Fréttablaðið - 31.01.2019, Blaðsíða 32

Útgefandi: Torg ehf Veffang: frettabladid.isÁbyrgðarmaður: Kristín Þorsteinsdóttir Sölumaður auglýsinga: Jóhann Waage, johannwaage@frettabladid.is, s. 550 5656,
Ef við ætlum okkur að ná fram orkuskiptum í samgöngum, þá þurfum við að nýta vetnið.
Það eru ekki einungis mín orð
heldur hafa bæði forstjóri ON sem
leitt hefur rafbílavæðinguna og
stjórnarformaður N1 einnig sagt
það opinberlega,“ segir Ingunn
Agnes Kro, framkvæmdastjóri
skrifstofu- og samskiptasviðs Skelj-
ungs, en hún leiðir vetnisvæðingu
fyrirtækisins hér á landi.
Orkan, sem er í eigu Skeljungs,
hefur tekið fyrsta skrefið í átt til
framtíðar og er nú eina fjölorku-
félagið á Íslandi sem býður upp
á fjölbreytt og nútímalegt úrval
orkugjafa; vetni, rafmagn, metan
og olíu. Skeljungur, með Ingunni
í broddi fylkingar, er þess fullviss
að vetnið muni á fáeinum árum
festa sig í sessi sem orkugjafi fyrir
farartæki.
Lengri vegalengd á vetninu
án hleðslu
„Það eru nokkrir þættir sem gera
vetnið að spennandi kosti. Út frá
neytandanum þá er upplifunin
eins og að vera á venjulegum bíl.
Til að mynda kemstu mun lengra
en á venjulegum rafmagnsbíl. Þeir
vetnisbílar sem nú eru í notkun
á Íslandi hafa ekið ríflega 500 km
á einum tanki, ekki samkvæmt
einhverri uppgefinni drægni
heldur í raunverulegum íslenskum
kringumstæðum. Nýjasti bíllinn
frá Hyundai, sem einnig er kominn
til landsins, fer um 700 kílómetra á
tankinum. Allir þessir kílómetrar
á hreinni orku. Eini útblásturinn
frá vetnisbílunum er vatn og það er
svo hreint að það má drekka það
beint úr púströrinu,“ segir hún.
„Þá tekur ekki nema 3-5 mínútur
að fylla vetnistankinn á einni af
vetnisstöðvum Orkunnar. Neyt-
andinn þarf þannig ekki að breyta
neysluhegðun sinni en getur þrátt
fyrir það verið á 100% vistvænum
bíl. Það eru nefnilega ekki til staðar
rafmagnsinnviðir í landinu til þess
að við getum öll verið á rafmagns-
bílum. Það geta ekki allir hlaðið
rafmagnsbíla heima hjá sér og á
meðan hraðhleðslustöð annar
kannski 2 bílum á klukkustund
getur ein vetnisdæla þjónustað
allt að 20 bíla. Svo eru ákveðnar
bifreiðar sem þarf að vera hægt
að aka í lengri tíma eða þurfa að
vera ávallt til taks, svo sem lög-
reglubílar, sjúkrabílar, leigubílar
og fyrirtækjabílar. Vetnisbíll er
sérlega góð lausn fyrir fyrirtæki
sem vilja vera umhverfisvæn en
þurfa að hafa bifreiðarnar sínar í
fullri notkun. Í raun held ég að flest
fyrirtæki myndu vilja nýta bifreið-
arnar sínar á þann hátt.“
Ingunn segir þó jafnframt að
hún sé ekki að taka slaginn um það
hvort í framtíðinni munum við öll
aka um á rafbílum eða á vetnis-
bílum. Hún telji að flotinn muni
samanstanda af báðum valkostum.
Rafmagn sé afar ódýrt á Íslandi.
Hafi fólk tök á því að hlaða bílana
sína heima og þurfi ekki að ferðast
á þeim lengri vegalengdir, þá geti
rafmagnsbíll verið besti kosturinn.
Sé það hins vegar ekki staðan og ef
bíllinn þarf að vera í meiri notkun
eða komast lengri vegalengdir
telur hún vetnisbíl vera besta
kostinn. Vetnið sé kjörið á stærri
bifreiðar, svo sem rútur og flutn-
ingabíla. Strætó muni vera kominn
með 5 vetnisvagna á árinu 2020 og
verið sé að vinna að því að útvega
vetnisflutningabíla fyrir Ölgerðina
og Eimskip. Ekki þurfi að verja
plássi í stór og þung batterí, heldur
sé í vetnisbílum lítið batterí en
einnig vetnistankur sem hægt sé að
hafa stóran eða lítinn eftir þörfum.
„Vetni er léttasta frumefnið svo það
liggur engin þyngd í því. Bílarnir
komast um 500 km á 5 kg. Það er
vissulega líka batterí í vetnisbílum,
en mun minna en í rafmagnsbíl,“
segir Ingunn.
Ingunn segir að hún og Skelj-
ungur séu ekki að synda á móti
straumnum í rafvæðingu bílaflot-
ans. Þau séu miklu frekar að synda
með. „Vetnið bætir upp kostina
sem rafmagnsbílana vantar, bæði
hvað varðar drægnina og hleðslu-
tímann en ekki síður hvernig við
nýtum betur núverandi innviði.“
Betri nýting
náttúruauðlindanna
Síaukin áhersla er lögð á nýtingu
endurnýjanlegra orkugjafa í
heiminum, svo sem vind-, vatns-
og sólarorku. Ingunn kemur inn
á það að ekki sé hægt að stjórna
slíkri framleiðslu til hlítar þar
sem þessum orkugjöfum sé ekki
stjórnað af manninum. Í ofanálag
þurfi ekki að fara saman sá tími
sem framleiðsla á sér stað og sá
tími sem þörf er fyrir notkun
orkunnar. Einfalt dæmi sé ef
vindurinn blæs einungis að nóttu
til. Vegna þessa skapist í heim-
inum gífurleg þörf fyrir geymslu
þeirrar raforku sem verður til á
meðan við þurfum hana ekki, t.d.
þegar við sofum. Sérfræðingar hafi
komist að raun um að heppilegt sé
að geyma raforkuna í formi vetnis
en ekki t.d. á batteríum. Vetni
megi síðan nota beint til þess að
knýja bifreiðar og nýta þar með
endurnýjanlega orku sem annars
hefði farið til spillis.
„Samfélagið nýtir rafmagnið
á daginn en á nóttunni rennur
vatnið úr fallvatnsvirkjunum til
sjávar og ekkert er gert með það.
En það er hægt að nýta það. Nota
nóttina til að framleiða vetni.
Þannig nýtum við náttúruauð-
lindirnar okkar best, sem leiðir til
þess að það þarf ekki að virkja eins
mikið til að mæta orkuþörf fram-
tíðarinnar.“
Vetnið nú þegar fáanlegt
Tvær vetnisstöðvar eru komnar
upp og sú þriðja á leiðinni. Ein er
á Fitjum í Reykjanesbæ og önnur
við Vesturlandsveg. Um staðsetn-
ingarnar segir Ingunn að stöðin við
Vesturlandsveg sé við hlið Strætó
og staðsetningin í Reykjanesbæ
hafi verið valin með flugvallar-
umferðina í huga; bílaleigubíla,
leigubíla og rútur. Borgaryfirvöld
og bæjaryfirvöld í Reykjanesbæ
hafi jafnframt sýnt þessum málum
mikinn stuðning og áhuga. Valið
á þriðju stöðinni hafi ekki verið
eins augljóst en Miklabraut hafi
svo orðið fyrir valinu, þar sem sú
stöð sé í hjarta höfuðborgarinnar,
sem sé án efa fjölmennasti lands-
hlutinn. Þar muni Orkan bjóða
upp á vetni, metan, rafmagn og
olíu. Augljóslega þurfi svo að koma
upp stöðvum hringinn í kringum
landið og verið sé að skoða næstu
skref.
Ingunn hefur senn starfað í 10 ár
hjá Skeljungi. Aðspurð hvort olíu-
bransinn sé ekki karllægur segir
hún svo vera. „Hjá Skeljungi eru
konur minni hluti starfsmanna.
En þó fyrirtækið sé kannski karl-
lægt er nú lítið um karlrembu.
Starfsbræður mínir hjá Skeljungi
hafa tekið mér vel strax frá upp-
hafi, hvort sem um ræðir aðra
framkvæmdastjóra, bílstjóra eða
sölumenn. Það kemur frekar fyrir
að utanhússaðilar geti verið með
einhvern snúð. Þá hef ég samt
lúmskt gaman af því að mæta van-
metin til leiks.“
Að lokum segir Ingunn orku-
skiptin okkur öllum hugleikin,
„Ég á þrjár yndislegur stelpur og
auðvitað skiptir það mig en ekki
síður okkur öll gríðarlegu máli
að búa þannig um hnútana að
komandi kynslóðir geti notið góðs
af jörðinni. Ég held að allt starfs-
fólk Skeljungs sé sammála um það.
Mikilvægt er að við stígum réttu
skrefin og við trúum því að vetnið
sé þar í lykilhlutverki.“
Ingunn Agnes Kro á skrifstofu sinni í Borgartúni. Skeljungur, með hana í broddi fylkingar, er þess fullviss að vetnið muni á fáeinum árum festa sig í sessi sem orkugjafi. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Benedikt Bóas
Hinriksson
benediktboas@frettabladid.is
Það kemur frekar
fyrir að utanhúss-
aðilar geti verið með
einhvern snúð. Þá hef ég
samt lúmskt gaman af því
að mæta vanmetin til
leiks.
Framhald af forsíðu ➛
2 KYNNINGARBLAÐ 3 1 . JA N ÚA R 2 0 1 9 F I M MT U DAG U RKONUR Í ATVINNULÍFINU
3
1
-0
1
-2
0
1
9

0
4
:3
5
F
B
0
8
8
s
_
P
0
7
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
8
s
_
P
0
5
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
8
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
8
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
2
3
1
-6
6
C
C
2
2
3
1
-6
5
9
0
2
2
3
1
-6
4
5
4
2
2
3
1
-6
3
1
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
8
8
s
_
3
0
_
1
_
2
0
1
9
C
M
Y
K