Morgunblaðið - 26.10.2019, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 2019
Café
AUSTURSTRÆTI • SKÓLAVÖRÐUSTÍG • LAUGAVEGI
AKUREYRI • VESTMANNAEYJUM
Komdu í kaffi
Sigurður Ægisson
Siglufirði
Nýverið sást óvenjuleg dúfa á Siglu-
firði. Í fyrstu skiptust menn í tvær
fylkingar varðandi greiningu. Annar
hópurinn vildi meina að þetta væri
ung turtildúfa (Streptopelia turtur),
og réði það af hinum stóra og ein-
kennandi hálsbletti, en hinn vildi
meina að þetta væri ung tyrkjadúfa
(Streptopelia decaocto). Yann Kol-
beinsson fuglafræðingur var fyrstur
til að átta sig á að þarna væri á ferð-
inni blendingur umræddra tegunda.
Turtildúfa og tyrkjadúfa eru
frændtegundir og er báðar að finna
um mestalla Evrópu, Asíu og Norð-
ur-Afríku.
Skotin á farflugi
Turtildúfan er um 24-29 cm að
lengd, 85-170 g að þyngd og kjör-
lendi hennar er bersvæði með runna-
gróðri, limgirðingum og skóg-
arlundum, og hún verpir í
kjarrþykkni, aldingörðum o.s.frv., að
því er lesa má í bókinni Fuglar Ís-
lands og Evrópu. Turtildúfan hefur
átt undir högg að sækja af ýmsum
ástæðum, þeim hefur fækkað um
78% í Evrópu og er í útrýmingar-
hættu í Bretlandi. Ástæður þess eru
m.a. taldar vera breytingar á land-
nýtingu og að minna af korni fari til
spillis á ökrum, en það korn nýttu
margar fuglategundir sér til fram-
færslu. Auk þess er hún skotin mikið
á farflugi sínu til vetrarstöðva sinna í
Afríku, sunnan Sahara, og heim aft-
ur.
Tyrkjadúfan er ívið stærri eða um
32 cm að lengd og 125-240 g að
þyngd en kjörlendið er einkum borg-
ir og bæir. Hún verpir yfirleitt í
trjám en sums staðar þó á húsum og
á jörðu niðri. Hún er upprunnin í As-
íu en hefur breiðst hratt út um Evr-
ópu á undanförnum áratugum, frá
Balkanskaga, og er enn að. Hún er,
ólíkt turtildúfu, ekki farfugl.
Blendingur staðfestur
Blaðamaður hafði samband við
einn kunnasta fuglafræðing heims,
hinn írska Killian Mullarney, sem er
jafnframt mikilvirkur listamaður,
hefur m.a. myndskreytt Collins Bird
Guide, en texta þeirrar bókar, sem
talin er bera höfuð og herðar yfir
önnur sambærileg rit á enskri tungu,
rituðu Lars Svensson og Peter J.
Grant.
Kvaðst hann telja, eftir að hafa
skoðað myndir af siglfirsku dúfunni,
allt benda til þess að um blending
væri að ræða og mjög sennilega áð-
urnefndra tegunda en sagðist jafn-
framt ekki hafa heyrt um dæmi þess
annars staðar frá úti í náttúrunni. En
auðvitað hlyti þetta að gerast endr-
um og sinnum enda tegundirnar ná-
skyldar. Væri þetta búrfugl gætu svo
enn fleiri tegundir komið til greina
sem foreldri. Átti hann þar eflaust
við branddúfu og hláturdúfu og fleiri
sem eru mjög líkar turtildúfu og
tyrkjadúfu.
Spurður að því hvort hnignun tur-
tildúfu í Evrópu gæti hafa valdið því
að ein hafi orðið að velja sér tyrkja-
dúfu sem maka sagði hann að það
væri líklegra að slíkt gerðist ef báðar
tegundir væru fáliðaðar eins og
t.a.m. á Íslandi.
Hér mætti nefna að frá 1911-2012
hafa sést 211 turtildúfur hér á landi
og frá 1964-2012 53 tyrkjadúfur.
Turtildúfur hafa þó aldrei verpt á Ís-
landi svo vitað sé, enda að mestu
haustflækingar, en tyrkjadúfur
nokkrum sinnum.
Á sama tíma og blendingsdúfan
var á Siglufirði sást til áþekkrar dúfu
á Húsavík sem reyndist svo vera tur-
tildúfa. Hún er þar enn. Þá hafa tvær
tyrkjadúfur haldið til í Keflavík und-
anfarin tvö ár. Og þegar við bætist að
einungis lítið brot af öllum þeim
fjölda hrakningsfugla sem koma til
Íslands nær augum fuglaskoðara, og
ókannað landflæmi er mikið, gæti
þetta að sjálfsögðu auðveldlega hafa
átt sér stað, að turtil- og tyrkjadúfa
hafi ruglað saman reytum. En það
þarf ekki að hafa verið. Umrædd
blendingsdúfa hélt sig á Siglufirði í
þrjá daga og hvarf svo. Hún var
ómerkt og stygg, flaug upp í tré um
leið og hún sá til mannaferða. Nýj-
ustu fréttir eru þær að fimm dögum
eftir að dúfan sást á Siglufirði og eft-
ir að haft var samband við áð-
urnefndan írskan fuglafræðing var
önnur svipuð blendingsdúfa mynduð
í Bretlandi, þó ekki sami fugl.
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
Blendingur Dúfan sem hér um ræðir var á Siglufirði dagana 13. til 15. október síðastliðinn, blanda af turtildúfu og tyrkjadúfu.
Ljósmynd/Mikael Sigurðsson
Turtildúfa Þessi turtildúfa, sem hér er að narta í frosið brauð, hefur undanfarna daga haldið til á Húsavík. Upphafleg stefna var þó til vetrarheimkynna í
Afríku en kröftug lægð hefur gripið hana og borið af leið. Turtildúfan hefur af ýmsum ástæðum átt undir högg að sækja í heimkynnum sínum.
Turtildúfur eiga undir högg að sækja
 Blendingur turtildúfu og tyrkjadúfu sást nýverið á Siglufirði  Sjaldgæft að mati fuglafræðinga
Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður
Eflingar, er nýr varaformaður Starfs-
greinasambandsins. Tekur hún við af
Hjördísi Þóru Sigurþórsdóttur sem
gaf ekki kost á endurkjöri. Björn
Snæbjörnsson var endurkjörinn for-
maður sambandsins á þingi SGS sem
lauk í gær.
Fjölgað var í framkvæmdastjórn
og sitja þar nú sjö manns auk for-
manns og varaformanns að því er
fram kemur í tilkynningu. Það eru
Hjördís Þóra, Aðalsteinn Á. Baldurs-
son frá Framsýn stéttarfélagi, Finn-
bogi Sveinbjörnsson frá Verkalýðs-
félagi Vestfirðinga, Guðbjörg
Kristmundsdóttir frá VFSK, Hall-
dóra S. Sveinsdóttir frá Bárunni
stéttarfélagi, Kolbeinn Gunnarsson
frá Verkalýðsfélaginu Hlíf og Ragnar
Ólafsson frá Eflingu stéttarfélagi. Á
þinginu voru jafnframt m.a. sam-
þykktar ályktanir um málefni á borð
við atvinnuhorfur, kröfu um að vaxta-
lækkanir skili sér til launafólks og
húsnæðismál. Þá var einnig sam-
þykkt ályktun um það sem kallað er
launaþjófnaður. Segir þar að rann-
sóknir ASÍ staðfesti að stundaður sé
launaþjófnaður hér á landi og að oft sé
farið illa með starfsfólk á íslenskum
vinnumarkaði. Eigi það sérstaklega
við um ungt fólk og erlent vinnuafl.
Mikilvægt sé auk bættrar eftirfylgni
að efla upplýsingamiðlun og stuðning
við brotaþola. Samhliða þurfi að stór-
efla stofnanir sem fari með eftirlit á
vinnumarkaði. vidar@mbl.is
Telja ,,launaþjófn-
að“ viðgangast
 Sólveig Anna nýr varaformaður SGS