Morgunblaðið - 24.05.2019, Blaðsíða 29

FÖSTUDAGUR 24. MAÍ 2019 MORGUNBLAÐIÐ 29
Smiðjuvegur 11,
200 Kópavogur,
sími 571 3770
pall@sauna.is
www.sauna.is
OFN FYLGIROFN FYLGIR
OFN FYLGIR OFN FYLGIR
Fjárfesting í vellíðan
Tunnupottur úr sedrusviði Saunatunna úr sedrusviði
Pod útisauna úr sedrusviði Luna útisauna úr sedrusviði
Panorama sedrus saunatunna
Hydropool rafmagnspottar
Heittoggott!
Kanadísku Dundalk pottarnir og saunaklefarnir eru úr sedrusviði
sem fúnar ekki, þarf ekkert viðhald, er sterkur og hentar því
einstaklega vel íslenskri veðráttu.
Pottarnir eru með átta mismunandi
„Hydropool Wellness Programs“ stillingar
gegn t.d. bakverkjum, stressi og stirðleika
vegna íþróttaiðkunar.
Hydropool pottarnir eru einnig
fáanlegir með sjálfhreinsibúnaði.
NÝTT
Bærum. „Þetta rekstrarform heillaði
mig, bæði að íbúar á staðnum geti
tekið höndum saman og séð til þess
að framleiddur sé lífrænn umbúða-
laus matur í þeirra nágrenni og að all-
ir geti verið með þótt þeir hafi ekki
möguleika, kunnáttu eða vilja til að
sjá um svæði yfir allt ræktunar-
tímabilið. Í nútímasamfélagi er ein-
faldlega hentugra að það sé starfs-
maður sem sér um svæðið, passar
upp á vökvun, skipuleggur hvað þarf
að gera og sér um að það sé gert á
réttum tíma. Nútímafólk er svo upp-
tekið, auk þess sem það vill gjarnan
fara eitthvað í sumarfrí án þess að
það verði uppskerubrestur,“ útskýrir
Hildur. Félagslandbúnaður gengur
út á að hópur einstaklinga stofni félag
sem ræður síðan starfsfólk til að sjá
um ræktunina en félagsmönnum og
öðrum er velkomið að leggja til vinnu
þar að auki. Félagsmennirnir deila
síðan afurðunum með sér.
„Í raun er enn algengara að fé-
lagslandbúnaður sé rekinn sem hluti
af rekstri bóndabæjar þar sem bónd-
inn er starfsmaðurinn og fær fyrir
fram borgað fyrir vinnuna. Afurð-
irnar renna síðan beint til félags-
manna án þess að verslanir séu milli-
liðir,“ útskýrir Hildur.
Ræktun matvæla möguleg
á norðurhveli jarðar
Hildur flutti til Ísafjarðar árið 2015
og var þá sannfærð um að ef fólkið
þar hefði áhuga væri meira en mögu-
legt að reka félagslandbúnað á Ísa-
firði. „Á námskeiðinu um vistrækt
kynntist ég pari sem ræktaði fjöl-
breytt grænmeti í Tana lengst uppi í
Finnmörku í Noregi. Þau voru að
rækta jafn fjölbreytt grænmeti og ég
var að rækta í Suður-Noregi, sem gaf
mér ákveðna von. Ég stofnaði Gró-
anda, ásamt hópi fólks, um veturinn
2016 og var fyrsta sumrinu varið uppi
í hlíð að rækta grænmeti. Það kom
mér fljótt á óvart hvað salat getur
verið fjölbreytt á bragðið,“ segir
Hildur. Hingað til hafa þau í Gróanda
ræktað ýmiskonar grænmeti á við
grænkál, hvítkál og rauðkál, rófur,
næpur, kartöflur og ýmsa lauka. Auk
kryddjurta á borð við steinselju, kórí-
ander og óreganó. Þá er stefnt að því
að bæta við baunum í sumar.
Félagslegi þátturinn líka mikilvægur
En hvað finnst Hildi skemmtileg-
ast við ræktunina og garðavinnu?
„Það er að vera meira úti og í
tengslum við náttúruna, læra að
skilja náttúrulega ferla og jafnvægi
með því að taka beint þátt og læra af
reynslunni. Ég hef líka rosalega gam-
an af því að hitta félagsmenn og aðra
bæjarbúa sem eru með og sýna
áhuga á bæði ræktun og umhverfis-
málum. Það er ekkert betra en að
taka gott spjall meðan garðverkin
eru unnin. Stundum höfum við líka
stærri félagslega viðburði; grillum
saman, erum með bál eða tökum upp
haustuppskeruna, þá er voða mikið
fjör.“
Að sögn Hildar hafa Ísfirðingar
tekið frábærlega í framtakið.
„Ég hef ekki haft tíma til að aug-
lýsa en góðir hlutir fréttast hratt og
félagsmennirnir hafa rúllað inn sjálf-
krafa. Ég hef ekki heyrt af neinum
sem líst illa á þetta framtak heldur
eru allir stóránægðir með að fá þessa
nýjung í bæjarlífið,“ segir Hildur og
bætir við að yfirleitt séu um 50 fjöl-
skyldur eða félagsmenn í félaginu
Byrjendur skipi sér í
hópa og dreifi ábyrgðinni
Ýmsum vex í augum að hefja garð-
rækt og hefur Hildur nokkur ráð fyrir
byrjendur, þá m.a. að standa að rækt-
uninni í hópi og dreifa ábyrgðinni.
„Það er gott fyrir byrjendur að skrá
sig eða safnast saman og stofna fé-
lagslandbúnað þar sem þau geta tekið
þátt undir leiðsögn og fengið upp-
skeru án þess að taka á sig alla
ábyrgðina á að allt gangi upp. Það
dregur fljótt úr fólki þegar það geng-
ur illa eða það fær ekki uppskeru. Ef
það er ekki möguleiki er frábært að
byrja á því að rækta eitthvað inni,
setja niður kartöflur eða einfaldlega
lesa sér til um ræktunaraðferðir sem
notaðar eru í vistrækt. Þá minnkarðu
vinnuna stórlega og eykur líkurnar á
að allt gangi upp. Við til dæmis notum
varla neinn tíma í að reyta illgresi í
Gróanda,“ segir Hildur.
Ræktun matvæla
umhverfislega ábyrgt skref
Hildur hefur verið iðin við að
breiða út boðskap hins umbúðalausa
og umhverfisvæna lífsstíls fyrir
vestan. Því liggur beint við að spyrja
hana hvort hún sjái fyrir sér að í
framtíðinni muni Íslendingar rækta
eigin mat í auknum mæli? „Það er
einmitt ástæðan fyrir að ég er að
rækta grænmeti; matarframleiðsla
með tilheyrandi eiturefnum og
áburði, flutningur og umbúðir eru
okkar stærsta umhverfisvandamál.
Ef við náum að rækta sem mest með
félagslandbúnaði og öðrum rekstr-
arformum úti um allt land þar sem
fólk býr getum við náð að minnka kol-
efnisfótspor og önnur umhverfisáhrif
stórlega,“ segir hin drífandi Hildur.
Vilborg og Steinunn sækja plöntur. Hér sést að beðin eru dekkuð með gömlu heyi. Laugardagskvöld eru tilvalin til þess að planta salati.