Jökull


Jökull - 01.01.2015, Blaðsíða 31

Jökull - 01.01.2015, Blaðsíða 31
Grain characteristics of tephra from Katla and Hekla eruptions 3. Effusive basaltic eruptions are least common, oc- curring outside the glacier along the margins of the central volcano or on the fissure swarm, where the two most voluminous eruptions took place. Where fissures lie partly under the glacier the eruptions are partly explosive. The eruption history of Katla during the last ∼8400 years is fairly well known, especially the basaltic eruptions. The majority of the eruptions start below the ice cap, both basaltic and silicic eruptions. In this paper the focus is on the explosive silicic eruptions. Holocene silicic Katla (SILK) tephra in Iceland Seventeen Holocene silicic Katla (SILK) tephra lay- ers are known in Icelandic soils (Larsen et al., 2001; Óladóttir et al., 2005, 2008; Þorsteinsdóttir, 2015). The youngest one, SILK-YN, is about 1620 years old (1675±12 14C years BP, Dugmore et al., 2000) and the oldest has an age of ∼8100 years based on soil accumulation rates (estimated after Óladóttir et al., 2008). Tephra dispersal and shape of tephra lobes in six eruptions suggest rather short-lived and small eruptions with relatively low plumes. Volumes range from 0.05 to 0.27 km3, implying that these eruptions were generally smaller than the basaltic ones (Larsen et al., 2001). SILK tephra has nevertheless been found overseas, e.g. in the Faroe Islands and Ireland (Wastegård, 2002; Hall and Pilcher, 2002). The majority of the SILK layers have similar major element composition, with SiO2 content be- tween ca. 63–67 Wt% (Larsen et al., 2001, Þorsteins- dóttir, 2015). This dacitic composition separates them from the rhyolitic Vedde-type tephra with 69–72 Wt% SiO2, such as the Suduroy tephra (Wastegård, 2002). The source of the silicic eruptions is believed to be inside or at the margins of the Katla caldera (Larsen et al., 2001). There are indications that the caldera was never ice-free during the last 8400 years, or at least that there was water present in the caldera. Óladóttir et al. (2007) have shown that the sulphur degassing of the basaltic Katla tephra has been arrested, indicating that the basaltic Katla tephra was quenched by contact with water in hydromagmatic/phreatomagmatic erup- tions. It is therefore assumed that when the silicic eruptions occurred the volcano had an ice cover or at least a caldera lake. The SILK tephras have specific characteristics. Most of them are of olive-green to grey-green colour and have elongated glass grains in varying amounts. Three tephra layers have more distinct characteris- tics than the others both in the size and shape of the grains with prominently needle shaped grains. The term "needle layer" was first used about these layers (Ólafsson et al., 1984), in English UN (upper needle), MN (middle needle) and LN (lower needle) layers. The prefix SILK was added later (Larsen, 2000). Figure 2. Isopach map of the SILK-LN tephra layer (adapted from Larsen et al., 2001). Sampling locations are shown as pink circles: (Va)Varmárfell, (Bl) Blágil, (Le) Leiðólfsfell, (Óf) Syðri Ófæra, (Ge) Geldingasker, (St) Strútur, (Lo) Loðnugil, (Hv) Hvammur, (Gr) Gróf- ará and (Fr) Framgil. – Þykktarkort af SILK-LN gjósku- laginu (Larsen o.fl., 2001). Sýnatökustaðir eru sýndir sem bleikir hringir. The SILK-LN tephra The SILK-LN tephra layer is the second largest of the SILK tephra layers. The eruption site has not been ex- actly located and is here assumed to be in the mid-part of the caldera. The area on land which the SILK-LN tephra layer covers is >15,000 km2 within the 0.1 cm JÖKULL No. 65, 2015 31
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.