Breiðfirðingur - 01.04.2009, Blaðsíða 85

B REIÐFIRÐINGUR
83
við seinni tíma staðsetningu bæjar og laugar passar sagan ekki.
Eins og hugmyndir manna nú eru um hvar laugina sé að finna,
er hún örstutt ofan við gamla bæjarstæðið í brekkurótunum.
Með þetta misræmi í hug gæti kenning Einars Kristjánssonar
um allstóra sundlaug við Köldulaugaeyri komið til greina. Frá
garðbrotinu við Köldulaugaeyrar sem Einar Kristjánsson sýndi
Bimu Kristínu Lámsdóttur í júlí 1996 og heim að gamla
bæjarstæðinu eru um það bil 400 metrar.
Laugar eru landlítil jörð og fátt um góð bæjarstæði, eins og
fram kom í viðtölum við Einar Kristjánsson, Kristínu B.
Tómasdóttur, Guðmund Guðjónsson og Gunnar Jónsson.
Almennt er talið að bærinn hafi lengst af staðið þar sem hann
stóð síðast, allt þar til Laugar urðu skólasetur. Aðeins ofar og
sunnar við Hveragilið var byggð sundlaug 1929-1932 og seinna
íbúðarhús Einars Kristjánssonar og Kristínar B. Tómasdóttur.
Ekki er vitað til að neitt hafi fundist þegar grafið var fyrir
þessum húsum sem benti á mannvistarleifar. Seinni tíma
byggingar em þar sem langt er niður á fastan grunn, mýrlent og
lækurinn fjær. Þess vegna er líklegt að bærinn hafi staðið á
sama stað lengst af enda ekki auðfundinn annar betri staður.
Það virðist vera undarlegt að sá mikli fræðimaður og safnari
Árni Magnússon sem ólst upp hjá afa sínum í Hvammi sem var
mikill áhugamaður um forn fræði, nefnir ekki laugina einu
orði. Yar hún ef til vill í huga hans svo hversdagsleg að ekki tók
að nefna hana? Sigurður Vigfússon var að sönnu fæddur í
Dölunum en ekki Dalamaður að ætt og ekki er víst að hann hafí
átt greiðan aðgang að gömlu fólki. Þótt hann hafi bara séð
„ómerkilega holu“ í stað laugar vefst ekkert fyrir honum að
lýsa hvemig laugin var.
Nú hefði verið upplagt að halda áfram að grafa þegar Gísli
Gestsson kom niður á stokka sumarið 1956 og rekja stokkinn og
sjá hvert hann leiddi en það varð því miður ekki hægt. Að sögn
Einars Kristjánssonarlagðistsambýliskonalandeigandaeindregið
gegn því að meira rask yrði gert og varð því öllum rannsóknum