Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.2018, Blaðsíða 28

28 FÓLK - VIÐTAL 10. ágúst 2018
n Hlekkjuð á höndum og fótum n „Eins og að vera dýr í búri“ n Upplifði ofbeldi, áreitni og niðurlægingu
Þ
rátt fyrir að hafa lengst af
búið í Bandaríkjunum þá
segist Karlotta engu að síð-
ur líta á sig sem Íslending
í húð og hár. Móðir hennar er ís-
lensk en faðirinn af þýskum upp-
runa með íslenskan ríkisborgara-
rétt. Þau gengu í hjónaband árið
1974 og eignuðust eina dóttur
fyrir utan Karlottu. Auk þess á fað-
ir hennar eina dóttur af fyrra sam-
bandi. Foreldrar Karlottu skildu
árið 1982 og í kjölfarið tók móð-
ir Karlottu saman við stjúpföður
hennar. Karlotta flutti ásamt þeim
til Bandaríkjanna árið 1984, þá á
níunda ári en hefur ávallt haldið
góðu sambandi við föður sinn og
aðra ættingja á Íslandi.
Snemma á þrítugsaldri kynnt-
ist Karlotta eiginmanni sínum,
John, og eignuðust þau þrjú börn
sem í dag eru 21 árs, 18 ára og 15
ára. Þá á John einnig son af fyrra
sambandi sem er 24 ára gam-
all og hefur fjölskyldan að sögn
Karlottu skapað sér gott líf í Mar-
yland-fylki.
Sagði strax já
Árið 2017 tók Karlotta þá
ákvörðun að flytja tímabundið til
Akureyrar ásamt dætrum sínum
tveimur. Hún vildi vera föður sín-
um til halds og trausts.
„Pabbi hafði fengið slag þrisvar
og heilsu hans hafði hrakað mik-
ið. Hann gekkst undir rannsókn-
ir á Landspítalanum og það stóð
til að leggja hann inn í nokkra
mánuði. Þegar hann spurði mig
hvort ég vildi koma til Íslands og
vera hjá honum í staðinn þá þurfti
ég ekki að hugsa mig um. Ég sagði
strax já. Hann vildi alls ekki fara á
hjúkrunarheimili,“ segir Karlotta
en hún segir deilur hafa komið
upp innan fjölskyldunnar í kjöl-
farið þar sem stjúpsystir henn-
ar vildi föður þeirra á hjúkr-
unarheimili. Stjúpsystirin hafði
jafnframt yfirráð yfir fjármálum
hans. Málið rataði fyrir héraðs-
dóm þar sem þeirri beiðni var
hafnað. „Ég fékk leiguíbúð í bæn-
um og pabbi flutti inn til mín og
ég hugsaði um hann. Það gekk allt
saman mjög vel.“
Grunlaus
Í byrjun nóvember síðastliðinn
þurfti Karlotta að fljúga aftur til
Bandaríkjanna til að láta endur-
nýja ökuskírteini sitt. Um leið ætl-
aði hún að nýta tækifærið að hitta
eiginmanninn og syni sína tvo.
„Frændi minn og konan hans
voru svo indæl að líta eftir pabba
og dætrum mínum á meðan, en
ég ætlaði að vera úti í fimm daga.“
Á alþjóðaflugvellinum í
Baltimore var henni hins vegar
tjáð af fulltrúum Heimavarnar-
ráðs Bandaríkjanna (Homeland
Security) að dvalarleyfiskort
hennar væri útrunnið. Var henni
í kjölfarið gert að mæta á fund
Landamæraeftirlitsins (ICE)
þann 11. desember. „Þarna tóku
þeir kortið af mér.“
Þegar Karlotta flutti ásamt fjöl-
skyldu sinni til Bandaríkjanna
átta ára gömul fékk hún svo-
kallað ótímabundið dvalarleyfi
(permanent resident alien.) Öfugt
við þau kort sem gefin eru út í dag
þá er enginn gildistími skráður á
þau grænu kort sem gefin voru út
á áttunda og níunda áratugnum.
Karlotta segir að hana hafi aldrei
grunað að það ætti eftir að koma
henni í vandræði að vera með
eldri útgáfu af kortinu.
Hlekkjuð á höndum og fótum
Þann 5. desember síðastliðinn
flaug Karlotta út til Bandaríkj-
anna á ný til að mæta á fund
Landamæraeftirlitsins en með í för
voru dætur hennar og tvö systk-
inabörn sem ætluðu að heim-
sækja móður Karlottu og systur
hennar. Ætlun þeirra var síðan að
fara aftur til Íslands 9. janúar.
Á flugvellinum í Baltimore tók
hins vegar við martraðarkennd at-
burðarás. „Ég var látin að sitja og
bíða í hátt í tíu klukkustundir án
þess að nokkur yrti á mig eða gerði
tilraun til að útskýra hvað væri í
gangi. Klukkan átta um kvöldið var
mér síðan tilkynnt að það ætti að
handtaka mig.“
Karlotta var í kjölfarið hlekkjuð
á höndum og fótum og flutt í svo-
kallað „detention center“ þar sem
hún var látin dvelja næturlangt.
„Þegar þangað var komið var far-
ið með mig inn í herbergi þar sem
ég var látin fara úr öllum fötun-
um og standa nakin fyrir framan
tvo kvenkyns fangaverði. Því næst
var ég látin beygja mig fram fyrir
ofan spegil og hósta. Þetta er eins
niðurlægjandi og hægt er. Þetta er
líka gert í hvert sinn sem fangar
koma til baka úr dómhúsinu og
eftir að þeir hafa fengið heimsókn-
ir.“
Morguninn eftir var Karlotta
færð fyrir dómara í dómhúsi borg-
arinnar. Henni var tilkynnt að hún
væri í haldi fyrir að vera ólögleg í
landinu án þess að hafa viðeig-
andi skjöl. Ljóst var að það þyrfti
að taka mál hennar fyrir í rétti. Þar
sem hún var talin vera „ógn“ töldu
yfirvöld að halda ætti henni í fang-
elsi í stað þess að sleppa henni
gegn tryggingu fram að málsmeð-
ferð. Karlotta var því næst flutt
í Worcester County-fangelsið í
Maryland en hluti fangelsisins er
ætlaður föngum sem eru í haldi á
vegum ICE.
„Ég var eina hvíta manneskjan
þarna inni, flestar konurnar
komu frá Spáni eða Suður-Am-
eríku. Margar þeirra eru mæður
sem höfðu verið teknar frá ungum
börnum sínum. Ég gerði ekkert til
að verðskulda það að vera þarna.
Ég hef átt heima í Bandaríkjunum
í 34 ár, greitt skatta í landinu frá því
ég byrjaði að vinna 14 ára gömul
og eignast þrjú börn sem öll eru
bandarískir ríkisborgarar.“
Ómannúðleg framkoma
Karlotta lýsir vægast sagt hörmu-
legum aðstæðum í innflytjenda-
fangelsinu. „Þetta var eins og að
vera dýr í búri. Við vorum oftast
læstar inni í klefunum, tvær og
tvær saman, og hleypt út nokkrum
sinnum yfir daginn og var þá
hleypt yfir á annað svæði þar
sem er sjónvarp, klósett, nokkrar
sturtur og borð þar sem við sátum
í matartímum. Það var ekki annað
í boði en að gera þarfir sínar og
faraí sturtu fyrir framan alla. Þar
að auki voru öryggismyndavélar
úti um allt.“
Hún segir framkomu starfs-
fólksins hafa einkennst af geð-
vonsku og hroka. Þetta er vægast
sagt mjög ómannúðlegt. Fanga-
„Ég mundi ekki óska mínum versta óvini að þurfa
að ganga í gegnum þetta,“ segir Karlotta Lilo
Elchmann, en hún neyddist til að dúsa í hálft ár
í innflytjendafangelsi í Bandaríkjunum við vægast
sagt ömurlegar aðstæður. Hún kveðst reið og sár yfir
framgöngu bandarískra yfirvalda en hún hefur verið
búsett þar í landi í meira en tvo áratugi.
Auður Ösp Guðmundsdóttir
audur@dv.is
Frá Akureyri í innflytjenda-
fangelsi í Bandaríkjunum
Worcester County-fangelsið