneous for a while, when the infilling of the basin was almost at an end in Breiða- vík and was in its initial phases on Snæfellsnes. This is unique for Pleistocene sedimentary basins in Ice- land, although the location in two different volcanic zones is not surprising. The lowest part of the Máná Formation, divided into the Stapavík Member and the Torfhóll Mem- ber, consists of sediments corresponding to Bárðar- son’s horizon 13 and 14 (Bárðarson, 1925; Eiríksson, 1981). The base of the formation consists of a di- amictite bed up to 4 m in thickness, which is trun- cated towards the south by an erosional unconformity (Figure 3). The diamictite is succeeded by an up to 18 m thick conglomerate with sandstone lenses and common high angle and folded bedding. It also con- tains angular diamictite boulders redeposited from the underlying diamictite. This strongly indicates that the diamictite was already lithified when the conglomer- ate was deposited and that the underlying unconfor- mity apparently represents a considerable hiatus. This conglomerate is overlain by an up to 10 m thick cross- bedded and flat-bedded conglomerate that grades lo- cally upwards into sandstone and rests on progres- sively older sediments towards the south. In places this bed is severely folded. The upper conglomerate is succeeded by massive siltstone, faintly laminated near the base and up to 4 m in thickness. It is fossiliferous and contains marine molluscs belonging to the Ma- coma assemblage. The top of the siltstone is grada- tional and no sharp contact is seen with the overlying fine-grained sandstone which is up to 14 m in thick- ness. It is faintly cross-bedded, with rare erratics and abundant marine molluscan fossils of the Macoma- Serripes-Clinocardium assemblage (Table 2). The sandstone is overlain by pillowy lava, the lowermost flow of the Máná basalt, that here obviously reached the sea. The marine siltstone has been considered to be la- goonal sediment, which became covered by bar sed- iments during a following transgression (Eiríksson, 1985). THE MARINE FAUNAL ASSEMBLAGES The marine faunal assemblages in the Búlandshöfði Formation contain 43 species of marine molluscs and barnacles as shown in Table 1 (also Leifsdóttir, 1999). In the Búland Member the bivalve shells are gener- ally broken and disarticulated and not in situ, a condi- tion that strongly indicates death assemblage (thana- tocoenosis), probably due to wave and current action and considerable environmental energy. On the other hand, in the Höfði Member the shells are generally articulated and undamaged and in situ, strongly indi- cating life assemblage (biocoenosis) due to lower en- vironmental energy. There are three layers yielding marine molluscs in the Búland Member. The mol- luscs belong to theMacoma-Portlandia bottom infau- nal assemblage with the bivalve taxodont P. arctica as a prominent species (Table 1). The number of species decreases strongly upward in the Búland Member, es- pecially the more arctic species. Four layers yielding marine molluscs are found from the Höfði Member. The layers contain ther- mophilic molluscs such as Littorina littorea, Nu- JÖKULL No. 57 11
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.