Jökull


Jökull - 01.01.2015, Blaðsíða 18

Jökull - 01.01.2015, Blaðsíða 18
Sigmarsson and Halldórsson term volcanic systems in the Eastern Volcanic Zone. This latter approach has thus far not given a unique answer to the origin of several lava flow fields at the edge of Dyngjujökull, an outlet glacier of Vatnajökull. Further complications arise due to the fact that several volcanic systems at play in this region are partially covered by ice (Figure 1). The complicated tectonic structure of the region N of Vatnajökull glacier, more or less directly above the Iceland mantle plume, was highlighted during the 2014–2015 rifting event. This event was characterized by two-week seismicity progressing over 40 km and up to 2 m spreading as monitored by Icelandic Mete- orological Office and Institute of Earth Sciences, Uni- versity of Iceland and collaborators (e.g. Sigmunds- son et al., 2015). The northward propagation of the rifting from the Bárðarbunga central volcano along the northern branch of the associated fissure swarm, caused seismicity in the neighbouring volcanic sys- tem of Askja several days before the fissure eruption at Holuhraun. This tectonic evolution caused uncer- tainty about where an eruption would occur, with an explosive eruption at Askja as a possible scenario. Fortunately, the magma came up through existing craters at the Holuhraun lava field, which had previ- ously been associated with the southern fissure swarm of Askja (e.g. Einarsson and Sæmundsson, 1987), a proposition questioned by Hartley and Thordarson (2013). The question of illegitimate magma trans- ferred from one volcano to another, such as observed at Galapagos and between Kilauea and Mauna Loa (e.g. Rhodes et al., 1988; Geist et al., 1998), and in this case from Bárðarbunga to Askja, is thus a pos- sibility. Alternatively, as discussed by Hartley and Thordarson (2013) and developed below, the delimi- tation of the Bárðarbunga and Askja volcanic systems needs revision. Radiogenic isotopes have proven useful in trac- ing the provenance of magma in Iceland. For exam- ple, the Sr- and Nd-isotope ratios reflect fractionations from their parental elements (Rb and Sm) and the time elapsed since the fractionation. Their respective half- lives, far exceed the young age of Icelandic crust (i.e. 109 years vs. >106 years) and, therefore, limited crustal contamination will not affect the Sr- and Nd- isotope ratios in Icelandic basalts, which are princi- pally mantle-derived. Mantle heterogeneity, and melts thereof, is thus directly sampled by basaltic volcan- ism. Nevertheless a given volcanic system (i.e. Jak- obsson, 1979) appears to deliver magmas to the sur- face with relatively uniform Sr- and Nd-isotope ratios (e.g. Sigmarsson et al., 1992; Furman et al., 1995; Kokfelt et al., 2009; Chekol et al., 2011), an observa- tion that may be helpful with delineating volcanic sys- tems. An example where this approach was adopted on Icelandic volcanics, is the eruption at Gjálp in 1996 that produced magma originating at Grímsvötn vol- cano, despite a precursory seismicity at Bárðarbunga central volcano (Sigmarsson et al., 2000 and refer- ences therein). In this paper, the aim is to further test this "fingerprinting" method on several recent craters and Holocene lavas from the complex intersection of Askja and Bárðarbunga fissure swarms in order to as- sign various eruptive units to their parental volcanic system. GEOLOGICAL SETTING The ice-covered central volcano of Bárðarbunga is lo- cated more or less directly above the presumed cen- tre of the Iceland mantle plume. Several other cen- tral volcanoes are also found in the vicinity of Bárð- arbunga (Figure 1) as identified on the most recent geological maps of active volcanic systems in this region that combine tectonic observations, including recent seismicity distribution and subglacial topog- raphy (Einarsson and Sæmundsson, 1987; Björns- son and Einarsson, 1990; Jóhannesson and Sæmunds- son, 1998; Sigurgeirsson et al., 2015). This region also marks the triple junction between the Northern Rift Zone (NRZ), the Eastern Rift Zone (ERZ) and the Mid-Iceland Volcanic Belt (MIVB), where the strike of the fissures changes direction from SW-NE to the South to progressively more N-S direction in the North. Associated with this change, appears to be an overlap in erupted magma compositions, or inter- fingering of fissure swarms belonging to two different volcanic systems. This region is characterised by very high magma production with, for example Bárðar- bunga being one of the most productive volcanic sys- tems in Iceland during the Holocene with estimated 18 JÖKULL No. 65, 2015
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.