Fréttablaðið - 12.01.2013, Blaðsíða 80

12. janúar 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN | 48
KROSSGÁTA
LÁRÉTT
6. Fyrst í vigtun, svo fáum við frómas (8)
10. Vísdóms-Vigfús hafði líka annað gælunafn
(13)
12. Sel fínar fyrir suðræna votlendisplöntu (8)
13. Vökvuðum móður jörð með öllum hennar
undrum (13)
14. Kjarafall við kennileiti á Skaga (9)
15. Smuguleið verður mikil samgöngubót (10)
16. Gef Óla net fyrir spíra (6)
17. Finn guttann í grösugri hlíð (8)
18. Á framför og bónus (5)
20. Vörubílstjórar fara í gegnum erfiðari raun
(9)
23. Ilmur leggst við einhent goð og úr verður
maður (8)
26. Másandi er hangandi hugur (8)
27. Kveðjuatriði vísar til þess sem rætt er við
(11)
29. Leita að stangastýrum í táknkerfum (9)
32. Kem hlemmi aftur til heimshlutamóta (10)
35. Hólmi skipti fundi fyrir norðlenskar (10)
38. Frostpinni af minnstu og beittustu gerð (5)
40. Frostbit fjörtjóns veldur frerafelli (8)
41. Þekktu snemma tímabil í reglulega endur-
teknu fyrirbæri (7)
42. Lunknar þótt klaufar séu (7)
43. Ferðalag hrossa og manna (8)
44. Feit ana áfram og hafna rugli (7)
LÓÐRÉTT
1. Í fangelsi eða skjólshúsi sem tekur við af því
(13)
2. Beiti barnamynd í uppeldi (10)
3. Ekki skrökva fyrir upplýsta og sannsögla (10)
4. Söngur um lýsi og hamsatólg? (7)
5. Sópa hirslur fyrir bursta (10)
6. Skálar fyrir sjálfum sér, enda sjálfum sér næstur
(12)
7. Finn varning innan tollsins er ég leita vínsins
(15)
8. Lággróðurshryggur burstar gisinn hýjung (10)
9. Stautur selst x sinnum (6)
11. Tær skil fyrir skræpótt (7)
17. Þolraun á hafi úti kallar á rannsókn (7)
19. Hef látið mig dreyma um spjall um gamaldags
síma (7)
21. Dansað í Búrma (5)
22. Fúttið í þeim sæta má rekja til sykurblöndu
(11)
24. Rekist á boga með önugri (6)
25. Gullfallegur kvenmaður (10)
28. Allt sem gerir fólk að fólki, fyrir alla (9)
30. Hljóm fylgir gustur og úr verður bragur (7)
31. Fordæmalaust agaleysi (6)
33. Siðbótarmaður drekkur áfengan frostlög (6)
34. Slái til jós (6)
36. Kvaka á frost (5)
37. Á sál mína og athygli alla (5)
39. Sjór og guð og pennavinkona ÞÞ (4)
VEGLEG VERÐLAUN
LAUSNARORÐ
Ef bókstöfunum í skyggðu reitunum er raðað rétt saman birtist mikilvægt fyrirbæri
sem þó virðist vanrækt af æ fleiri fjölmiðlum. Sendið lausnarorðið í síðasta lagi 16.
janúar næstkomandi á krossgata@frettabladid.is merkt „12. janúar“.
Vikulega er dregið er úr inn-
sendum lausnarorðum og fær
vinningshafi eintak af bókinni
Veiðimennirnir eftir Josse Adler
Olsson frá Forlaginu.
Vinningshafi síðustu viku var
Þórunn Sigurðardóttir,
Skipalæk í Fljótsdalshéraði.
Lausnarorð síðustu viku var
V I Ð E Y J A R S T O F A
1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 11
12
13
14 15
16 17 18 19
20 21 22 23 24
25
26 27 28
29 30
31 32 33 34
35 36 37
38 39
40 41
42
43 44
D Ý R A R Í K I Ð S M Á S K A M M T I
Ö Á Ú V V E K F Á N
M E Ð A L G I L D I R R D Y L A N
U V L Ð K O K K Á L A Þ H
F R I Ð A R S Ú L U Ú P L I E
R L N L D R A F T A R N I R
Í S L E N D I N G A R L K G J
T A T G T R Ú B O Ð I N U
Á R V M A R R T Ð M
F R A M F A R A T R Ú A Ð A R D S
E A N T K Ó S Ó T T A
R N M V A R Ð T U R N T Ö
G R Æ N M E T I O O A F T A K A
J E T N Æ T U R D Ý R U K
A L E L D A N T S D R I
É D K U U G A L S I Ð A
S T E I N E F N A H Ö R G U L O F
T N G A A N Ý N Æ M I
H Ö R M U N G A R L Í F S U A N
L D R I A S M Á R A N N
Hýenur eiga lítinn frænda nokkurn sem kallaður er jarðúlfur og lifir sunnar- og
austarlega í Afríku. Einhver kynni að kalla hann svarta sauðinn í hýenufjöl-
skyldunni, sem telur alls fjórar tegundir, þrjár hýenur og svo jarðúlfinn, sem þó
er ekki af nákvæmlega sömu kvísl og hinar þrjár.
Ólíkt stóru frænkunni, hýenunni, veiðir jarðúlfurinn sér ekki önnur spendýr
til matar en á það reyndar sameiginlegt með henni að éta stundum hræ sem
hann finnur. Einkum nærist hann á skordýrum, aðallega lirfum og termítum
sem hann fangar með gríðarlangri og klístraðri tungunni. Hann getur torgað
allt að 200 þúsund termítum á degi hverjum.
Þegar jarðúlfurinn eldist missir hann flestar tennurnar en það kemur
sjaldnast að sök enda þarf hann ekki á þeim að halda til að gleypa í sig skor-
kvikindin.
Jarðúlfurinn er töluvert minni en hýenur. Hann verður 55 til 80 sentímetra
langur og ekki nema níu til fjórtán kíló að þyngd.
Hann er náttförult dýr sem er afar feimið við aðrar skepnur, ekki síst mann-
fólk. Mannfólkið er hins vegar ekkert mjög feimið við hann, leyfir honum
ýmist að lifa til að hann geti grisjað skordýraflóruna í nágrenninu eða veiðir
hann og flær fyrir feldinn. - sh
Svarti sauðurinn í
hýenufjölskyldunni
STYGGUR Það er sjaldgæft að ná myndum af jarðúlfum í náttúrunni um hábjartan
dag. Þeir eru á ferli á nóttunni og vilja ekkert með mannfólk hafa.
SÆTUR Þótt
hann verði heldur
afkáralegur þegar
hann fullorðnast
er jarðúlfs-
hvolpurinn dálítið
krúttlegur.
DÝR VIKUNNAR
JARÐÚLFUR