Morgunblaðið - 31.12.2018, Blaðsíða 60

Táknrænir gervihandleggir
fjarlægðir af eftirmynd af
Venusi frá Míló á neðan-
jarðarlestarstöðinni
Louvre-Rivoli í París í mars
að afstaðinni herferð Handi-
cap International til að vekja
athygli á þörfinni um allan
fyrir gervilimi handa fólki,
sem misst hefur útlimi.
Christophe Archambault/Agence France-Presse — Getty Images
Hefur eitthvað mikilvægt
orðið eftir hjá okkur?
Eftir því sem nútímalífið
breytist vaknar spurn-
ingin hvort samfélagið
hafi skilið eitthvað mik-
ilvægt eftir. Er hægt eða
ætti að reyna að ná í það
aftur? Við báðum Daniel
Libeskind, Juliu Alvarez,
Ray Kurzweil, Mörtu
Vieira da Silva, Ben Katc-
hor, Sharmeen Obaid-
Chinoy og fleiri að leggja
af mörkum hugleiðingar
sínar um þá mikilvægu
hluti sem við kunnum að
vera að missa sjónar á í
hraðvaxandi flaumi at-
burða líðandi stundar.
©2018 The New York Times
STÓRA SPURNINGIN
60 MORGUNBLAÐIÐ TÍMAMÓT 31.12. 2018
Allt frá því hvernig ég bý til uppskriftir til þess
hvernig ég skapaði rýmið sem varð að bak-
aríinu og kaffihúsinu mínu í Austur-London þá
horfi ég til fortíðar um leið og ég held stöðugt
fram veginn. Ég tók hugmyndina um notalegu
kökubúðina í Evrópu og nútímavæddi upplif-
unina, en starf mitt er samruni þess sem er
núna og starfs fyrirrennara minna.
Við byggjum stöðugt á fortíðinni, pússum
hana, endursköpum hana. Uppskriftir eru full-
komið dæmi um þetta. Þær ganga frá kynslóð
til kynslóðar, með athugasemdum hvers bak-
ara sem notar þær.
Þegar ég hannaði brúðarkökuna fyrir Harry
prins og Meghan Markle í vor hurfum við frá
hinni hefðbundnu ávaxtaköku og kusum þess
í stað sítrónu og ylliblóm, bragð sem beislaði
inntak augnabliksins: árstíð og sjálfbærni.
Hinir fallega smíðuðu, gylltu kökustandar kon-
ungsfjölskyldunnar höfðu verið notaðir í fjölda
skipta í áranna rás og voru komnir með gljáða
áferð sem ég tel fallegri en eitthvað nýtt og fullkomið. Og hinar mörgu hendur, sem hafa
haldið á þeim gera þá að eðli og inntaki fallegri.
Ég leyfi mér að halda að samfélag okkar kunni að meta þessi blæbrigði. Eitthvað gamalt.
Eitthvað nýtt.
©2018 The New York Times og Claire Ptak
Handout
Claire Ptak
Claire Ptak er bakarameistari. Hún á bakaríið Violet Cakes í London og er
höfundur The Violet Bakery Cookbook.
Allt frá minni fyrstu heimsókn varð ég ást-
fangin upp fyrir haus af Miðjarðarhafinu.
Á fimm ára fresti eða svo þegar fjöl-
skyldan hafði efni á lögðum við í hann yfir
álfuna og skildum eftir þurran og kaldan
veturinn í Jóhannesarborg til að heimsækja
afa og ömmu á lítilli eyju við Grikklands-
strendur.
Sjórinn var veldi galdurs, konungdæmi
sem af öðrum heimi þar sem kolkrabbar
dönsuðu hægum hreyfingum og bleikir kór-
allar og ígulker röðuðu sér á kletta eins og
lítil, skrítin hús í neðansjávarþorpi. Mörg ár
eru liðin frá fyrstu heimsóknum mínum og
þótt Vetrarbrautin lýsi enn upp hæðirnar og
hljómmikið suðið í söngtifunum fylli loftið
hefur innrás verið gerð í neðansjávarkon-
ungdæmið mitt og Miðjarðarhafið er nánast í
auðn.
Nú koma ferðamenn eins og ég yfir sum-
armánuðina í stórum ferjum á meðan snekkj-
ur fylla flóann og rennilegir bátar, sem líta út eins og geimskip, láta keilur öflugra ljóskast-
ara skína í tómt hafið fyrir neðan. Þegar ég horfi ofan í sjóinn sem áar mínir eitt sinn
könnuðu vona ég með öllu hjarta lítillar stelpu að þar sé leynilegur, falinn afkimi þar sem
verur barnæsku minnar eru í felum og bíða þess að við slökkvum ljósin.
© 2018 The New York Times og Alexia Webster
Hannah Reyes Morales
Alexia Webster
Alexia Webster er heimildaljósmyndari og sjónlistamaður frá Suður-Afríku.
Þjóðfélagið hefur gleymt hugmynd, sem hefur fylgt mannkyni frá ómunatíð: útópíu. Sú hug-
mynd að það beri að sækjast eftir og dreyma um nýjan og betri heim hefur að miklu leyti horf-
ið úr samfélagi okkar sem er allt of efagjarnt, ef ekki kaldhæðið.
Það er nóg af ófremdarríkjum, dystópíum, til að valda okkur martröðum, en ef til vill er
heimur án útópíu ekki þess virði að búa í honum; útópía, fyrirmyndarríkið, gegnir sama hlut-
verki í hugmynd okkar um söguna og hraði ljóssins í alheiminum. Hún mótar sjóndeildar-
hring möguleikanna sem skipta sköpum til að ná áttum í heiminum. Án hugmyndaríkrar leitar
að betra samfélagi erum við dæmd til að rolast í ráðvilltri skilvirkni.
Vegna þess að hugmyndafræðilegar stefnur liðinnar aldar voru afhjúpaðar sem falskar út-
ópíur höfum við verið svipt hugmyndinni um betri framtíð. Hvort hugmyndin um útópíu mun
nokkru sinni snúa aftur veltur á krafti mannsandans, trú okkar á það sem er í vændum. En
hvað eigum við þó með að gera kröfur til andans sem mun fara ferða sinna að vild?
© 2018 The New York Times og Daniel Libeskind
Stefan Ruiz
Daniel Libeskind
Daniel Libeskind er pólsk-bandarískur arkitekt, prófessor og sviðshönnuður.