Bændablaðið - 23.06.2016, Síða 34

34 Bændablaðið | Fimmtudagur 23. júní 2016
Á Tryggvi Islandshestegård i
Sandnes í Rogaland-fylki í Noregi
er íslenski hesturinn í aðalhlut-
verki, hvort sem er í reiðskólan-
um, í meðferðarútreiðartúrum
og eða sem hluti af dagskrá sem
eigendur hestabúgarðsins vinna í
samvinnu við Vinnumálastofnun
á sínu svæði.
Árlega koma um níu þúsund
manns í heimsókn á bæinn sem er
svo sannarlega góð kynning fyrir
íslenska hestinn.
Hjónin Karen Fosså Handeland og
Audun Handeland keyptu búgarðinn
árið 1986 og í upphafi ætluðu þau að
hafa kalkúna- eða kjúklingarækt sem
aðalbúskap en þau keyptu íslenskan
hest og þá var ekki aftur snúið.
„Við erum eingöngu með íslenska
hesta hjá okkur og það er í raun svo-
lítil tilviljun að mamma byrjaði með
þessa tegund af hestum. Þegar hún
var 15 ára keypti hún sinn fyrsta hest
sem var þá ódýr íslenskur hestur með
margar slæmar venjur. Þegar hún seldi
hestinn til Forsand (sem er þekkt sem
litla-Ísland í Íslandshestaumhverfinu
hér um slóðir) þá vildi hún kaupa sér
norskan fjording-hest í staðinn. En
svo fór að hún heimsótti sinn gamla
hest og þá fékk hún tækifæri til að
prófa marga góða og flotta íslenska
hesta, meðal annars merina Mön frá
Reykjavöllum. Hún keypti Mön á
sínum tíma en einnig fékk hún að
prófa góðan keppnishest hjá Bent
Rune Skulevold og eftir það var aldrei
neinn vafi um að það yrðu íslenskir
hestar hjá okkur. Hið frábæra tölt
gerði útslagið,“ útskýrir dóttir hjón-
anna, Grete Fosså Handeland, sem
rekur fyrirtækið í dag.
Kjúklingar víkja fyrir hestunum
Mön var á búgarðinum í tíu ár og
Grete lærði að ríða út á henni. Smám
saman jókst eftirspurnin eftir útreið-
um svo fjölskyldan keypti sér fleiri
hesta og árið 2004 hófst reiðskólinn
formlega hjá þeim. Árið 2011 byggði
fjölskyldan glæsilega reiðhöll og
síðar buðu þau upp á meðferðarút-
reiðartúra.
„Ræktanlegt land er nálægt 67
hekturum sem við notum til beitar
fyrir hestana. Við framleiðum ekki
heyið en kaupum það af nágrannabæ.
Við höfum í nógu að snúast með það
sem er í boði hér eins og reiðskólann,
reiðtúra með fararstjóra, meðferðar-
útreiðartúra og að auki erum við með
vinnumarkaðstilboð í gegnum NAV
og endurhæfingarfyrirtækið Pro-
Service. Þetta er vinnutilboð fyrir
fólk sem stríðir við andleg veikindi,“
útskýrir Grete og segir jafnframt:
„Í næstum 30 ár vorum við einnig
með kjúklingarækt á bænum en í
mars á þessu ári hættum við því.
Það gerðum við vegna sífellt fleiri
og meiri sérleyfa fyrir slátrun þannig
að við þurftum annaðhvort að byggja
nýtt og mun stærri byggingu eða slíta
reksturinn í sundur í byggingum sem
voru komnar á tíma og hætta. Við
völdum seinni kostinn. Nú höfum
við því mun meira laust húsnæði
en áður, sem við notum fyrir fleiri
hesta. Þegar við klárum endurbætur
á því munum við hafa 24 útleigu-
bása fyrir einkaaðila, 19 af þessum
básum munu hafa aðgang að útigangi
þar sem við skiljum á milli mera og
hesta en aðeins fimm munu hafa
möguleika á að standa inni á sínum
bás yfir nóttu.“
Óhefðbundinn reiðskóli
Fyrir utan hestana eru fleiri húsdýr á
bænum eins og hundur, kettir, kanín-
ur og hænur. Í haust ætlar fjölskyldan
að byrja aftur með sauðfé eftir langt
hlé og verða með um 25 vetrarfóðrað-
ar kindur. Árlega koma um níu þús-
und manns í heimsókn á búgarðinn
en í hverri viku eru 150 nemendur
í reiðskólanum og 35 nemendur í
meðferðarútreiðunum.
„Við byrjuðum með meðferðar-
útreiðarnar fyrir fimm árum þegar
reiðhöllin okkar var tilbúin. Það
var sjúkraþjálfari með útreiðar sem
sérhæfingu sem hafði samband við
okkur og óskaði eftir að fá að byrja
með slíkt hjá okkur. Þess vegna
leigjum við út hestana og aðstöð-
una á meðan sjúkraþjálfarinn hefur
ábyrgð á kennslunni og sambandi
við nemendur sína. Það eru 35 nem-
endur í meðferðarútreiðum í hverri
viku allt skólaárið og í dag eru tveir
sjúkraþjálfarar sem bjóða upp á
kennslu eftir sínu höfði á hverjum
degi. Íslenski hesturinn er mjög
góður fyrir þessi verkefni því hann
er ekki of stór og ólíkar gangtegundir
hans gera það að verkum að það er
auðveldara að finna hest sem passar
fyrir hvern og einn meðferðarknapa,“
segir Grete.
Reiðskólinn er starfræktur frá
mánudegi til fimmtudags allt skóla-
árið, þar sem um 150 nemendur
njóta sín með íslenska hestinum í
viku hverri.
„Reiðskólinn er svolítið óhefð-
bundinn miðað við aðra reiðskóla
hér á svæðinu. Við förum í útreiða-
túr í þremur af hverjum fjórum
skiptum og í fjórða skiptið ríðum
við út í reiðhöllinni og nemendur
fá kennslu á nýjum hesti sem þeir
munu fara á næstu skiptin. Vegna
hins góða tölts íslenska hestsins og
vegna þess hversu góðir og stöðugir
þeir eru veljum við að fara sem mest
í útreiðatúra. Við erum með eigið
fyrirkomulag í hvert sinn þannig að
nemendurnir fá einnig kennslu út úr
því. Okkar upplifun er sú að til þess
að knaparnir nái góðu tölti á öllum
hestunum er það fjöldi æfinga sem
gildir og möguleikinn á að hugsa
svolítið sjálfur án þess að leiðbein-
andi segi allt sem gerist fyrirfram.
Þegar þeir fá aha-tilfinninguna og
finna tölt„lykilinn“ ná þeir því á
flestöllum hestunum eftir það. Fyrir
þá sem óska eftir meiri kennslu fá
aukatíma einn laugardag í mánuði
þar sem eru aðeins tveir nemendur
í hverjum tíma.“
Fjölhæfur, sterkur og góður til
útreiða
Aðstaðan á Tryggvi Islandshestegård
er eins og best verður á kosið og er
mikið líf á bænum allt árið um kring.
Hestarnir eru í notkun alla daga vik-
unnar fyrir utan sunnudaga þegar
þeir fá frídag. Hér geta bæði vanir
sem óvanir knapar komið og notið
sín með íslenska hestinum.
„Íslenski hesturinn er jú þekktur
fyrir sína aukagangtegund og vegna
þessa eru þeir svo frábærir til útreiða.
Við fáum oft þær athugasemdir frá
knöpum sem hafa verið í þriggja
tíma útreiðatúr að þeir væru til í að
vera mun lengur. Að auki er íslenski
hesturinn fjölhæfur, sterkur og góður
til útreiða í landslagi. Vegna þess
hversu margir knapar eru hér höfum
við valið að setja á 95 kílóa þyngdar-
takmörkun fyrir þá sem vilja ríða út
hérna. Á þennan hátt spörum við
hrygginn á hestunum. Hestarnir
eru einnig án skeifa sem
við höfum gert
í næstum 10
ár með góðum
árangri. Margir
hafa efasemdir
til þessa en eftir
svo mörg ár með
góðum árangri
erum við ekki
lengur hrædd að
segja frá þessu.
Þegar hestarnir
eru án skeifa fá
þeir ekki meiðsli
á sama hátt eins og
með skeifum þó að
við notum þá í 2–3
tíma á dag, 5–6 daga
vikunnar. Við pössum upp á að þeir
gangi á möl hálfan sólarhringinn
þegar það er beitarárstími bæði svo
að þeir verði ekki of sverir og til að
hófarnir verði ekki of mjúkir til að
þola að vera riðið út á möl. Það er
meiri ávinningur af því að nota ekki
skeifur eins og minni vinna, sjaldan
meiðsli á hestum og fólki og þeir
renna ekki eins mikið til þegar það er
snjór. Þar að auki höfum við ekkert
steinakast á bakvið hestinn þegar við
ríðum hratt á stökki. Annars erum
við eingöngu með geldingshesta í
reiðskólanum og í ferðunum með
leiðsögumanni en það er vegna
þess hversu þétt við ríðum saman
og fjörug meri hefði ekki passað
þar inn í. Flokkurinn verður rólegri
og stöðugri fyrir þá notkun sem við
þurfum.“
Höldum ótrauð áfram
Grete, ásamt foreldrum sínum,
Karen og Audun, hafa fulla vinnu
við búgarðinn en þar að auki eru
einnig fleiri sem starfa í hlutastarfi
hjá þeim og margir Íslendingar hafa
stigið niður fæti og unnið ákveðin
tímabil.
„Við höfum sjálf aldrei keypt
hesta á Íslandi en við höfum keypt
nokkra innflutta hesta hér og að
mestu leyti kaupum við þá hér af
svæðinu. Við viljum helst hafa fimm
gangs hesta heldur en fjórgangs og
að þeir hafi góðar hreyfingar og séu
ekki hræddir við umferð og slíkt.
Við ríðum mest út í hópum og knap-
arnir fá skýr skilaboð um að ríða
ekki framhjá hver öðrum, heldur að
ríða meira á bakvið ef þörf er á að
skipta um staðsetningu. Á þennan
hátt verða hestarnir öruggir gagn-
vart þeim sem hafa litla reynslu og
börnum. Við reynum oft að prófa
stökk hjá knöpum með litla reynslu
ef þeir hafa áhuga á því,“ segir Grete
og aðspurð um framtíðarhorfur með
búgarðinn svarar hún:
„Það sem er planið hjá okkur er
að ég og maðurinn minn, Thomas
Grov Thorkildsen, getum tekið yfir
þegar foreldrar mínir nálgast eftir-
launaaldurinn. Móður minni finnst
það sorglegt að ekki sé lengur mat-
vælaframleiðsla á bænum en er að
sama skapi sátt við að geta boðið
upp á ólíka möguleika með íslenska
hestinum. Það hefur fallið í góðan
jarðveg og verið vinsælt svo við
getum ekki beðið um meira en það
og höldum ótrauð áfram.“ /ehg
Frá vinstri: Sine Fosså Thorkildsen (2), Karen Fosså Handeland (55), Grete Fosså Handeland (30), Tilda Fosså
Thorkildsen (4) og Audun Handeland (55). Tilda og Sine eru dætur Grete. Eiginmaður Grete, Thomas Grov Thorkild-
sen (32) er ekki með á myndinni en kemur einnig að rekstrinum.
Tryggvi Islandshestegård i Sandnes í Rogaland-fylki í Noregi:
Með íslenska hestinn í fararbroddi
Á Tryggvi Islandshestegård i Sandnes í Rogaland-fylki í Noregi eru eingöngu
Tryggvi Islandshestegård er með ýmislegt í boði fyrir áhugafólk um hesta
eins og reiðskóla, meðferðarútreiðartúra og útreiðatúra með leiðsögumanni
Hestabúgarðurinn er í fullum rekstri
allt árið en um níu þúsund manns
heimsækja staðinn árlega.