Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.12.2018, Blaðsíða 10

Kristinn
Magnússon
VETTVANGUR
10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23.12. 2018
Áskoranir Í samfélaginu er brýn
þörf á meira samtali milli fólks. Að
fólk gefi sér tíma fyrir hvað annað,
að það sýni nánd og nærveru. Eilíft
stress, áreiti og kröfur sem eru gerð-
ar til fólks og sem fólk gerir til sín
sjálft eru hluti af þessum þáttum
sem hafa neikvæð áhrif á líðan fólks.
Það að fólk þurfi að vinna mikið til að
hafa ofan í sig og á kemur niður á
samtalinu og mikilvægum tíma sem
væri hægt að nota með fjölskyldunni
og vinum. Því miður verður tími fyr-
ir börnin og unglingana oft af skorn-
um skammti í allri þessari hringiðu
hvers dags. Börnin og unglingarnir
og við öll þurfum að rækta góða sam-
talið og nærveruna – þar sem já-
kvæðni er í hávegum höfð.
Vísindi Paul Gilbert gaf út bók ár-
ið 2009 sem heitir The Compassion-
ate Mind. Þar leggur hann áherslu á
mikilvægi góðrar samveru, vingjarn-
leika og samtals fyrir heilastarfsemi
okkar. Hann kynnir rannsóknir sem
ótvírætt hafa leitt í ljós að hlý sam-
vera hefur áhrif á hormónastarf-
semi. Hormónið oxytósín hefur áhrif
á vellíðanartilfinningu okkar. Hann
bendir á að þróun samúðar og um-
hyggju er lykilatriði til að hjálpa
okkur í að verða hamingjusöm og
öðlast tilgang með lífinu. Það að upp-
lifa góðvild, hógværð, hlýju og sam-
úð hefur jákvæð áhrif á alla líkams-
starfsemi okkar, styrkir ónæmis-
kerfið, minnkar streituhórmóna og
er einskonar vítamín fyrir heila-
starfsemi okkar.
Gráa og hvíta efni heilans tengjast
grundvallar heilastarfsemi. Gráa
efnið samanstendur af fjölda tauga-
frumna og tenginga þeirra. Hvíta
efnið samanstendur af knippi af
taugaþráðum sem eru einangraðir
með fitulagi og flytja upplýsingar
milli gráu svæða heilans. Nýjar
rannsóknir sýna fram á að einn mik-
ilvægasti þátturinn til að viðhalda
góðri starfsemi bæði gráa og hvíta
efnisins er að viðhalda sterkum
tengslum við fjölskyldu og vini.
Mihaly Csikszentmihalyi, einn af
fremstu fræðimönnum í heiminum á
sviði jákvæðrar sálfræði, segir mik-
ilvægt að nota jákvæða styrkingu,
„gulrót,“ til að fá einstaklinga til að
takast á við áskoranir. Hann nefnir
líka að lykilatriði er að áskoranir
passi hverjum einstaklingi, til að efla
innri áhugahvötina og til að ein-
staklingar öðlist leikni. Þannig er
mikilvægt hlutverk foreldra, kenn-
ara og þjálfara að finna passlegar
áskoranir fyrir einstaklinga svo að
þeir komist inn í það sem við köllum
flæði.
Einnig sýna rannsóknir mikilvægi
þess að sýna jákvæð viðbrögð þegar
einstaklingar eru að gera sitt besta
eða ná að framkvæma það sem þeir
ætluðu sér. Þar eru foreldrar, kenn-
arar og þjálfarar líka í lykilhlutverki.
Möguleikar Gefum okkur tíma
fyrir góða samtalið með okkar nán-
ustu og okkar vinum. Flestir hafa
ábyggilega upplifað að samvera með
vissu fólki gerir það að verkum að
manni líður mjög vel. Fólki sem er til
staðar og gefur af sér. Ég á slíkar
góðar minningar eftir samveru með
ömmum mínum, Ásu og Gyðu. Þær
gáfu sér tíma til að vera til staðar og
ræða við mig á mínum forsendum.
Manni leið alltaf betur þegar maður
fór frá þeim en áður en maður kom
til þeirra. Þetta get ég núna skýrt
með auknu flæði oxýtósíns.
Förum saman í göngutúr, æfum
saman, förum í sund saman eða spil-
um á spil. Leggjum áherslu á sam-
veruna og verum til staðar í okkar
lífi.
Gleðilega hátíð!
Góð samvera lykill að vellíðan
Vísindi og
samfélag
Hermundur
Sigmundsson
hermundurs@ru.is
’Ég á góðar minningareftir samveru meðömmum mínum, Ásu ogGyðu. Þær gáfu sér tíma
til að vera til staðar og
ræða við mig út frá mín-
um forsendum.
Thinkstock
Leitar þú að traustu
BÍLAVERKSTÆÐI
Smiðjuvegur 30 (GUL GATA) | 200 Kópavogi
Sími 587 1400 |www. motorstilling.is
SMURÞJÓNUSTA < HJÓLBARÐAÞJÓNUSTA
TÍMAPANTANIR
587 1400
Við erum sérhæfðir í viðgerðum
á amerískum bílum.
Mótorstilling býður almennar
bílaviðgerðir fyrir allar tegundir bíla.
Reykjavík • Hallarmúla 2 • 563 6900 | Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900
STAR WARS
3 gerðir dróna með Laser keppnisham
7.990
VERÐ ÁÐ
UR
9.990
JÓLA
TILBOÐ
Í DAG EN ÁAÐFANGADAG ERLOKAÐ
OPIÐ10-19