Breiðfirðingur - 01.04.2016, Síða 40

BREIÐFIRÐINGUR40
hafi verið eitthvað 30 fjörur „og hétu ekki sjóveður“ en fiskur hafi verið
og enn var Jón Sauðeyingur mestur. Jón var þá bátsformaður en Pétur
reri með Kristjáni Jónssyni bónda í Hergilsey (f.1802) en Kristján fór
heim fyrir vertíðarlok og Pétur tók við formennskunni.40
Guðmundur Einarsson frá Hergilsey, er síðar bjó á Brjánslæk, reri
eitt vor frá Láturdal sem er utan við Hænuvík við Patreksfjörð. Þetta
var upp úr aldamótunum 1900. Þeir tóku sig saman af öllum bátunum
sem þarna reru og fóru á Látrabjarg eftir eggjum. Þeir fóru reyndar
í Bæjarbjarg sem tilheyrir Saurbæ á Rauðasandi og er það innan við
þann hluta bjargsins sem tilheyrir Hvallátrum. Töldu þeir að þeir fengju
síður ávítur ef þeir færu þangað en þeir höfðu ekki leyfi frá neinum
landeiganda. Þeir fengu 120 egg í hlut og voru sjö saman. Mjög löng
leið er frá Láturdal á Bæjarbjarg sem sýnir að vermenn voru tilbúnir að
leggja talsvert á sig til að fá eggin. Breiðvíkingar gengu á Guðmund
um það hvort þeir hefðu verið í Bæjarbjargi þennan dag og þóttust hafa
eitthvað með þann hluta bjargsins að gera. Hann varðist allra frétta og
síðar kom í ljós að Breiðvíkingar áttu engan rétt í Bæjarbjargi og Ólafur
yngri í Bæ kvað þeim hafa verið margvelkomið að fara í bjargið.41 Það
er því ljóst að vermenn sóttu talsvert í bjargið, með eða án leyfis, bæði
eftir eggjum og fugli og hafa eggin verið kærkomið nýmeti. Allt fram
á þennan dag hafa sjómenn sótt egg í Látrabjarg frá sjó án þess að hafa
leyfi og Látramenn kunnað þeim litla þökk fyrir.
Ekki er margra kvenna getið er reru frá Brunnum en eflaust hafa þær
verið nokkrar, enda algengt að breiðfirskar konur reru í útverum, sendar
af húsbændum sínum.42 Ein þeirra var Kristín Sveinsdóttir, vinnukona
í Hergilsey, sem fædd var árið 1858 og búsett í Hergilsey í 20 ár og var
tengdamóðir Guðmundar Einarssonar. Kristín sagði Guðmundi þá sögu
að hún hefði verið ráðin háseti hjá Samúel nokkrum sem ekki hafði
á sér gott orð. „Drykkjusvoli og orðhákur“ segir Guðmundur. Kristín
var 15 ára þegar þetta var og róið var frá Brunnum. Þegar farið var í
fyrsta róðurinn á vertíðinni spurði formaður Kristínu hvort henni félli
betur að vera í andófi eða sitja með færi. Hún kvaðst heldur vilja vera
með færi. „Þá skaltu líka vera í andófi“ sagði formaður og þar var hún