Jökull


Jökull - 01.01.2009, Síða 84

Jökull - 01.01.2009, Síða 84
Hannesdóttir et al. ure 9). This provides a more detailed picture of the structure of the Younger Dryas glacier in South Ice- land than previously shown (Geirsdóttir et al., 1997, 2000; Harðardóttir et al., 2001a; Norðdahl and Péturs- son, 2005) (Figure 9). The North Atlantic region experienced a series of abrupt climatic changes during the Pleistocene- Holocene transition (e.g. Bradley et al., 2002). The two most prominent being the Younger Dryas dated to 12.9–11.7 ka (Rasmussen et al., 2006) in the GRIP ice core record and the Preboreal Oscillation be- ginning at 11.5 ka (Rasmussen et al., 2007). The temperature oscillations have been related to vari- able strength of the thermohaline circulation of the North Atlantic, influenced by increased freshwater in- put (e.g. Mercer, 1969; Broecker et al., 1989; Koc Karpuz and Jansen, 1992; Björck et al., 1996; Clark et al., 2001; Broecker, 2003). Former ice-marginal lakes are known from both sides of the North Atlantic and outbursts of various freshwater sources have been suggested to cause the Younger Dryas and Preboreal cooling (e.g. Broecker et al., 1989; Keigwin et al., 1991; Sarnthein et al., 1995; Hald and Hagen, 1998; Teller, 2002; Jennings et al., 2006). The jökulhlaups entered Hestvatn during a 600 year period between 10.6 and 10.0 ka, which is a few hundred years after the termination of the Pre-Boreal Oscillation. Did jökulhlaups flow into the paleobay of the southern lowlands before that time? Jökulhlaup activity during deglaciation of South Iceland has been reported from a number of sites (Geirsdóttir et al., 1997, 2000; Jennings et al., 2000). Lacasse et al. (1996) find turbidites in marine sediment cores on the south Iceland shelf, which they assign to jökulhlaup activity following volcanic or glacial events occurring in southern Iceland during the last two glaciations and the early Holocene. As mentioned before, the preser- vation potential in a marine setting is not as good as in the lacustrine environment due to several factors. Jökulhlaups do not form underflows as easily in salty water, bioturbation results in homogeneous mud, and jökulhlaup deposits are hard to distinguish from sed- iments deposited in front of a calving glacier as was the case in the south basin of Hestvatn. We can there- fore not rule out the possibility that jökulhlaups en- tered the Hestvatn site prior to 10.6 ka BP, although they are not distinguished in the marine sedimentary record. However, our record in the Hestvatn basin suggests repeated jökulhlaups during the retreat of the Iceland ice cap from the central highlands with major routes towards south. The volume of the jökulhlaups originating north of Hestvatn probably was too small to cause significant changes in the thermohaline cir- culation of the North Atlantic. Due to the proximity to the formation site of North Atlantic Deep Water, deglacial jökulhlaups in Iceland might have had a lo- cal impact on deep-water formation. However, their volume compared with meltwater released from e.g. Lake Agassiz during deglaciation (e.g. Teller et al., 2002; Clarke et al., 2004) is minimal. The turbidite record of the Hestvatn cores provides us with a more detailed picture of the deglacial environment in the southern lowlands of Iceland. CONCLUSION The new sediment cores from Hestvatn, re-evaluation of seismic profiles and a multibeam survey provide new insight to the deglaciation of the southern low- lands of Iceland. Interpretation of more than 100 km of seismic reflection profiles of bottom sediments in lake Hestvatn, South Iceland, reveals two sub-basins filled with up to 44 m of deglacial and Holocene sed- iments. Together with sediment cores retrieved from both basins, a major change in sedimentary environ- ments from glacial marine to lacustrine sedimentation is observed. Implications for Younger Dryas glacier extent are derived from the surveys and sediment cores, suggesting that during deglaciation the northern basin was occupied by an outlet glacier whereas the southern basin accumulated glacial marine sediments. Glacial retreat is observed in the marine record, fol- lowed by isostatic rebound that lead to isolation of the lake basin around 10.6 ka. This provides important information on relative sea level change and glacial rebound. Erosional surfaces are seen at the boundary of marine and lacustrine sediments, on top of which sequence of turbidites are deposited, thought to reflect episodic sedimentation, related to jökulhlaups during the deglaciation. 84 JÖKULL No. 59
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.