Læknablaðið - aug. 2019, Síða 38
346 LÆKNAblaðið 2019/105
„Þarftu aðstoð við að hengja þig,“ spurði
sænskur félagi Björns Zoëga þegar hann
frétti að þessi fyrrum forstjóri Landspítala
hefði tekið við stjórnartaumum Karolinska
háskólasjúkrahússins í Svíþjóð. Björn
sagði frá þessu í sænska læknablaðinu,
Läkartidningen, og Læknablaðið spyr hann
um málið.
„Þetta er Gautaborgarhúmor,“ segir
Björn sem hringir í blaðamann af annarri
skrifstofu sinni á sjúkrahúsunum tveimur
sem hann nú rekur, annað glænýtt í Solna
en hitt í Huddinge. Hann er rétt fimm
mínútum á eftir dagskipaninni og við
fáum því tæpan hálftíma í spjallið. „Ég
varð að reka gesti út svo ég næði þessu,“
segir hann og hlær.
Við ræðum hve hrikalega neikvæð
fjölmiðlaumfjöllun um nýja spítalann
hafi verið og allt í kringum rekstur hans,
uppbygginguna og sparnaðaraðgerðir.
„Spurning þessa félaga míns er frekar
venjuleg hérna og talið kamikaze (sjálfs-
morðsleiðangur) að taka þetta verk að sér.
Ég er spurður hvaða vitleysingur ég sé að
taka þetta að mér. Þetta sé ómögulegt og
ég muni brenna upp í rugli og vitleysu,“
segir Björn en er brattur. Tilkynnt var í lok
janúar að hann tæki við og hóf hann störf
í byrjun apríl.
„Hingað til, eftir níu vikur í starfi, hef
ég ekki haft þetta á tilfinningunni. Hægt
er að breyta miklu. Mér sýnist að við séum
að ná að taka handbremsubeygju. Við
vorum á snarvitlausri leið hér með fjár-
haginn,“ segir Björn.
Nýtt skipurit og uppsagnir
Meðal stórra verka næstu vikna Björns
sem forstjóra Karoliska verður að kynna
nýtt skipurit, fækka yfirmönnum og ein-
falda boðleiðir. „Við stefnum að því að
fækka þessum gráu svæðum innan spítal-
ans, þar sem fólk rífst um sjúklingana og
hvað eigi að gera við þá.“ Spurður hvort
breytingarnar skapi ótta meðal starfs-
manna segir hann það misjafnt.
„Það eru ótrúlega margir stjórnendur
á þessum spítala og yfirbyggingin hefur
stækkað síðustu þrjú til fjögur árin. Þegar
ég sá það og skoðaði tölurnar leiddi það
til þess að við sögðum upp 550 manns í
stjórnsýslunni hjá okkur, sem vinna ekki
nálægt sjúklingum. Svo verðum við að
fækka öðru starfsfólki,“ segir Björn en
starfsmenn sjúkrahússins eru um 15.600.
Að hluta til verði fækkað með starfs-
mannaveltunni og að hluta komi til upp-
sagna.
Björn fetar í fótspor Birgis Jakobssonar,
aðstoðarmanns heilbrigðisráðherra, sem
var forstjóri sænsku sjúkrahúsanna á ár-
unum 2007-2014. Hamlaði það honum eða
hjálpaði þegar hann landaði stöðunni?
„Tilfinning mín er að ef það hafi haft
áhrif hafi það heldur hjálpað mér. Birgir
Jakobsson hafði svo gott orð á sér þegar
hann var hér sem stjóri. Það var því já-
kvæð forvitni um mig, en ég hef aldrei
unnið hér og enginn þekkti mig hér,“ segir
hann en Björn vann sem læknir í fjölda ára
í Gautaborg í kringum aldamótin. „Hér á
Karolinska vinna margir Íslendingar og
orðspor þeirra er ekkert nema jákvætt.“
Landspítalinn nýti reynsluna
Björn segir að enn sé glímt við verkina og
vandræðin í kringum það að flytja í glæ-
nýtt fullkomið húsnæði í Solna árið 2016
með allri nýjustu tækni og enn sé verið
að breyta og bæta við í Huddinge þar sem
hinn helmingur sjúkrahússins sé.
„Það tekur alltaf dálítinn tíma að ró-
ast, flytja inn og ná fullum afköstum.
Björn tekur handbremsubeygju
í rekstri Karolinska sjúkrahússins
Það var ekki í sjálfsmorðshugleiðingum, eins og hann er oft spurður, sem Björn
Zoëga ákvað að taka við starfi forstjóra Karolinska háskólasjúkrahússins í Svíþjóð.
Fjárhagserfiðleikar sjúkrahússins hafa verið miklir og fjölmiðlaumfjöllunin súr en hann
sér tækifæri í rekstrinum. Hann ætlar að taka handbremsubeygju í rekstri og skipulagi
spítalans og hefur þegar sagt upp yfir fimm hundruð manns
Barkaígræðslumálið
hangi enn yfir
Karolinska
Barkaígræðslumálið svokallaða, þar
sem skurðlæknirinn Paolo Macchiarini
blekkti fjölda sérfræðinga til þátttöku
og vísindaskrifa við ígræðslu plast-
barka í sjúklinga við sjúkrahúsið vofir
enn yfir Karolinska.
„Það er alltaf stutt í að það lyftist
upp á yfirborðið,“ segir Björn Zoëga,
nýr forstjóri spítalans, spurður um
málið. „Það er að einhverju leyti líka
vegna þess að enn er í skoðun hjá sak-
sóknara hvort eigi að höfða mál gegn
einhverjum aðilum í þessu máli.“
Málið teygir, eins og þekkt er, anga
sína til Íslands og hefur mikið verið
fjallað og ritað um það í fjölmiðlum.
Spurður hvort aðkoma íslenskra lækna
að því hamli honum segir hann svo
ekki vera. „Það er ekkert sérstaklega
mikil þekking á að Ísland hafi komið
þar að.“
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir