Morgunblaðið - 31.12.2018, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ TÍMAMÓT 31. 12. 2018 13
Ísfélagið óskar öllum Vestmannaeyingum
nær og fjær gleðilegra jóla og farsældar
á nýju ári, með þökkum fyrir samskiptin
og viðskiptin í gegnum árin.
Stofnað 1901
lægstar eða í neðra þrepi meðaltekna aldrei
ljúka skólagöngu sambærilegri við grunnskóla
og fyrstu ár framhaldsskóla að því er kemur
fram í tölum Hagstofu Unesco. Og ólæsi
kvenna hefur hrikalegar afleiðingar fyrir
heilsu í samfélögum og er barnadauði í Afríku
mun algengari hjá ómenntuðum mæðrum.
Þrátt fyrir að það sé á brattann að sækja í
menntamálum hefur alþjóðleg aðstoð dregist
saman á liðnum áratug. Hún var 13 prósent af
allri aðstoð, en er nú aðeins 10 prósent. Það
eru aðeins 10 dollarar á barn á ári, sem er
ekki einu sinni nóg til að kaupa notaða
kennslubók.
Samstarf milli opinberra aðila og einkaaðila,
sem að mati Alþjóðabankans, Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins og Sameinuðu þjóðanna átti að
breyta „milljörðum í billjónir“, hefur enn ekki
litið dagsins ljós. Á meðan heilbrigðis- og
menntastofnanir í þróuðu ríkjunum njóta vel-
vildar framúrskarandi velgjörðarmanna er
okkar tíma Andrew Carnegie ekki kominn
fram í alþjóðlegum menntamálum. Fjárfest-
ingar fyrirtækja í menntun í heiminum eru að-
eins brot af því sem lagt hefur verið í heil-
brigðismál eða umhverfið.
Það eru aðeins 12 ár í að fresturinn sem við
gáfum okkur til að veita öllum menntun renni
út og stund sannleikans er runnin upp. Ef
ekki verður gagnger stefnubreyting munu 200
milljónir barna á skólaaldri ekki vera í skóla
árið 2030. Þess í stað verða þau líkast til á göt-
unni þar sem þau verða auðveld fórnarlömb
öfgasinna sem munu færa sér í nyt svikin lof-
orð okkar um menntun og segja að þau séu til
marks um að það muni aldrei ganga upp að við
getum lifað hlið við hlið í sátt og samlyndi.
Ef þau verða ekki á götunum munu þessar
milljónir ungs fólks, sem neitað hefur verið
um tækifæri til menntunar og atvinnu heima
fyrir vera á faraldsfæti. Ef auður heimsins
færist ekki að einhverju leyti til Afríku munu
Afríkubúar í auknum mæli færa sig nær auði
heimsins. Milljónir verðandi farandfólks munu
telja sér trú um að það sé betra að vera fátæk-
ur í ríku landi en að vera ríkur í fátæku landi.
Alþjóðlega fjármálastofnunin í mennta-
málum (IFFEd) sem ætlað er að ná saman 10
milljörðum dollara gæti rofið pattstöðuna í að-
stoð til menntamála. Hún er að tillögu
Menntaráðsins sem sett var á fót til að fylgja
eftir fjórða markmiðinu, og er alþjóðlegt
frumkvæði, þar sem ég gegni formennsku.
Sjóðurinn leggur áherslu á þau rúmlega 700
milljón börn sem búa í löndum þar sem tekjur
eru í þrepinu undir meðallagi í heiminum. Í
þessum löndum er að finna meirihluta flótta-
manna og barna á vergangi í heiminum.
Þetta eru um 50 lönd og þar er fátækt of
mikil til að þau geti af eigin rammleik borgað
menntun fyrir alla. Þau eru hins vegar of vel
stæð til að eiga rétt á styrkjum frá fjölhliða
þróunarbönkum svo heitið geti. Þau lán sem
standa til boða eru á fjögurra prósenta vöxt-
um. Fyrir vikið er aðeins 350 milljónum doll-
ara eða 50 sentum á barn varið í menntun í
þessum löndum.
Með því að bjóða þróunarlöndum fjár-
mögnun á viðráðanlegum kjörum mun hinn
nýi sjóður stoppa upp í gapandi gjá í fyrir-
komulagi alþjóðlegrar aðstoðar. Hún mun
samanstanda af ábyrgðum sem framlagslönd
veita upp á tvo milljarða og verða þeir notaðir
til að fá fjármögnun upp á átta milljarða doll-
ara á markaði. Við þetta munu bætast tveir
milljarðar í styrki til aðstoðar, sem munu gera
okkur kleift að lækka vextina af lánunum.
Með því að breyta tveggja milljóna dollara
styrk í átta milljarða aðstoð munum við geta
gert fjórfalt meira en með hefðbundinni að-
stoð.
Í staðinn fyrir þessa efldu, alþjóðlegu fjár-
mögnun verður gert tilkall til þróunarríkjanna
um að tvöfalda eigin fjárfestingu í menntun úr
tveimur til þremur prósentum eins og nú er í
fjögur til fimm prósent af þjóðartekjum.
Þetta ætti að vera nóg til að stofna þær 200
milljónir skóla sem þarf til að koma loks öllum
börnum inn í skólastofuna.
Alþjóðlegur menntasjóður á pari við
Alþjóðasjóðinn til baráttunnar gegn alnæmi,
berklum og malaríu myndi hjálpa okkur við
að standa við loforðið, sem hefur dregist allt
of lengi, um menntun fyrir alla og gera að
verkum að það markmið Sameinuðu þjóðanna
um sjálfbæra þróun sem nýtur minnstrar
fjármögnunar yrði innan seilingar.
Það myndi einnig senda tímabær skilaboð
út í heim: um að jafnvel þegar einangrunar-
og verndarhyggja lætur mest að sér kveða
getum við eflt alþjóðlegt samstarf og sannað
að hnattvæðing getur enn verið þeim til hags-
bóta, sem skildir hafa verið eftir.
©2018 The New York Times og Gordon Brown
/Agence France-Presse - Getty Images
Flóttamaður úr
röðum róhingja
frá Búrma í
óformlegum
skóla í Baluk-
hali-flótta-
mannabúð-
unum í
Ukhia-héraði í
Bangladess.