Jökull


Jökull - 01.01.2015, Blaðsíða 63

Jökull - 01.01.2015, Blaðsíða 63
The Eldgjá lava flow on Mýrdalssandur 19º00’W 63 º2 8’ N 63 º3 6’ N 18º40’W 18º20’W Vík Ha Kötlujökull 1.5 2 2.5 3 4 5 6 1300 1918 1900 1600 2 1.5 2 4 Jökulhlaup advance Coastline changes Major roads Impact area 0 12km R Hj Figure 2. Advancement of jökulhlaups in hours from the onset of a large Katla eruption. Based on simulations from Vatnaskil Engineers (Gudmundsson et al., 2008). Approximate coastline loca- tion between 1300 and 1918 is shown with dashed lines (Nummedal et al., 1987). Ha: Hafursey, Hj: Hjörleifshöfði, R: Rjúpnafell. – Áhrifasvæði jökul- hlaupa undan Kötlujökli. Bláar lín- ur sýna reiknaða framrás hlaupsins í klukkustundum frá upphafi goss í Kötlu- öskjunni samkvæmt hermun Verkfræði- stofunnar Vatnaskila. Áætluð lega strandarinnar á mismunandi tímum er sýnd með brotalínum. Larsen, 2000). The largest jökulhlaups carry with them huge amounts of sediments and ice blocks from the glacier. Estimates of the total sediment volume in the 1918 jökulhlaup range from 0.7 to 1.6 km3 (Tóm- asson, 1996; Larsen and Ásbjörnsson, 1995). The environment at the Mýrdalssandur outwash plain has significantly changed since the Eldgjá erup- tion. The lava fields changed the topography, hy- drology, utilization potential of the area east of Mýrdalsjökull and the runoff of rivers and jökulhlaups (Larsen, 2000; 2010). Since the Eldgjá eruption large jökulhlaups accompanying eruptions at Katla volcano have only emerged from beneath the Kötlujökull out- let glacier (Thorarinsson, 1975). The high topogra- phy of the Álftaver lava created a barrier prevent- ing jökulhlaups from flowing to the east and direct- ing them to the south. The outwash plain got thicker with every jökulhlaup until it reached the elevation of the lava field. Jökulhlaups were then able to flow to the east over the lava, burying it in alluvium (Larsen, 2000; 2010). Today, the Álftaver lava field is partially buried beneath the Mýrdalssandur outwash plain and the location of its edge has been uncertain. With time and continued volcanic activity and jökulhlaups from Katla, progressively larger parts of the lava flow will be buried beneath Mýrdalssandur. Previous studies on sand thicknesses at the Mýr- dalssandur outwash plain In 1978 seismic refraction and reflection profiling and vertical electrical soundings with a Schlumberger ar- ray were conducted at the Mýrdalssandur outwash plain by the National Energy Authority (Figure 3) to map the thickness of the pumice-rich sediments. The seismic soundings only cover the area around Hjör- leifshöfði, while the resistivity survey included the area east of Hafursey. The total sediment thickness above the bedrock was revealed to be up to 60 m in the area around Hjörleifshöfði increasing to 120 m around Hafursey (Thorarinsson and Guðmundsson, 1979). A total of 29 shallow boreholes were drilled into the Eldgjá lava flow at Mýrdalssandur in 2009–2012. In areas A and C (Figure 3) the drill went through the lava flow showing a thickness ranging from 18 to 25 m. The uppermost 6–10 m is highly porous while the lower 15–18 m is made up of dense basalt, which lies mostly in 2–3 zones consistent with the lava being emplaced as a series of lobes (Vegagerðin, 2013). The lava edge has been defined on the basis of vis- ible lava on the surface, which is done on the geolog- ical map by Jóhannesson et al. (1990). Larsen (2000) suggested that the edge lay further to the west than previously thought (Figure 1). The suggested edge JÖKULL No. 65, 2015 63
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.