Skessuhorn - 24.05.2017, Síða 14

MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 201714
Síðastliðið fimmtudagskvöld var
fjölmennur íbúafundur haldinn í
Hjálmakletti í Borgarnesi þar sem
til umfjöllunar var hvernig gera
má samfélagið heilsueflandi. Skrif-
að var undir samning þess efnis
að Borgarbyggð verður 13. sveit-
arfélagið hér á landi til að verða
Heilsueflandi samfélag. Áður en
ritað var undir samkomulagið voru
haldin þrjú áhugaverð erindi. Íris
Grönfeldt íþróttafræðingur fór
yfir hvað Borgarbyggð hefur upp á
að bjóða sem styður við heilsuefl-
ingu. Í ljós kom að framboð í formi
húsnæðis og annarrar aðstöðu,
íþróttfélaga og klúbba er betra en
margir hafa gert sér grein fyrir. Þá
flutti Magnús Scheving erindi um
heilsueflingu og er óhætt að segja
að hann hafi „átt salinn.“ Héðinn
Svarfdal Björnsson frá Embætti
landlæknis hélt erindi um heilsu-
eflandi aðgerðir hins opinbera og
ritaði loks undir samkomulag fyrir
hönd landlæknis um Heilsueflandi
samfélag í Borgarbyggð. Að lok-
um var hreyfivika UMFÍ kynnt af
Sabínu Steinunni Halldórsdóttur.
Dagskránni lauk síðan með hóp-
astarfi þar sem íbúum gafst kostur
á að leggja sitt til málanna.
Í fararbroddi
um langa hríð
Íris Grönfeldt íþróttafræðingur hef-
ur starfað við þjálfun og leiðsögn í
Borgarbyggð frá því hún lauk námi.
Erindið sem hún flutti nefndi hún
„Allt til alls í Borgarbyggð“. Fjallaði
hún um almenningsíþróttir, íþrótta-
aðstöðu, félagsstarf og hversu dýr-
mætt það er íbúum að hafa fallega
náttúru til að njóta og nota til hreyf-
ingar og útiveru. Sagði hún sveitar-
félagið lengi hafa verið til fyrirmynd-
ar í uppbyggingu íþróttamannvirkja.
Þá sagði hún Borgarbyggð á sínum
tíma hafa verið í fararbroddi sveitar-
félaga með því að hafa ráðið íþrótta-
fræðing til leiðsagnar, þjálfunar
og umsjónar með þreksal. Fræðsla
og aðstoð hafi hjálpað mörgum að
halda sér í formi.
Sagði hún frá öllum þeim mann-
virkjum sem byggð hafa verið víða
um sveitarfélagið og nýtast almenn-
ingi og skólum til þjálfunar og hreyf-
ingar. Skallagrímsvöllur í Borgarnesi
er til að mynda alltaf opinn almenn-
ingi, þreksalur sem nýverið var end-
urbættur er mikið notaður og sund-
laugar eru fjölmargar og nýtur sveit-
arfélagið þannig góðs af jarðhita
sem víða er að finna. Sagði Íris að
gott aðgengi að íþróttaaðstöðu væri
lykilatriði fyrir sveitarfélög sem vilja
efla íþróttastarf af ýmsu tagi. Auk
þess sagði hún að haldin hafi verið
stórmót á borð við landsmót í frjáls-
um íþróttum, knattspyrnu og fleiri
greinum og slíkt væri ekki hægt
nema aðstaðan væri til staðar.
Náttúran er styrkleiki
Íris fór yfir fjölbreytt starf íþrótta-
félaga í héraðinu og nefndi með-
al annars vatnsleikfimi, spinning,
skokkhópa, golf, hestamennskuna,
gönguklúbba, jóga, íþróttastarf
eldri borgara, heilsuræktarstöðvar,
dans og fleira. „Hreyfing og sam-
vera og maður er manns gaman,
eru einkunnarorð sem fólk ætti að
tileinka sér. Þá höfum við í Borgar-
firði einstaka náttúru. Hún er okk-
ar sterkasta tæki til að njóta,“ sagði
Íris og hvatti til hressandi göngu-
ferða á borð við göngu á Hafnar-
fjall, um Einkunnir eða umhverfis
Hreðavatn svo dæmi væru tekin.
Jafnvægið þarf að
vera til staðar
Magnús Scheving er sennilega
þekktasti núlifandi Borgnesing-
urinn. Með stofnun Latabæjar og
þeirrar vakningar sem því stórátaki
fylgdi hefur hann ekki einvörð-
ungu vakið Íslendinga til vitundar
um gildi hreyfingar og holls mat-
aræðis, heldur hafa þættir hans ver-
ið sýndir um víða veröld við mikl-
ar vinsældir. Í erindi sem Magn-
ús flutti fór hann um víðan völl og
byrjaði á að nefna að það hafi verið
Flemming Jessen, íþróttakennari
og síðar skólastjóri, sem hafi verið
honum fyrirmynd. „Hann Flemm-
ing var mitt átrúnaðargoð,“ sagði
Magnús og sagði hann Flemming
hafa innprentað hjá nemendum
sínum að ástunda heilbrigði, strax
á fyrri hluta lífshlaupsins, það væri
of seint að byrja frá grunni á síðari
helmingnum. Í máli sínu útskýrði
hann hvert væri eðli heilbrigðra
samfélaga. Sagði hann dýrmæt-
ustu eign hvers samfélags vera
fólkið sem tekur ákvörðun fram
í tímann með heill heildarinnar í
huga. Fólkið sem leggur línurnar
og skapar grundvöll fyrir heilbrigt
líferni. Þá sagði hann: „Heilbrigð
manneskja er sú sem er í jafnvægi,
manneskja sem hefur val um að
hreyfa sig - eða ekki. Sú sem finn-
ur jafnvægið innra með sér velur
að betra sé að neyta hollrar fæðu
og stunda hreyfingu,“ sagði hann.
Byrjum á að
hafa snyrtilegt
Íbúa hvatti Magnús til dáða og
nefndi að góð hreyfing gæti til
dæmis falist í að taka til í kring-
um sig og hafa snyrtilegt. Sætta
sig ekki við sóðaskap og vanhirðu
fasteigna og lands því umhverf-
ið segði til um andlegt og líkam-
legt ástand íbúa. „Það vill enginn
eiga viðskipti við sóða og samfélög
í sókn eru þau sem vita hvert þau
ætla að stefna og hafa snyrtilegt í
kringum sig. Verið því glöð og já-
kvæð, virk í samfélaginu og njótið
samveru.“
Óhollusta dregur
úr lífslíkum
Magnús sagði að undanfarna ára-
tugi hafi lífslíkur í heiminum ver-
ið að aukast, þar til nú. Það skrifist
á versnandi fæði sem fylgir ofþyngd
og hreyfingarleysi jarðarbúa. Fór
hann yfir þann fjölda freistinga sem
hægt væri að falla fyrir í verslun-
um með því að kaupa slæman mat.
Til vitnisburðar um það sýndi hann
könnun þar sem kona var fengin
til að fylla innkaupakörfu í Hag-
kaup á þremur mínútum einung-
is með hollum mat. Slíkt reyndist
þrautin þyngri því að þremur mín-
útum liðnum var innkaupakarfan
enn hálftóm. Sama kona var síðan
fengin til þess að fylla innkaupa-
körfuna með óhollum mat á þrem-
ur mínútum en munurinn sá að nú
var hún með bundið fyrir augun.
Engu að síður tókst konunni að yf-
irfylla körfuna af mat sem ekki upp-
fyllir nokkur lýðheilsumarkmið, en
þurfi einungis tvær og hálfa mínútu
til þess. Þannig sagði hann aðgengi
fólks að óhollustu mikið og mark-
aðsöflin gerðu allt sem þau gætu til
að ginna fólk til að kaupa slíka vöru.
„Markaðurinn er uppfullur af skila-
boðum sem enginn skilur og því
lætur fólk ginnast,“ sagði Magnús.
Lykillinn að
betra samfélagi
Að endingu hvatti Magnús Schev-
ing íbúa sinnar gömlu heima-
byggðar til að leggja línur sem
allir geta skilið við uppbygg-
ingu heilsueflandi samfélags. Fór
hann yfir hvernig boðskapurinn í
Latabæ hafi fengið börn til að
borða hollt. Krakkar hafi ekki
borðað ávexti, en þegar farið var
að kalla ávexti íþróttanammi,
horfði öðruvísi við. „Það er nauð-
synlegt að allir setji sér mark-
mið um heilsu, bæði einstakling-
ar og samfélagið. Stillum notkun
farsíma í hóf og hreyfum okkur,
allir þurfa útrás því annars verða
þeir eins og risaeðlur. Drögum
svo úr stressi. Það er eitt stærsta
heilsufarsvandamál í heiminum í
dag. Ef allir setja sér markmið um
bætta heilsu, aukna hreyfingu,
mataræði og minna stress, verður
leikur einn að byggja upp Borg-
arbyggð sem heilsueflandi sam-
félag. Umhverfið allt verður hins
vegar að taka þátt og við verðum
að hvetja til þátttöku á heimilum,
í skólum, fyrirtækjum, íþrótta-
félögum og bara allsstaðar. Byrj-
um til dæmis á að taka til í kring-
um okkur, gera umhverfið hreint
og snyrtilegt. Umhverfið lýsir best
líðan okkar,“ sagði Magnús Schev-
ing að endingu. Uppskar hann
dynjandi lófaklapp fyrir sérdeil-
is líflegan og skemmtilegan fyrir-
lestur. mm
Borgarbyggð verður þrettánda heilsueflandi samfélagið
Skrifað undir samning um Heilsueflandi samfélag í Borgarbyggð. Það gerðu
Héðinn Svarfdal Björnsson frá Embætti landlæknis og Björn Bjarki Þorsteinsson
frá Borgarbyggð. Vottar að samningnum voru síðan fyrirlesararnir Magnús
Scheving og Íris Grönfeldt.
Magnús Scheving var ekki í nokkrum vændræðum með að hrífa fólk með sér í léttar æfingar.
Í lok íbúafundar var fólki skipt upp í hópa sem lögðu línur fyrir fyrstu (næstu)
skref Heilsueflandi Borgarbyggðar.
Íris Grönfeldt og Magnús Scheving.
„Hann Flemming var átrúnaðargoð mitt í æsku og fyrirmynd,“ sagði Magnús sem
hitti goðið á íbúafundinum og fór vel á með þeim.