Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.2018, Blaðsíða 38

38 10. águst 2018
E
itt undarlegasta stríð sem
háð hefur verið hefur ver-
ið nefnt „hið mikla emúa-
stríð“ og var háð í Camp-
ion-héraði í vesturhluta Ástralíu
árið 1932.
Eftir fyrri heimsstyrjöldina
hófu margir fyrrverandi her-
menn hveitirækt í vesturhluta
Ástralíu en kreppan mikla árið
1929 olli því að hveitiverð hríð-
féll og aðstæður þeirra urðu
óbærilegar. Ofan á þetta komu
tugþúsundir emúa á svæðið og
átu uppskeruna, en emúar eru
stórir ófleygir fuglar sem flytja
sig milli staða í stórum hópum.
Bændurnir höfðu samband
við sir George Pearce varnar-
málaráðherra, sem sjálfur
hafði barist í stríðinu, og sendi
hann herflokk vopnaðan hríð-
skotarifflum á svæðið til að
hrekja fuglana í burtu.
Marskálkurinn G.P.W.
Meredith stýrði árásum á fugl-
ana í lok október 1932 og beitti
umsátrum en erfitt reyndist að
ná mörgum saman. Eftir fjóra
árangurslausa daga tóku her-
mennirnir eftir því að emúa-
hóparnir voru með eigin leið-
toga, „stóra svartfiðraða fugla
sem fylgdust með hermönnun-
um og vöruðu félaga sína við
árásum.“ Eftir viku bardaga voru
aðeins örfáir fuglar dauðir.
Niðurlægingin olli því að her-
inn dró sig til baka 8. nóvember
en Meredith fékk annað tæki-
færi tæpri viku síðar og barð-
ist við fuglana til 10. desember.
Þá höfðu alls 986 emúar verið
drepnir og aðgerðum hætt.
Aðgerðin hafði ekki tilætl-
uð áhrif og fuglarnir átu hveiti
næstu árin. Má því segja að ástr-
alski herinn hafi beðið ósigur í
hinu mikla emúastríð. n
TÍMAVÉLIN
mörkum Austur- og Vestur-Berlín-
ar en enginn reiknaði með hversu
hratt það myndi gerast.
Nóttin örlagaríka
Skömmu eftir miðnætti aðfaranótt
13. ágúst 1961 var flutningabílum
með hermönnum og bygginga-
verkamönnum ekið í gegnum
Austur-Berlín. Flestir íbúanna
voru í fastasvefni og á meðan þeir
sváfu vært var byrjað að rífa upp
götur sem lágu yfir í vesturhlutann.
Holur voru grafnar og steinsteypt-
ir stólpar settir upp og gaddavír
strengdur á milli þeirra. Þetta var
gert meðfram endilöngum mörk-
um Austur- og Vestur-Berlínar.
Símalínur á milli borgarhlutanna
voru rofnar og lestarteinum var
lokað.
Berlínarbúum brá að vonum
þegar þeir vöknuðu næsta morgun.
Búið var að loka fyrir allan sam-
gang á milli borgarhlutanna og
þeir 60.000 íbúar Austur-Berlín-
ar, sem voru með vel launuð störf
í vesturhlutanum, gátu ekki leng-
ur sótt þau. Fjölskyldur, vinir og fé-
lagar gátu ekki lengur hist.
Á þeim 28 árum sem þessi 155
kílómetra langi múr stóð voru
fjórar stórar breytingar gerðar á
honum. Í upphafi var hann aðeins
gaddavírsgirðing. Nokkrum dög-
um síðar var steinsteyptum blokk-
um komið fyrir í staðinn og gadda-
vír settur ofan á þær. Árið 1965 var
steyptur veggur settur upp og hann
studdur með stálbitum. Á árun-
um 1975 til 1980 var fjórða útgáfan
gerð en þá var veggurinn hækkað-
ur í 3,6 metra og gerður 1,2 metrar
á breidd.
Fall múrsins
Fall múrsins var næstum jafn
skyndilegt og bygging hans. Blikur
höfðu verið á lofti um að komm-
únisminn væri að veikjast en leið-
togar Austur-Þýskalands stað-
hæfðu að þar væri aðeins þörf á
minniháttar breytingum á stjórn-
kerfinu en ekki neinum meirihátt-
ar breytingum. Samlandar þeirra
voru ekki sammála.
Þegar hrikta fór í stoðum
kommúnismans í Póllandi,
Ungverjalandi og Tékkóslóvakíu
árið 1988 og 1989 opnuðust nýjar
leiðir fyrir Austur-Þjóðverja sem
vildu flýja land. Erich Honecker,
leiðtogi landsins, hótaði að mæta
mótmælum almennings af hörku
og valdbeitingu. Hann neyddist
til að segja af sér eftir að Mikael
Gorbachev, leiðtogi Sovétríkjanna,
hætti að styðja hann. Egon Krenz
tók þá við leiðtogaembættinu og
ákvað að ofbeldi myndi ekki leysa
vanda landsins. Hann slakaði
einnig á kröfum varðandi ferðalög
út fyrir landsteinana.
Að kvöldi 9. nóvember 1989
kom óvænt yfirlýsing frá ríkis-
stjórninni um að fólki væri heimilt
að ferðast yfir öll hlið á landamær-
um Austur- og Vestur-Þýskalands
og Vestur-Berlínar. Fólk trúði
þessu varla í fyrstu. Gat verið að
landamærin væru opin?
Fólk nálgaðist landamærin var-
lega og komst að því að þetta var
rétt, landamæraverðir hleyptu
fólki óáreittu yfir. Ekki leið á löngu
þar til fjöldi fólks stóð beggja vegna
múrsins. Sumir byrjuðu að lemja í
hann með meitlum og hömrum.
Mikill fögnuður braust út og fólk
féllst í faðma, kysstist, grét, dans-
aði og söng af gleði. Berlínarmúr-
inn var fallinn.
Í kjölfar falls múrsins samein-
uðust Austur- og Vestur-Þýska-
lands í eitt ríki þann 3. október
1990. n
Dragháls 14-16 Sími 412 1200
110 Reykjavík www.isleifur.is
Straumhvörf
í neysluvatnsdælum
Grundfos Scala 3-45
Álagsstýrð, heldur jöfnum þrýstingi og
hljóðlát. Dregur vatn allt að 8 metra
Innbyggð þurrkeyrsluvörn
Afkastar 8 aftöppunar stöðvum
Fuglastríðið í Ástralíu
Átti 56 eiginkonur
og þráði gröfina
S
pámaðurinn Joseph
Smith er þekktasti
mormóni sögunnar enda
stofnaði hann kirkjuna í
New York-fylki árið 1830. Ann-
ar spámaður, Brigham Young,
er ekki síður mikilvægur því að
hann mótaði söfnuðinn, fann
honum fótfestu í Utah og fór í
stríð við Bandaríkjastjórn til að
verja hann.
Á þessum tíma var fjölkvæni
grundvöllur að fjölskyldu-
skipulagi mormóna enda
predikaði Joseph Smith að það
væri guðdómlegt. En hjóna-
bandið hafði ekki sömu merk-
ingu og hjá flestum öðrum.
Mormónakarlmenn kvæntu-
st ekki konum heldur „innsigl-
uðu“ þær, sumar „til eilífðar“
en aðrar tímabundið.
Talið er að Smith hafi átt
um 40 eiginkonur en Young
sló honum við og innsiglaði
55 konur, flestar til eilífðar. 21
hafði aldrei verið gift áður, 16
voru ekkjur, 6 voru fráskildar,
6 áttu eiginmenn fyrir en óvit-
að er með stöðu 6 þeirra. Hann
eignaðist þó „aðeins“ 56 börn
og „aðeins“ með 16 af þeim.
Young virtist þó hafa litið á fjöl-
kvænið sem böl og þegar hann
heyrði fyrst af boðorðinu sagði
hann: „Það var í fyrsta sinn sem
ég þráði að komast í gröfina.“
Eiginkonunum kom ekki
alltaf vel saman, sérstaklega
eftir að Amelia Folsom kom til
sögunnar árið 1863. Hún var sú
fimmtugasta í röðinni og var í
mestu uppáhaldi hjá Young.
Hann var þá 61 árs gamall en
hún 24 ára.
Young bjó ekki með þeim
öllum en til að halda utan um
fjölskylduna byggði hann risa-
vaxið raðhús árið 1856 sem
kallast Ljónahúsið. Í dag er þar
safn og veitingastaður. n