Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2016, Síða 61

FÉlagið06/07
lýsir höfundurinn, Ethan Watters, hvernig fórnarlömb flóðbylgjunnar
á Sri Lanka 2004 voru umsetin, ekki aðeins af geðlyfjaframleiðendum
heldur einnig af fylgjendum og talsmönnum ólíkra samtalsmeð-
ferðaraðferða ætluðum til meðferðar við áfallastreituröskun (2010).
Sumir gengu jafnvel það langt að lokka börn með sælgæti og öðrum
freistingum úr flóttamannabúðum, þar sem ein aðferð var notuð,
og til annarra búða þar sem annarri aðferð var beitt við meðferðina.
Þessi börn áttu að hljóta RÉTTA meðferð,
alls óháð þörf þeirra fyrir téða meðferð,
og þrátt fyrir þá staðreynd að stór hluti
mannkyns hefur tekist á við áföll síðustu
150.000 árin eða svo, án formlegrar
samtalsmeðferðar eða geðlyfja. Ég ítreka
að þetta þýðir ekki að þessar ágætu
meðferðaraðferðir geti ekki oft verið
gagnlegar, ótal rannsóknir og mín eigin
reynsla segir mér annað. En einhvers
staðar verðum við að draga línuna. Við,
fagfólk innan geðheilbrigðisþjónustunnar,
getum einfaldlega ekki slegið eign okkar
á alla mannlega þjáningu.
Það er jafnvel verra þegar einstak-
lingar með lágmarksþjálfun og þekkingu
nýta sér alræði fagmennskunnar og rukka stórfé fyrir ógagnreynd
inngrip og meðferðarúrræði byggð á gervivísindum. Þar sem neyt-
endavernd fyrir slíku er lítil sem engin í íslensku samfélagi er þetta
sérstök hætta hér á landi. Því meira sem við reynum að finna upp
nýja geðsjúkdóma eða gera greiningarskilmerki núverandi geðsjúk-
dóma almennari og óskýrari (stundum af góðum huga), því útlægari
verða skjólstæðingar okkar og ástvinir þeirra frá eigin mennsku. Við
verðum að tryggja að aðstoð aðstandenda og samfélagsins haldi sínu
lykilhlutverki í stuðningi við þá sem eiga við geðrænan vanda að etja.
Við fagmennirnir getum aldrei fyllt það skarð.
Förum því varlega. Í ákafa okkar og löngun til að verða að gagni
megum við ekki ýta „áhugafólkinu“ til hliðar. Því þegar allt kemur
til alls, er líklegast að „áhugafólkið“ hjálpi þeim mest sem við viljum
hjálpa.
„Við verðum að
tryggja að aðstoð
aðstandenda og
samfélagsins haldi
sínu lykilhlutverki í
stuðningi við þá sem
eiga við geðrænan
vanda að etja. Við
fagmennirnir getum
aldrei fyllt það
skarð.“