Morgunblaðið - 21.02.2019, Blaðsíða 44

44 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. FEBRÚAR 2019
Módel: Brynja Dan
Ég eyddi kvöldstund
í að renna yfir sög-
urnar um mig eftir
konurnar í „stuðnings-
hópi“ Aldísar Schram á
netinu. (Þurfti þess
vegna væntanlegra
málaferla.) Höfundar
skiptust í tvo hópa:
Annars vegar voru hin-
ar hugrökku, sem
sögðu til nafns. Þeim
hef ég þegar svarað.
Hinar voru sýnu fleiri sem földu sig
bak við nafnleynd.
Þegar þetta er lesið saman, sést að
margt er sameiginlegt með sög-
unum. Dreissugur valdsmaður mis-
beitir valdi sínu til að níðast á minni-
máttar sakleysingjum. Svo breytist
karakterinn í drykkfellt dusilmenni,
sem konum og börnum stafar hætta
af, þegar rökkva tekur.
Subbulegustu sögurnar eru nafn-
lausar. Það þýðir að höfundarnir
þora ekki að standa við orð sín. Og sá
sem rægður er, fær engum vörnum
við komið. En ein sagan er undan-
tekning að því leyti að þar er getið
um stað (Ráðherrabústaðinn) og
stund (árið 1996). Sagan er svona:
Valdamaðurinn er veisluglaður en
situr áfram eftir veislulok. Og er enn
þurfandi. Hann er sagður æpa yfir
tóman salinn: „Mig vantar kven-
mann.“ Þegar engin gegnir kallinu,
ryðst hann fram í eldhús og hremmir
þar stúlkubarn. Hún er sögð 16 ára í
sögunni, en verður 13 ára í endur-
sögnum samfélagsmiðla.
Þetta er eina sagan sem unnt er að
sannreyna, bæði stað og stund. Ég
mundi vel að ég hafði ekki komið inn
fyrir dyr á ráðherrabústaðnum eftir
starfslok í ríkisstjórn
um mitt ár 1995, fyrr en
mörgum árum síðar (til
að sitja fund með utan-
ríkisráðherra Eist-
lands). Ég spurði því
veisluhöld ríkisins, sem
annaðist veitingar þar á
þessum árum, hvort
hann gæti staðfest
þetta? Hérna er svarið:
„Af gefnu tilefni vott-
ar undirritaður það hér
með, að Jón Baldvin
Hannibalsson var aldr-
ei veislugestur í Ráð-
herrabústað á árinu 1996. Sögur um
orð hans og athafnir í eða eftir veislu
í ráðherrabústað á því ári fá því ekki
staðist. Þess skal og getið, að enginn
í starfsliði mínu í eldhúsi var eða hef-
ur verið undir lögaldri.“
Jæja. Þá vitum við það. Sagan er
uppspuni frá rótum. Tilbúningur.
Skáldsaga – skálduð örsaga. Fyrst
eina sagan, sem unnt er að sann-
reyna, reynist vera uppspuni, stend-
ur eftir spurningin: Hvað þá með all-
ar hinar?
Þar með rifjast upp gömul saga,
nærri gleymd. Það var árið 2006.
Mér barst í hendur kvikmynda-
handrit, sem virtist vera eftir
óþekktan en upprennandi höfund af
erlendum uppruna. Júrí Khristovski.
Um hvað var handritið? Jú, það
var um hrokafullan valdamann, sem
misbeitti valdi sínu til að níðast á
saklausum fórnarlömbum. Og
breyttist þegar rökkva tók í for-
drukkinn delerant, sem konum og
börnum stóð hætta af.
En í kvikmyndahandritinu fékk
þessi ódámur makleg málagjöld.
Ungur og einarðlegur Rússi og kona
hans, Vera (boðberi sannleikans)
bjarga málum á seinustu stundu.
Rússinn réttláti gengur í skrokk á
hinum vesæla valdamanni. Barm-
mikil og bólfimleg eiginkona hans,
þ.e. valdamannsins, og móðir Veru,
iðrast grátandi synda sinna og biður,
skríðandi á fjórum fótum, um fyrir-
gefningu Veru, sannleiksgyðjunnar,
fyrir að hafa brugðist börnum sínum.
Að lokum heyrum við kór (kvenna)
kirkjunnar þar sem sópran sannleik-
ans og hinn rússneski bassi réttlætis-
ins lofsyngja drottinn allsherjar, sem
bannfærir illmennið (föður Veru) en
gefur fyrirheit um fyrirgefningu til
handa hinni eigingjörnu móður, ef
hún lýtur réttlátri reiði Guðs skil-
málalaust.
Amen. Hallelúja.
Söguþráðurinn er sá sami og í sög-
um #metoo-kvennanna. Sömu sögu-
persónur. Sama kynlífsþráhyggjan.
Sama heilagsanda upphafningin.
Meira að segja keimlíkar verkn-
aðarlýsingar.
Er þetta allt saman hrein tilviljun?
Eða eru allar þessar sögur spunnar í
sömu leiksmiðjunni?
Mér láðist að geta þess áðan, að
þegar nánar er að gáð reynist höf-
undarnafnið – Júrí Khristovski –
vera skáldanafn. Höfundurinn, sem
leynist þar að baki, er Aldís Bald-
vinsdóttir, nú þekktari undir nafninu
Aldís Schram.
Eftir Jón Baldvin
Hannibalsson » Subbulegustu sög-
urnar eru nafn-
lausar. Það þýðir að höf-
undarnir þora ekki að
standa við orð sín.
Jón Baldvin
Hannibalsson
Höf. hefur kært slúðurbera í fjöl-
miðlum fyrir tilhæfulausar sakar-
giftir, ranghermi og gróf meiðyrði.
Leikhússmiðjan ehf?
Fyrir skömmu birt-
ist í Morgunblaðinu
frásögn af því að til
stæði að opna 145 her-
bergja hótel í miðborg-
inni eftir eitt ár eða
svo. Frásögnin var í
formi viðtals við arki-
tekt hótelbyggingar-
innar og fulltrúa eig-
enda þess, sem þó eru
að reyna að selja hót-
elið á þessu sama tímabili.
Hér er ekki ætlunin að ræða hót-
elbyggingar í miðbænum, hót-
elbólur undanfarinna ára eða hvern-
ig eigi að hafa ofan af fyrir ferða-
mönnum og tekið skal fram að svo
virðist sem vel verði farið með
a.m.k. gamla Kvennaskólann, gangi
þetta allt eftir. Hér er einungis ætl-
unin að benda á það sem ekki kemur
fram í þessum viðtölum og misræm-
ið milli þess sem sagt er að stefnt sé
að og þess sem í raun er stefnir að.
Fram kemur að ætlunin sé að end-
urgera ytra byrði Landsímahúss í
upphaflegri gerð, þ.e. með múruðu
yfirborði, að Kvennaskólinn verði
áfram timburklæddur og nýbygg-
ingar dragi í einhverju dám af ná-
grönnum sínum, eldri húsum við
Kirkjustræti og nágrenni, jafnvel sé
ætlunin að í veitingasal við Austur-
völl megi sjá gamla bita í loftum og
veitingastaðurinn verði að ein-
hverju leyti endurgerður. Reyndar
kemur ekki fram að ásýnd Land-
símahússins mun breytast töluvert
þar sem einni hæð hefur verið bætt
ofan á það frá fyrri tillögum, senni-
lega í sárabætur fyrir að draga
þurfti úr byggingarmagni við Ing-
ólfstorg. Sagt er að
verkið sé unnið í góðu
samráði við Minja-
stofnun Íslands, sem
ekki samræmist alveg
stöðu þessa máls í dag,
með skyndifriðun á
reitnum og stöðvun
framkvæmda. Og í lok
viðtalsins kemur svo
fram að „Reykjavíkur-
borg og borgarbúum“
sé umhugað um „að
þarna verði opið torg
fyrir almenning og lif-
andi reitur með góðri stemningu í
góðu veðri“. Haft er eftir arkitekt-
inum að Minjastofnun leggist gegn
þessum hugmyndum og telji að
þarna eigi að vera afgirt kirkjugarð-
storg þar sem umferð gangandi veg-
farenda sé takmörkuð.
Í viðtali við fulltrúa eigenda kemur
fram að þau telji að markaðssetning
á Íslandi annars vegar og Reykja-
víkurborg hins vegar sé sú sama.
Helsta aðdráttaraflið sé náttúran og
fyrst og fremst sé verið að markaðs-
setja náttúruupplifun. „Við erum
mikið til að selja ferðir til borgar-
innar og síðan dagsferðir út frá borg
til að upplifa náttúruna“. Svo byrjað
sé á hinu síðast nefnda verður að
telja að þar sé nokkuð snöfurmann-
Eftir Stefán Örn
Stefánsson
Stefán Örn Stefánsson
»Um afstöðu Reykja-
víkurborgar verður
minna sagt, þar hvílir
eins og oft áður rykský
yfir meiningunni þang-
að til séð verður hvernig
vindarnir blása.
Að sættast við staðinn