Breiðfirðingur - 01.04.2016, Blaðsíða 181

BREIÐFIRÐINGUR 181
Varp þeirra misfórst áður en tókst að ná þeim á hreiðri. Helsta ástæða
þess að ekki náðust fleiri merktar kríur hér á landi var afar léleg
varpafkoma sem talin var orsakast af skorti á aðalfæðu kríunnar,
sandsíli. Sandsílaskortur hefur verið viðvarandi við sunnan­ og
vestanvert Ísland síðasta áratug (Kristján Lilliendahl o.fl. 2013). Varp
hefur gengið óvenju illa hjá sandsílaætum á borð við kríur, lunda og
ritur. Varpárangur þeirra hefur verið lélegur ár eftir ár og leitt til lítillar
nýliðunar þannig að vörp hafa verið að dragast saman. Við höfum fylgst
með framvindu mála í Flatey og nærliggjandi eyjum um árabil. Núna
eru sum sjófuglavörpin aðeins þriðjungur til helmingur af þeirri stærð
sem þau voru í fyrir 10­20 árum (sjá t.d. Ævar Petersen 2010).
Óðinshani
Sumarið 2014 voru festir ljósritar á 19 óðinshana í Flatey. Fuglunum
var náð annaðhvort á hreiðrum eða í slæðunet en slík net eru eingöngu
notuð til að ná fuglum til merkingar í
vísindaskyni.
Höfundar höfðu lengi rætt um að
gam an væri að vita hvert ís lensk ir óð­
ins hanar fara á veturna. Hefð bundn ar
merkingar – þar sem málmhringur er
festur á fót fugla – höfðu ekki skilað
neinni vitneskju þar að lútandi þó að
nokkur þúsund óðinshana hafi verið
merktir hérlendis. Ástæða þess að ráð­
ist var í að setja ljósrita á óðinshana
var óvænt niðurstaða sem fékkst úr
slíkum merkingum á Hjaltlandseyjum.
Fyrirfram var talið sennilegast að
fuglarnir færu til Indlandshafs. Í ljós
kom að þegar óðinshanar hverfa frá Hjaltlandseyjum í lok sumars
ferðast þeir vestur yfir Atlantshaf til Nýfundnalands og fljúga síðan
suður á bóginn með ströndum Norður­Ameríku til Vestur­Indía. Þaðan
halda þeir áfram yfir Panama­eiðið til Kyrrahafs en lokatakmarkið er
Óðinshani (karlfugl) í varpbúningi.
Myndin er tekin í Flatey á Breiða­
firði. Ljósm. S. Gray, 18.07.2011.
NÁTTÚRA BREIÐAFJA ÐAR