Fréttablaðið - 28.09.2019, Qupperneq 18

Gunnar
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir FRAMKVÆMDASTJÓRI: Jóhanna Helga Viðarsdóttir RITSTJÓRAR: Davíð Stefánsson david@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is,
MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir

Hún talar um
Asperger sem
styrk, ekki
veikleika.
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is
Það kostar sitt að vera öðruvísi en megin-þorri fólks og getur verið sérstaklega sárt ef viðkomandi er barn á einhverfurófi. Þess vegna er svo einstaklega gleðilegt að sá stóri hópur barna sem fengið hefur slíka
greiningu skuli nú eiga magnaða fyrirmynd í hinni
sænsku Gretu Thunberg sem er með Asperger-heil-
kenni. Hún er dáð um allan heim, orðin goðsögn í
lifanda lífi og komin í sögubækur. Ómögulegt verður
að skrifa yfirlitsbækur um merkiskonur í mann-
kynssögunni án þess að geta hennar.
Greta er viljasterkt barn með afar sterkar skoðanir
og það fer ósegjanlega í taugarnar á þeim sem viður-
kenna ekki loftslagsbreytingar af mannavöldum.
Gagnrýnendur hennar vilja að hún þagni og snúi aftur
í skólann og láti þá fullorðnu um að stjórna heiminum
- þrátt fyrir að valdamenn sem eiga að teljast búa
yfir þroska hafi staðið sig hörmulega í því verkefni.
Þar sem Greta lætur sér ekki segjast eru henni ekki
vandaðar kveðjurnar. Donald Trump Bandaríkjafor-
seti hefur vitanlega sent henni tóninn ásamt fleirum.
Sumir geta ekki stillt sig um að minna á einhverfu
Gretu eins og það sé henni til sérlegrar minnkunar.
Nýlega sagði álitsgjafi á Fox sjónvarpsstöðinni
Gretu vera „andlega veikt sænskt barn sem verið
væri að misnota í pólitískum tilgangi“. Fréttastofan
sá sóma sinn í því að biðjast afsökunar á þessum
andstyggilegu ummælum.
Um allan heim eru börn sem falla ekki inn í
normið, sum hafa fengið greiningu, önnur ekki. Í
huga ótal margra þeirra er það að vera öðruvísi ekki
styrkleiki heldur veikleiki og fyrir vikið fyllast þau
varnarleysi. Þá er mikilvægt að þau viti að þau eru
ekki ein með sína greiningu, þótt þeim líði oft þann-
ig. Greta Thunberg er fulltrúi þessara barna. Unga
stúlkan sem er óþreytandi í því ætlunarverki sínu að
bjarga heiminum er sannarlega ekki að fela það að
hún er með Asperger. Sjálf hefur hún sagt: „Ég er með
Asperger og það þýðir að ég er stundum aðeins öðru-
vísi. Og í réttum aðstæðum jafngildir það að vera
öðruvísi því að maður búi yfir ofurkrafti.“
Það er þessi ofurkraftur sem heimurinn dáist
svo mjög að. Það er einmitt vegna þess að Greta er
öðruvísi sem hún sinnir baráttu sinni af svo miklum
krafti. Eins og hún segir: „Í hættuástandi eins og
við búum við þurfum við að hugsa út fyrir kassann,
hugsa út fyrir núverandi kerfi. Við þurfum fólk sem
hugsar út fyrir kassann og er ekki eins og allir aðrir.“
Greta Thunberg hefur með verkum sínum sýnt
hversu mikill kraftur getur falist í því að vera
öðruvísi. Hún talar um Asperger sem styrk, ekki
veikleika. Hún hefur nýtt þennan styrk sinn í
mikilvægasta verkefni sem fyrirfinnst, sem er að
bjarga heiminum. Börn um allan heim verða vitni
að baráttu hennar og krafti og hafa slegist í lið með
henni. Þau eiga líka að vita af því, eins og allir aðrir,
að í þeirri baráttu nýtir hún ofurkrafta sína. Krafta
sem hún býr að einmitt vegna þess að hún er öðru-
vísi og með Asperger.
Ofurkraftur
Kosningar liggja í loftinu í Bretlandi og Boris Johnson, forsætisráðherra, er byrjaður í kosn-ingabaráttu. Hann ferðast um og útdeilir af her-
kænsku óútfylltum ávísunum í málefni sem rýnihópar
ráða að brenni á kjósendum. Í London lofar hann
fjölgun í lögreglunni, í Skotlandi lofar hann bændum
beinhörðum peningum. Í síðustu viku hélt Boris inn-
reið sína í spítala til að sýna að honum er annt um heil-
brigðiskerfið. Uppátækið snerist í höndunum á honum
þegar faðir vikugamallar stúlku sem lá alvarlega veik á
barnadeildinni vatt sér upp að forsætisráðherranum.
„Dóttir mín dó næstum í gær,“ sagði Omar Salem
við forsætisráðherrann. „Það er búið að eyðileggja
heilbrigðiskerfið og þú vogar þér að koma hingað í
fjölmiðlasýningu.“ Boris svaraði svellkaldur: „Það eru
engir fjölmiðlar hér.“ Salem benti á upptökumann sem
beindi sjónvarpsmyndavél að forsætisráðherranum.
„Hvað meinarðu? Hvaða fólk er þetta þá?“ Boris átti
ekki til svar. En myndskeiðið þar sem Boris Johnson
hafnar tilvist sjónvarpsmyndavélarinnar sem tekur
upp afneitun hans birtist í öllum helstu fréttatímum.
Jú, víst
Dominic Cummings er einn umdeildasti maður
Bretlands nú um stundir. Cummings var kosninga-
stjóri útgöngusinna í kosningabaráttunni um Brexit
og er nú aðalráðgjafi Borisar Johnson. Cummings er
maðurinn á bak við eina stærstu lygi kosningabaráttu
Brexit-liða, rútu sem ók um með slagorðinu: „Við
sendum Evrópusambandinu 350 milljónir punda á
viku; fjármögnum heldur heilbrigðiskerfið.“ Upp-
hæðin var uppspuni. En sama hvað gagnrýnendur
hrópuðu sig hása og sögðu að þetta væri ekki satt
glottu Brexit-liðar bara og svöruðu „jú, víst“.
Cummings er yfirlýstur aðdáandi Sun Tzu, kín-
versks hershöfðingja sem uppi var fimm öldum fyrir
Krist og ritaði bókina Hernaðarlistin. Eitt af þeim
heilræðum bókarinnar sem Cummings hefur hvað
mest dálæti á fjallar um hvernig „vinna má stríðssigur
án þess að berjast“ – eða, eins og Cummings útskýrir
það í bloggfærslu: „Maður slær óvininn út af laginu
með aðgerðum sem rugla hann í ríminu, sýndar-
árásum, blekkingum.“
Það virkar. Andstæðingar Borisar vita ekki í hvorn
fótinn þeir eiga að stíga. Því augljósari sem lygin er
því harðar neitar hann því að hann fari með fleipur.
Svart er hvítt og hvítt er svart. Þótt þingið samþykkti
lagafrumvarp um að Boris geti ekki dregið Breta
samningslausa út úr Evrópusambandinu segir Boris:
„Jú, víst.“ Þótt sérfræðingar fullyrtu að Boris gæti
ekki frestað þinghaldi og komið þannig í veg fyrir að
þingið skipti sér af Brexit sagði Boris: „Jú, víst.“
En í vikunni sagði Hæstiréttur Bretlands: „Hingað og
ekki lengra.“ Þingfrestun Borisar var dæmd ólögleg.
Sænsk hippakommúna
Við Íslendingar höfum löngum staðið framarlega
þegar kemur að nýjustu tískustraumum. Mið-
flokkurinn var ekki lengi að tileinka sér aðferðafræði
Borisar og Cummings. Nú þegar Orkupakkamálið er
frá virðist sem Miðflokkurinn hyggist næst marka
sér sérstöðu með því að að afneita því augljósa. Þótt
f lestir séu sammála um að loftslagsbreytingar séu ein
helsta ógn við líf á jörðinni er Miðflokkurinn ekki svo
viss. „Við getum ekki brugðist við með því að reyna
að lifa eins og í sænskri hippakommúnu,“ sagði Sig-
mundur Davíð Gunnlaugsson á þingi.
Það kemur fáum á óvart að Miðflokkurinn skipi
sér í f lokk með mönnum eins og Donald Trump.
Það sætir hins vegar furðu að þingmaður flokksins,
Bergþór Ólason, sé gerður að formanni umhverfis-
nefndar Alþingis, nefndar sem fer með mál sem varða
náttúruvernd og rannsóknir á sviði umhverfismála.
Í hernaðarlíkingu í anda Cummings er uppátækið
eins og ef Trójumenn hefðu dregið Trójuhestinn inn
fyrir borgarhliðið vitandi að hann væri fullur af óvin-
veittum grískum hermönnum. Var Svarthöfði ekki
laus í formannssetuna?
Ekki svo viss
OPIÐ ALLAR HELGAR
FRÁ KL. 11.00-17.00
KOMDU Í
KOLAPORTIÐ
D Á S A M L E G D E I L D S A M F É L A G S I N S
30
ÁRA
1989 2019
2 8 . S E P T E M B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R18 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN
2
8
-0
9
-2
0
1
9

0
4
:5
2
F
B
1
0
4
s
_
P
0
8
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
7
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
E
6
-B
1
8
0
2
3
E
6
-B
0
4
4
2
3
E
6
-A
F
0
8
2
3
E
6
-A
D
C
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
1
0
4
s
_
2
7
_
9
_
2
0
1
9
C
M
Y
K