Dagblaðið Vísir - DV - 18.10.2019, Blaðsíða 19

FÓKUS - VIÐTAL 1918. október 2019
varð að lokum heimilislaus í Los
Angeles árið 2004. Friðgeir segir
að hann hafi byrjað að drekka
fimmtán ára gamall og bættist
við eiturlyfjaneysla ofan á þetta
tímabil.
Rændur og skotinn í verslun
Snemma á tíunda áratugnum
var Friðgeir staddur í lítilli versl­
un þar sem hann var rændur af
tveimur vopnuðum mönnum.
„Ég var svo mikil bytta á þessum
tíma og var alltaf fullur. Þar að
auki bjó ég í verstu gettóunum
því ég var alltaf blankur á þessum
tíma,“ segir Friðgeir. „Þennan dag
kom upp að mér maður sem bara
hreinlega rændi mig. Þetta var
um miðjan dag og ég fór í búðina
til að kaupa mér viskípela.“
Þá komu tveir blökkumenn að
Friðgeiri og hleypti annar þeirra
af skoti sem fór í fótinn á Frið­
geiri. „Ég stökk til hliðar og var
svo heppinn að kúlan fór bara í
gegnum löppina á mér. Hún fokk­
aði ekki upp neinum beinum eða
neitt. Þarna var ég með fimm
dollara á mér og ræningjarnir
tóku allan peninginn, en tóku
sem betur fer ekki viskípelann
minn,“ segir Friðgeir, sem sagð­
ist ekkert hafa stressað sig á þessu
atviki. „Ef þú ætlar að vera skot­
inn er langbest að vera skotinn
svona. Ég tók bara John Wayne á
þetta, hélt kúlinu, drakk viskí og
setti plástur á þetta. En svo fríka
allir út í kringum mig og hringja
á lögguna og sjúkrabíl. Það versta
við það var að löggan tók af mér
helvítis viskíflöskuna.“
Friðgeir segir að það ríki gífur­
legt ofbeldi í New Orleans og há
glæpatíðni, sem hefur aðeins
aukist ef eitthvað er. „Eins og alls
staðar annars staðar í hinum vest­
ræna heimi er bilið á milli fátækra
og ríkra að aukast stöðugt. Eftir
fellibylinn Katrínu jókst þetta allt
og ástandið var þó slæmt fyrir. Í
vinnunni á þessum tíma vorum
við félagarnir oft með veðmál,
svokallað „dead pool“, um hver
lokatalan á morðtíðni hvers árs
yrði. Á tímabili var hún yfir þrjú
hundruð og þetta var í borg þar
sem bjuggu rétt svo í kringum
þrjú eða fjögur hundruð þúsund
manns.“
„Nei, andskotinn. Endar sagan
mín svona?“
Friðgeir segist hafa verið orðinn
„agaleg fyllibytta“ þegar hann
flutti til Los Angeles árið 1996.
Lífið tók miklum stakkaskiptum
þegar hann flutti frá New Orleans
og varð aldrei hið sama að sögn
matreiðslumeistarans.
„Ég var nánast búinn að vera
í dagneyslu og drukkinn frá ung­
lingsaldri. Þetta var komið á
þann stað að ég var alltaf full­
ur í vinnunni og ég gat ekki
unnið með áfengisneyslunni.
Ég var að vinna fyrir bestu kokk­
ana í Bandaríkjunum og gat ekki
haldið mér saman. Ég drakk lífið
alveg frá mér og tók áfengið fram
yfir vinnuna,“ segir Friðgeir. „Það
var farið að halla svolítið undan
fæti. Ég var kominn inn og út af
stofnunum og hættur að funkera
sem manneskja.“
Upphaflega fór Friðgeir til Los
Angeles til að fara í meðferð. „Ég
var ekki tilbúinn eða búinn með
kvótann og féll alltaf aftur. Ég var
alveg kexruglaður. Ég var orðinn
geðveiki róninn sem aðrir benda
á til að sýna öðrum hvað hann er
illa farinn.“
Friðgeir var staddur í Grey­
hound­rútu á leiðinni til Los
Angeles og í ljósi þess hversu illa
farinn hann var orðinn, ákvað
rútubílstjórinn að henda honum
út, í bænum Vanhorn í Texas­fylki.
„Ég var skilinn eftir og sá þá
lögreglustjórann koma að mér. Ég
hugsaði með mér: „Nei, andskot­
inn. Endar sagan mín svona?“ Að
vera settur í fangelsi í Texas. Þá
komu tveir lögreglumenn upp að
mér og köstuðu yfir mig neti til að
handtaka mig. Þeir drösluðu mér
í bílinn og fóru með mig til lækn­
is í bænum, sem sprautaði mig
niður. Þegar ég fékk svo einhverj­
ar pillur hjá lækninum skutlaði
lögreglustjórinn mér að staðnum
þar sem hann fann mig á og sagði
svo við mig: „Aldrei framar sýna á
þér smettið hér í Vanhorn!““
Á götum Los Angeles
Friðgeir endaði þá á stað, sem að
hans sögn var mestmegnis ætlað­
ur glæpafólki. „Reglan er þannig
í Kaliforníu ef þú ert dæmdur,
að þú getur farið í níu tíu daga
meðferð eða í fangelsi í fimm til
tíu ár. Í þessu hverfi var allt mor­
andi í einhverjum „gangsterum“,
sem flestir völdu fangelsisvistina
frekar en að verða sínum mönn­
um til skammar og vera edrú í
níutíu daga,“ segir Friðgeir. Með­
ferðin gekk ekki og hann náði
ekki að halda sér edrú fyrr en
hann var kominn á Skid Row, hið
alræmda hverfi heimilislausra í
Los Angeles. Þá var loksins botn­
inum náð.
„Í þessu hverfi er ótrúlega
margt heimilislauss fólks að
sprauta sig eða reykja krakk. Geð­
veikin var svakaleg, en í miðjunni
á þessu öllu tekst mér að verða
loksins edrú,“ segir Friðgeir og
bætir við að ástand heimislauss
fólks á þessu svæði fari hríð­
versnandi með árunum. „Þetta er
ekki lengur neyslutengt eða geð­
tengt, heldur bara eðlilegt fólk
sem missir vinnuna og íbúðina
og endar á götunni.“
Friðgeir fékk í kjölfarið aðset­
ur í Midnight Mission­búðunum
á Skid Row. Þar bjó hann með 300
manns í stórum sal, fékk koju og
þrjár máltíðir á dag.
Skafmiðinn sem breytti öllu
Friðgeir segir reynslu sína af Skid
Row bæði vera skemmtilega og
hörmulega. Hann sá marga nána
vini deyja á götunum í kringum
hann og segir það vera átakan­
legt að horfa upp á samfélagið þar
almennt. Hann segir það kald­
hæðnislega við Skid Row vera
hvað glæpatíðnin er lág, en aftur
á móti ríki mikið stjórnleysi inn­
an samfélagsins þar. „Fólk sem var
orðið gamalt og átti enga ættingja
var oft bara keyrt til Skid Row og
skilið eftir úti á götu til að deyja,“
segir hann. „Þetta eru ógeðslega
ómannúðlegar aðstæður og þetta
er verra í dag.“
Friðgeir deildi rými á Midnight
Mission með þremur öðrum
einstaklingum sem hann mynd­
aði tengsl við, en allir þrír létu lífið
á meðan þeir bjuggu á Skid Row.
„Þetta byrjaði allt með því að einn
þessara þremenninga vann sjö­
tíu þúsund dollara í skafmiðaleik,“
segir Friðgeir. „Þegar upphæð­
in kom í ljós var haldið svakalegt
partí á svæðinu og mennirnir þrír
misstu sig gjörsamlega með pen­
ingum og eiturlyfjum. Þeir voru
allir dauðir á nokkrum mánuð­
um.“
Að sögn Friðgeirs tókst honum
að halda edrúmennskunni á þess­
um tíma og langaði hann hvorki
í áfengi né eiturlyf meðan á dvöl
hans stóð. „Hversu slæmir margir
voru orðnir þarna varð til þess að
mig langaði frekar að vera áfram
edrú. Ég hafði fyrir löngu fyllt
minn kvóta, en fram að þessu
langaði mig ekkert bara að koma
mér á rétta braut. Ég hélt alltaf
áfram að falla þangað til ég kynnt­
ist þessum stað og þessu fólki. Mér
tókst að lifa þetta allt af án þess að
drepast,“ segir Friðgeir sem leit á
sorgarsögu vina sinna sem hvata.
„Þegar þú ert kominn á svona
stað í lífinu, þá verður þú annað­
hvort edrú eða dauður. Á þess­
um tíma var ég sjálfur búinn að
missa allt; vinnuna, fjölskylduna,
allt mögulegt. Það var enga leið að
fara nema upp eða í gröfina.“
Ég tók
bara John
Wayne á
þetta
Friðgeir í essinu sínu Kokk-
urinn kann vel við sig í eldhúsinu
Síðustu andartökin Friðgeir sæll á Íslandi.