Jökull


Jökull - 01.01.2015, Síða 31

Jökull - 01.01.2015, Síða 31
Grain characteristics of tephra from Katla and Hekla eruptions 3. Effusive basaltic eruptions are least common, oc- curring outside the glacier along the margins of the central volcano or on the fissure swarm, where the two most voluminous eruptions took place. Where fissures lie partly under the glacier the eruptions are partly explosive. The eruption history of Katla during the last ∼8400 years is fairly well known, especially the basaltic eruptions. The majority of the eruptions start below the ice cap, both basaltic and silicic eruptions. In this paper the focus is on the explosive silicic eruptions. Holocene silicic Katla (SILK) tephra in Iceland Seventeen Holocene silicic Katla (SILK) tephra lay- ers are known in Icelandic soils (Larsen et al., 2001; Óladóttir et al., 2005, 2008; Þorsteinsdóttir, 2015). The youngest one, SILK-YN, is about 1620 years old (1675±12 14C years BP, Dugmore et al., 2000) and the oldest has an age of ∼8100 years based on soil accumulation rates (estimated after Óladóttir et al., 2008). Tephra dispersal and shape of tephra lobes in six eruptions suggest rather short-lived and small eruptions with relatively low plumes. Volumes range from 0.05 to 0.27 km3, implying that these eruptions were generally smaller than the basaltic ones (Larsen et al., 2001). SILK tephra has nevertheless been found overseas, e.g. in the Faroe Islands and Ireland (Wastegård, 2002; Hall and Pilcher, 2002). The majority of the SILK layers have similar major element composition, with SiO2 content be- tween ca. 63–67 Wt% (Larsen et al., 2001, Þorsteins- dóttir, 2015). This dacitic composition separates them from the rhyolitic Vedde-type tephra with 69–72 Wt% SiO2, such as the Suduroy tephra (Wastegård, 2002). The source of the silicic eruptions is believed to be inside or at the margins of the Katla caldera (Larsen et al., 2001). There are indications that the caldera was never ice-free during the last 8400 years, or at least that there was water present in the caldera. Óladóttir et al. (2007) have shown that the sulphur degassing of the basaltic Katla tephra has been arrested, indicating that the basaltic Katla tephra was quenched by contact with water in hydromagmatic/phreatomagmatic erup- tions. It is therefore assumed that when the silicic eruptions occurred the volcano had an ice cover or at least a caldera lake. The SILK tephras have specific characteristics. Most of them are of olive-green to grey-green colour and have elongated glass grains in varying amounts. Three tephra layers have more distinct characteris- tics than the others both in the size and shape of the grains with prominently needle shaped grains. The term "needle layer" was first used about these layers (Ólafsson et al., 1984), in English UN (upper needle), MN (middle needle) and LN (lower needle) layers. The prefix SILK was added later (Larsen, 2000). Figure 2. Isopach map of the SILK-LN tephra layer (adapted from Larsen et al., 2001). Sampling locations are shown as pink circles: (Va)Varmárfell, (Bl) Blágil, (Le) Leiðólfsfell, (Óf) Syðri Ófæra, (Ge) Geldingasker, (St) Strútur, (Lo) Loðnugil, (Hv) Hvammur, (Gr) Gróf- ará and (Fr) Framgil. – Þykktarkort af SILK-LN gjósku- laginu (Larsen o.fl., 2001). Sýnatökustaðir eru sýndir sem bleikir hringir. The SILK-LN tephra The SILK-LN tephra layer is the second largest of the SILK tephra layers. The eruption site has not been ex- actly located and is here assumed to be in the mid-part of the caldera. The area on land which the SILK-LN tephra layer covers is >15,000 km2 within the 0.1 cm JÖKULL No. 65, 2015 31
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.