Breiðfirðingur - 01.04.2016, Page 25

BREIÐFIRÐINGUR 25
upp í miðlungs stærð á mæli­
kvarða fyrri tíma, sem tengd­
ist kúgild um. Aðeins tvær
stór jarðir voru á svæðinu,
hvor metin 60 hundruð: Hagi
á Barða strönd og Saurbær á
Rauða sandi. Um flestar jarð­
irnar má segja að þær væru
hálfar á landi og hálfar í
sjó. Fiskur úr sjónum, sel­
u r og fugl var mikilvægur þáttur í afkomunni við ströndina ásamt af­
urðum sem hefð bundinn landbúnaður gaf af sér. Verstöðvar mynduðust
þar sem stutt var á gjöful fiski mið svo sem í Keflavík austan Látra­
bjargs, á Brunn um norðan Bjargtanga, Breiðavík, Kollsvík, Kópavík og
Verdölum í Arnarfirði. Þangað þyrptust vermenn austan úr Breiðafirði
og víðar og heimamenn sem ekki voru bundnir við búskap. Fyrsta þétt­
býlið á sunn anverðum Vestfjörðum fór að myndast upp úr miðri 19.
öld og tengdist einkum breyttum atvinnuháttum í fiskveiðum og fisk­
vinnslu. Að vísu höfðu danskir kaupmenn verið viðloðandi Patreksfjörð
og Bíldudal. Engin þorpsmyndun varð í tengslum við verslunarrekst­
ur þeirra. Hin auknu umsvif, sem fylgdu breyttum atvinnuháttum,
löðuðu að aukið og sérhæft vinnuafl og aðstæður sköpuðust til fastrar
búsetu. Um og eftir aldamótin 1900 voru mjög mikil umsvif á Bíldu­
dal og Patreksfirði, útgerð þilskipa, saltfiskverkun og verslunarrekstur
ásamt nauðsynlegri þjónustu fyrir atvinnureksturinn og íbúana. Upp­
gangstíminn entist fram á þriðja tug liðinnar aldar en þá dró úr, fyrst
á Bíldudal og síðar á Patreksfirði. Síðan hefur ýmislegt gengið á í at­
vinnumálum þessara byggðarlaga með lægðum og hæðum. Vélvæðing
fiskibáta og skipa og síðar togaravæðing ásamt breyttum áherslum í
fiskvinnslu, vinnslu tækni og sölumálum ásamt takmörkun og færslu
aflaheimilda í séreign hefur haft veruleg áhrif á atvinnulíf og íbúa fjölda.
Til viðbótar þessum þáttum má fullyrða að aðgerðir ríkisvaldsins og
stofnana þess síðustu tíu árin hafa leitt til fækkunar íbúa og skaðað sam­
félagið verulega með því að draga úr opinberri þjónustu og leggja suma
V STU BYG Ð
Frá Bíldudal.