Breiðfirðingur - 01.04.2009, Page 38

36
B REIÐFIRÐIN GUR
Skúli Alexandersson
Lárus Skúlason og
framfaraskeið á Hellissandi
Eftirfarandi þættir urðu til þegar sá sem þá skrifar fór að leita
sér að upplýsingum um hvað stæði að baki þeirri miklu
uppsveiflu sem varð á Hellissandi á sviði mennta, atvinnu og
verslunar á síðustu áratugum nítjándu aldarinnar og fram eftir
þeirri tuttugustu. Eftir nokkurt grúsk í Þjóðskjalasafni og víðar
fóru að safnast upp hjá mér punktar um menn og viðburði.
Einn var sá maður sem vakti sérstaka athygli mína en hann
kom að flestum framfaramálum á staðnum. Það var Lárus
Skúlason. Þar kom að ég fór að setja saman þá þætti sem tengd-
ust honum. Ekki getur orðið úr þessum þáttum samfelld saga.
Þetta er ekki sagnfræði. Og langt frá því að vera ævisaga
Lárusar Skúlasonar. Ég ákvað þó að setja þessa þætti ásamt
mínum hugleiðingum á blað.
Upp úr miðri nítjándu öld mátti greina breytingar á íslensku
þjóðlífi í átt til aukins frelsis til athafna. Endurreisn Alþingis
og baráttan fyrir því að íslendingar stjómuðu sjálfir sínum mál-
um ýttu undir ýmiskonar breytingar í þjóðfélaginu. Hin skráða
saga segir að þær breytingar sem á þessum árum vora að gerast
hafi verið bomar fram af sjálfseignarbændum, prestum sem
oftast voru þá einnig bændur og ýmsum embættismönnum.
Sárafáir sjómenn eða vinnumenn eru nefndir til leiks þegar