Skessuhorn - 19.06.2019, Blaðsíða 20

MIÐVIKUDAGUR 19. jÚnÍ 201920
„Aukavakt hefur verið mönnuð á
bakvakt um helgina. Það eru all-
ir á tánum,“ segir Þórður Sigurðs-
son, varaslökkviliðsstjóri slökkvi-
liðs Borgarbyggðar, í samtali við
Skessuhorn á miðvikudag. Hann
er einn þeirra sem hefur undan-
farna viku fylgst náið með stöðu
mála eftir að óvissustigi vegna
hættu á gróðureldum var lýst yfir
á þriðjudag og viðbragðsáætlun
virkjuð fyrir Skorradal. „Slökkvi-
liðsmenn hafa verið að ræða á milli
sín um ástandið. Menn eru í við-
bragðsstöðu og meðvitaðir um að
eitthvað gæti gerst. Slökkviliðsæf-
ing sem átti að halda á Hvanneyri
á föstudaginn hefur verið færð upp
í Skorradal. Þar munum við æfa
hvernig við komum okkur að vatni
og öflum þess ef eldur kemur upp í
dalnum,“ segir hann. „Það er mik-
ilvægt að æfa það sérstaklega, þar
sem aðgengi að Skorradalsvatni
fyrir slökkvilið er ekki nógu gott.
Hægt er að fara niður að vatninu á
nokkrum stöðum. En ef upp kem-
ur sú staða að berjast þurfi við eld á
ákveðnum stöðum í dalnum kallar
það á miklar dælingar,“ bætir hann
við.
Þarf ekki mikið til
„Í Skorradal eru um 650 sumarbú-
staðir. Byggðin er frekar þétt og í
þéttum gróðri sem er orðinn mjög
þurr. Vegurinn um dalinn er þröng-
ur og ekki hægt að keyra hringinn
fyrir ofan vatnið. Það geta alveg
skapast aðstæður þar sem slökkvi-
lið kemst ekki inn á svæðið. Menn
eru eðlilega farnir að hafa áhyggj-
ur.“ Það er búið að vera mjög þurrt
en þurrkarnir ógna auðvitað ekki
bara Skorradal, þó ástandið þar
sé talið viðkvæmast,“ segir hann.
„Þess vegna viljum við brýna fyr-
ir öllum sem eru í sumarbústöðum
að taka engar áhættur með eld og
helst ekki kveikja neinn eld,“ seg-
ir Þórður. „Það þarf ekki mikið til
þegar gróður er orðinn svona þurr.
Ein sígaretta var orsökin að Mýra-
eldunum 2006. Ef kviknar í uppi í
Skorradal eða í öðrum sumarhúsa-
byggðum getur skapast mjög alvar-
legt ástand sem óvíst er hvort hægt
verður að ráða við,“ segir hann.
Erfitt að berjast
við gróðurelda
Þórður bætir því við að slökkvilið á
landinu séu ekki mjög burðug til að
berjast við mikla gróður- eða skóg-
arelda. „Slökkviliðsmenn á Íslandi
eru fyrst og fremst þjálfaðir til að
berjast við eld í lokuðum rýmum.
Ef kviknar í á opnu svæði þá mun-
um við nota það sem við höfum,
vatn, klöppur og fleira slíkt. Satt
best að segja er þyrlupoki Land-
helgisgæslunnar eina björgin okkar
til að berjast við skógarelda,“ seg-
ir hann. „Það þarf að vekja athygli
á þessum málum og núna viljum
við höfða til ábyrgðartilfinningar
þeirra sem eru á þessum svæðum að
fara varlega með eld. Gáleysi með
eld í þurru sumarhúsalandi gæti
skapað bráða hættu,“ segir Þórður
Sigurðsson að endingu.
kgk
Eins og áður hefur verið greint frá
lýsti ríkislögreglustjóri á þriðju-
dag í liðinni viku, í samráði við lög-
reglustjórann á Vesturlandi, yfir
óvissustigi almannavarna á Vest-
urlandi vegna hættu á gróðureld-
um. Þá var sömuleiðis virkjuð við-
bragðsáætlun vegna hættu á gróð-
ureldum í Skorradal. Óvissustigi er
lýst yfir þegar grunur vaknar um að
eitthvað sé að gerast af náttúru- eða
mannavöldum sem á síðari stigum
gæti leitt til þess að heilsu og ör-
yggi fólks, umhverfis eða byggðar
sé ógnað.
„Að lýsa yfir óvissuástandi þýðir
í rauninni að allir viðbragðsaðilar
eru búnir að setja sig í stellingar,“
segir Úlfar Lúðvíksson, lögre-
glustjóri á Vesturlandi, í samtali
við Skessuhorn. Hann er jafnframt
formaður almannavarnanefndar
landshlutans. „Óvissustig vísar til
þess að menn vita ekki hvað gerist
næst, en aðstæður gefa vísbendin-
gar um að eitthvað gæti hugsanle-
ga gerst sem ógnar heilsu og öryggi
fólks, umhverfi og byggðum,“ segir
hann.
Flóttaleiðum ábótavant
„Óvissustigið nær til alls landshlut-
ans. Hér á Vesturlandi hefur verið
mjög þurrt undanfarnar vikur og
ástæða til að menn séu á tánum,“
bætir hann við. „Sérstök áhersla er
lögð á Skorradal vegna legu hans,
fjölda bústaða og einnig hvar þeir
eru staðsettir. Þar er orðið mjög
þurrt og hefur ekki rignt að mér
skilst síðan 10. maí. Þess vegna
hefur verið virkjuð viðbragðsáætl-
un sem nær til þess svæðis. Þá fara
viðbragðsaðilar að undirbúa hvað
skuli gera ef eldur kemur upp,“ seg-
ir lögreglustjórinn. „Flóttaleiðum í
Skorradal er mjög ábótavant, það
verður bara að segjast. Ef upp kem-
ur eldur norðan vatnsins til dæm-
is eru ekki nema tvær flóttaleið-
ir út úr dalnum. Auk þess er ekki
hringtenging vegar austan við vatn-
ið, sem væri æskilegt. Vegarslóði er
frá Fitjum að Uxahryggjavegi, en
hann er ekki fær á sumrin nema á
jeppum. Vegirnir í dalnum sjálfum
þyrftu síðan að vera betri. Ef upp
kemur hættuástand vega gróður-
elda snýst allt um að bjarga, koma
því greiðlega og örugglega út af
svæðinu,“ segir Úlfar og bætir því
við að aðgengi að Skorradalsvatni
til slökkvistarfs í dalnum sé ábóta-
vant. „Það er nóg af vatni í Skorra-
dal, það vantar ekki. En það er ekki
mjög víða hægt að komast greið-
lega að því. Slökkvilið á erfitt með
að athafna sig,“ segir hann.
Mikilvægt að vekja fólk
til umhugsunar
Gróður í sumarhúsabyggðum á
Vesturlandi öllu er víða orðinn
mjög þurr og óvissuástandið nær
til landshlutans í heild. „Í sumar-
húsabyggðum er gróður almennt
mjög þéttur og vegir víðast hvar
mjög þröngir. Um allt Vesturland
eru viðbragðsaðilar því í viðbragðs-
stöðu. Engu að síður er ástand-
ið talið sérstaklega víðsjárvert í
Skorradal,“ segir Úlfar. En hvað
er hægt að gera til að bregðast við
þessu? „Að beiðni slökkviliðsstjóra
hafa verið send smáskilaboð með
varnaðarorðum á alla farsíma sem
staðsettir eru í Skorradal. Slík skila-
boð hafa verið send daglega undan-
farna daga. Þar er verið að brýna
fyrir fólki að gæta ýtrustu varúðar
við meðferð elds. Þetta er ekki full-
komin aðferð en hefur engu að síð-
ur gefist vel, er svona nútíma útgáfa
þess að senda dreifimiða í hús,“ seg-
ir hann. „Í kjölfar þess að óvissu-
ástandi var lýst yfir og viðbragð-
sáætlun virkjuð fyrir Skorradal er
einnig fjallað um málið í fjölmiðl-
um. Það vekur fólk til umhugsunar
um ástandið og er mjög mikilvægt,“
bætir hann við.
Brýn þörf á úrbótum
„Sem lögreglustjóri og formað-
ur almannavarnanefndar tel ég til
skyldu minnar að vekja athygli á
aðstæðum og því sem laga þarf í
þágu öryggis þeirra sem í daln-
um dvelja hverju sinni. Benda á
með skýrum hætti að bæta þurfi
aðgengi slökkviliðs að vatni, lag-
færa þurfi vegi í kringum vatn-
ið fyrir slökkvilið og aðrar bjargir
og tryggja flóttaleiðir,“ segir Úlf-
ar. „Þessi mál hafa verið rædd í al-
mannavarnanefnd þar sem ég gegni
formennsku. En til lengri tíma lit-
ið er lítið gagn í að ræða hlutina án
þess að ábyrgðaraðilar taki á verk-
efnum og leysi með ábyrgum hætti.
Skipulagsvaldið er hjá Skorradals-
hreppi en sveitarfélagið er fámennt
og ekki burðugt fjárhagslega. Skóg-
rækt ríkisins þarf að gera grein fyr-
ir sínum áætlunum og aðgerðum til
að draga úr kjarr- og skógareldum
í Skorradal. Á það er minnst í við-
bragðsáætluninni fyrir Skorradal
en þjóðskógar eru þrír í dalnum,
þ.e. Selskógur, Stálpastaðaskógur
og Vatnshornaskógur. Vegagerðin
þarf að gera Skorradalsveg akfær-
an stærri bílum þannig að flótta-
leið verði m.a. fær frá Fitjum að
Uxahryggjavegi við Þverfell. Afla
þarf fjárveitinga til endurbyggingu
vega í Skorradal og ekki síst koma
upp akfærum vegi í kringum vatn-
ið. nú er lag að gera umbætur og
lagfæringar. Þörfin er brýn. Hætt-
um hefur verið lýst. Það er síðan
fyrir Alþingi að skilgreina gróður-
og skógarelda sem náttúruvá,“ segir
lögreglustjórinn að endingu.
kgk
Slökkviliðsmenn fylgjast náið með stöðunni
Þórður Sigurðsson, varaslökkviliðsstjóri Slökkviliðs Borgarbyggðar.
„Viðbragðsaðilar setja sig í stellingar“
Úlfar Lúðvíksson, lögreglustjóri á Vesturlandi.