Jökull


Jökull - 01.01.2015, Síða 63

Jökull - 01.01.2015, Síða 63
The Eldgjá lava flow on Mýrdalssandur 19º00’W 63 º2 8’ N 63 º3 6’ N 18º40’W 18º20’W Vík Ha Kötlujökull 1.5 2 2.5 3 4 5 6 1300 1918 1900 1600 2 1.5 2 4 Jökulhlaup advance Coastline changes Major roads Impact area 0 12km R Hj Figure 2. Advancement of jökulhlaups in hours from the onset of a large Katla eruption. Based on simulations from Vatnaskil Engineers (Gudmundsson et al., 2008). Approximate coastline loca- tion between 1300 and 1918 is shown with dashed lines (Nummedal et al., 1987). Ha: Hafursey, Hj: Hjörleifshöfði, R: Rjúpnafell. – Áhrifasvæði jökul- hlaupa undan Kötlujökli. Bláar lín- ur sýna reiknaða framrás hlaupsins í klukkustundum frá upphafi goss í Kötlu- öskjunni samkvæmt hermun Verkfræði- stofunnar Vatnaskila. Áætluð lega strandarinnar á mismunandi tímum er sýnd með brotalínum. Larsen, 2000). The largest jökulhlaups carry with them huge amounts of sediments and ice blocks from the glacier. Estimates of the total sediment volume in the 1918 jökulhlaup range from 0.7 to 1.6 km3 (Tóm- asson, 1996; Larsen and Ásbjörnsson, 1995). The environment at the Mýrdalssandur outwash plain has significantly changed since the Eldgjá erup- tion. The lava fields changed the topography, hy- drology, utilization potential of the area east of Mýrdalsjökull and the runoff of rivers and jökulhlaups (Larsen, 2000; 2010). Since the Eldgjá eruption large jökulhlaups accompanying eruptions at Katla volcano have only emerged from beneath the Kötlujökull out- let glacier (Thorarinsson, 1975). The high topogra- phy of the Álftaver lava created a barrier prevent- ing jökulhlaups from flowing to the east and direct- ing them to the south. The outwash plain got thicker with every jökulhlaup until it reached the elevation of the lava field. Jökulhlaups were then able to flow to the east over the lava, burying it in alluvium (Larsen, 2000; 2010). Today, the Álftaver lava field is partially buried beneath the Mýrdalssandur outwash plain and the location of its edge has been uncertain. With time and continued volcanic activity and jökulhlaups from Katla, progressively larger parts of the lava flow will be buried beneath Mýrdalssandur. Previous studies on sand thicknesses at the Mýr- dalssandur outwash plain In 1978 seismic refraction and reflection profiling and vertical electrical soundings with a Schlumberger ar- ray were conducted at the Mýrdalssandur outwash plain by the National Energy Authority (Figure 3) to map the thickness of the pumice-rich sediments. The seismic soundings only cover the area around Hjör- leifshöfði, while the resistivity survey included the area east of Hafursey. The total sediment thickness above the bedrock was revealed to be up to 60 m in the area around Hjörleifshöfði increasing to 120 m around Hafursey (Thorarinsson and Guðmundsson, 1979). A total of 29 shallow boreholes were drilled into the Eldgjá lava flow at Mýrdalssandur in 2009–2012. In areas A and C (Figure 3) the drill went through the lava flow showing a thickness ranging from 18 to 25 m. The uppermost 6–10 m is highly porous while the lower 15–18 m is made up of dense basalt, which lies mostly in 2–3 zones consistent with the lava being emplaced as a series of lobes (Vegagerðin, 2013). The lava edge has been defined on the basis of vis- ible lava on the surface, which is done on the geolog- ical map by Jóhannesson et al. (1990). Larsen (2000) suggested that the edge lay further to the west than previously thought (Figure 1). The suggested edge JÖKULL No. 65, 2015 63
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.