Skessuhorn - 19.06.2019, Blaðsíða 17

MIÐVIKUDAGUR 19. jÚnÍ 2019 17
Sumarlesari vikunnar
Hvað heitir þú og hvað ertu
gamall?
Ég heiti Theodór Smári og er 9
ára.
Í hvaða skóla ertu?
Grundó.
Hvaða bók varstu að lesa og
hvernig var hún?
Krummi króm, mér fannst hún
góð vegna þess að hún er fyndin.
Hvar er best að vera þegar þú
ert að lesa?
Í stofunni, en ég las Heyrðu jónsi:
kvíðaskrímsli uppi á Akrafjalli og
Heyrðu jónsi: stjarna vikunnar í
skógræktinni.
Hvernig bækur finnast þér
skemmtilegastar?
Fyndnar bækur.
Áttu þér uppáhalds bók eða
uppáhalds rithöfund?
nei.
Er þetta í fyrsta sinn sem þú
tekur þátt í sumarlestrinum?
nei ég hef tekið þátt síðan ég
byrjaði í skóla.
Hvað ætlar þú að gera í sumar?
Spila fótbolta og örugglega fara í
hjólhýsi með ömmu og afa.
Ef að galdrakall myndi geta
gefið þér hvaða ofurmátt sem
er hvað myndir þú velja?
Fljúga, þá gæti ég gert hvað sem
er!
og að sætta mig við að þetta væri
staðan sem ég væri komin í. Við
tók mikill lestur, fræðsla og hæg-
fara bataferli. Þrátt fyrir þetta langa
ferli er ég afar þakklát Snorra Olsen
ríkisskattstjóra fyrir að hafa tekið af
skarið með að flytja vinnustað okk-
ar í nýtt húsnæði. nú er ég loksins
byrjuð að vinna að nýju,“ segir Kol-
brún Sandra.
Miklir hagsmunir
Þær Ragnheiður og Kolbrún
Sandra bæta við að í sumum tilfell-
um hafi veikindi vegna húsmyglu
eða raka verið skilgreint sem sjálfs-
ofnæmi, vefjagigt eða jafnvel kuln-
un í starfi enda skarast mörg ein-
kenni þessa sjúkdóms við einkenni
„húsasóttar“. Miklir hagsmunir eru
í húfi þegar hús skemmast og sýkj-
ast vegna rakaskemmda. Miklir fjár-
munir þegar hús eru annars vegar
og því hefur oft verið reynt að fara
í felur með raunverulegt vandamál.
Líf og heilsa fólks á þó alltaf að
vera í fyrsta sæti. „Ef grunur vakn-
ar um myglu eða rakaskemmdir í
húsum, á að rannsaka í þaula hvort
húsin séu sýkt og ef svo er þá þarf
að gera á þeim úrbætur. Alltaf á að
leyfa starfsfólkinu og heilsu þess að
njóta vafans. Engu að síður er mikil
þöggun í gangi í þjóðfélaginu, nán-
ast út um allt í kerfinu. Engar tölur
eru til dæmis til um hversu marg-
ir hafi orðið að hætta í vinnu vegna
rakaskemmdra húsa. Það má ekki
gleyma því að heilsan er dýrmæt og
veikindi kosta,“ segja þær stöllur.
„Var orðin lélegt afrit
af sjálfri mér“
„Upphaf veikinda minna varð vart
strax á fyrsta degi framkvæmda á
mínum vinnustað í júní-júlí 2016,“
segir Ragnheiður. „Ég missti rödd-
ina um leið og ég mætti til vinnu og
varð veik með þessum týpísku ein-
kennum daglega í átta mánuði þar
til ég fór úr húsnæðinu við Bæjar-
háls. Við sem veikjumst erum al-
veg gríðarlega ein á báti við slíkar
aðstæður. Ég hef í þrjú ár verið að
glíma við mín veikindi. Um tíma
er ekki hægt að segja að ég hafi átt
mér neitt líf. Ég var orðin lélegt af-
rit af sjálfri mér. Gat ekki séð um
heimilið og var hætt að geta sofið
á nóttunni vegna kvíða. Fannst ég
vera að svíkja fjölskylduna, vinnuna
og sjálfa mig. Það tók mig langan
tíma að viðurkenna að ég gæti ekki
meir. Þurfti engu að síður að viður-
kenna það fyrir sjálfri mér. Vissu-
lega var þetta erfitt, enda er manni
ekki tamt að gefast upp,“ segir
Ragnheiður. Síðasta árið hefur ým-
islegt verið reynt til að ná bata, til
dæmis bótox sprautur í raddbönd,
sterameðferðir auk sjúkra- og tal-
þjálfunar. Þrátt fyrir langan tíma er
ég bjartsýn á að ná bata og að rödd-
in komi aftur,“ segir Ragnheiður.
Markmiðið er að fræða
og upplýsa
Viðmælendur Skessuhorns segja
að tilgangur með því að vekja máls
á veikindunum og með bréfinu til
landlæknis sé ekki að ásaka neinn.
„Markmiðið er að geta leitað okk-
ur lækninga, náð betri heilsu og þar
með lífsgæðum í samstarfi við heil-
brigðisyfirvöld. Við köllum sérstak-
lega eftir því að tekinn verði upp
sérstakur greiningarlykill í heil-
brigðiskerfinu svo unnt sé að halda
utan um, greina umfang, safna
og vinna upplýsingar um heilsu-
far sjúklinga sem rekja má til veik-
inda vegna rakaskemmda og myglu
í húsnæði,“ segir í bréfinu til land-
læknis. Hópurinn kallar eftir auk-
inni ráðgjöf og fræðslu um raka-
skemmdir í húsum og myglu og
hversu alvarlegar afleiðingar þær
geta haft á heilsu fólks. Til þess
þurfi t.d. heilbrigðisstarfsfólk að-
gengilegt efni, fræðslu og mennt-
un til að hjálpa sjúklingum að vinna
í veikindum sínum. „Okkar reynsla
er sú að meðan fákunnátta ríkir um
sýkt húsnæði, þá er hvergi rætt op-
inberlega um afleiðingarnar, um
það sem við erum að glíma við,
verandi meira og minna óvinnu-
fær. Menn jafnvel gera ekkert í að
lagfæra sýkt hús og sumir sjúkling-
ar verða fyrir aðkasti, jafnvel sagðir
aumingjar. Við verðum náttúrlega
að taka því og umfram allt að láta
ekki afneitun, sorg, reiði og von-
leysispakkann ná yfirhöndinni. Fólk
einfaldlega þorir ekki að stíga fram
og viðurkenna veikindi sín. Við það
bætist að stjórnendur í fyrirtækjum
hafa ekki heldur kunnað að taka á
þessum málum. Þannig má segja að
þekkingarleysi og þöggun séu helst
að tefja opna umræðu sem leitt get-
ur til úrbóta.“
Að endingu segja viðmælendur
Skessuhorns að það hafi hjálpað
þeim mikið að koma saman sem
hópur og ræða veikindin. Þann-
ig geti þau miðlað af reynslu sín á
milli og veitt hvert öðru stuðning.
Það hjálpi mikið. Mest um vert er
þó að auka umræðuna í þjóðfélag-
inu um afleiðingar myglu og raka-
skemmda í viðhaldslausum og göll-
uðum húsum. Einnig verði að bæta
eftirlit með byggingum og vanda
val á byggingarefnum og frágangi.
„Síðast en ekki síst þurfa heilbrigð-
isyfirvöld að bæta sinn þátt til að
hægt verði að bæta heilsu okkar og
allra annarra sem eru að kljást við
þennan slæma sjúkdóm,“ segja þær
Ragnheiður og Kolbrún Sandra að
endingu.
Góðar greinar
nokkrar gagnlegar greinar hafa
verið ritaðar um myglu og afleið-
ingar hennar á liðnum árum. Með-
al þeirra er grein sem rituð var á
vefritið Kjarnann fyrir ári og nefn-
ist; „Hollráð húseigandans - Sum-
arið er tíminn.“ Greinina ritar
Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir fag-
stjóri hjá Eflu, en hún hefur sér-
hæft sig í ráðgjöf vegna afleiðinga
myglu og rakaskemmda í húsum. Í
þeirri grein sem vitnað er til gefur
hún einnig góð ráð um viðhald og
umhirðu húsa til að forðast megi
rakaskemmdir og myglu þannig að
húsnæði verði sem heilnæmast. Á
vef Eflu má jafnframt finna vand-
aða grein undir heitinu; „Raka-
skemmdir og mygla“. mm
SK
ES
SU
H
O
R
N
2
01
9
Aðalskipulag Dalabyggðar
2004-2016

Sveitarstjórn Dalabyggðar samþykkti á fundi sínum þann
14. mars að auglýsa skipulags- og matslýsingu vegna
breytingu á Aðalskipulagi Dalabyggðar 2004 – 2016,
samkvæmt 1. mgr. 30. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.
Breytingin er eftirfarandi:

Vindorkugarður við Hróðnýjarstaði
Með skipulags- og matslýsingu þessari er íbúum og öðrum
hagsmunaaðilum gefinn kostur á að koma með ábendingar og
athugasemdir sem snúa að málefnum aðalskipulagsins..

Ákveðið var að framlengja athugasemdafrest sem upphaflega
átti að vera frá 11. apríl til 24. maí, til 18. júní.

Tekin hefur verið ákvörðun um að framlengja athugasemdafrestinn
enn frekar, eða fram til 2. júlí.
Lýsingin liggur frammi á skrifstofu Dalabyggðar Miðbraut 11,
370 Búðardal og á heimasíðu sveitarfélagsins dalir.is.

Athugasemdum eða ábendingum skal skila til skrifstofu
Skipulagsfulltrúa, að Miðbraut 11, Búðardal eða á netfangið
skipulag@dalir.is fyrir 3. júlí 2019.