Bændablaðið - 06.07.2017, Qupperneq 21

21Bændablaðið | Fimmtudagur 6. júlí 2017
á Íslandi afskráð upprunaábyrgðir
fyrir allri sölu á raforku og er því
uppruni raforku hjá því sölufyrirtæki
100% endurnýjanleg raforka.
Íslendingar sagðir skila
geislavirkum úrgangi!
Í þessari yfirlýsingu kom einnig
fram að í stað þess að endurnýjanleg
orka á Íslandi á árinu 2015 væri sem
næst 100%, þá var hún 71%, raforka
framleidd með jarðefnaeldsneyti
var þá sögð vera 17% og raforka
framleidd með kjarnorku 12%. Vegna
þessarar raforkuframleiðslu var nú
líka reiknaður koldíoxíðútblástur á
Íslendinga vegna raforkuframleiðslu
á 157,73 gígawattstundum
(g/kWh). Það sem meira er,
Íslendingar voru nú að skila frá sér
geislavirkum úrgangi sem nam 0,29
milligrömmum á hverja framleidda
kílówattstund. Ekki sérlega fallegt
fyrir hreinleikaímynd Íslands í
raforkumálum.
Ósannindi innleidd
Þetta er í raun stórmerkilegur
„sannleikur“ sem búið er að innleiða á
Íslandi vegna upptöku á tilskipunum
ESB. Matreiddur sannleikur sem er
afurð hugmyndasmiða í alþjóðlegum
viðskiptum sem keppast við að selja
fólki ímyndun og loft. Eitthvað sem
allir Íslendingar vita í hjarta sínu að er
hrein lygi svo talað sé á mannamáli.
Orkufyrirtækin fara í feluleik
Orka náttúrunnar ákvað að
upprunavottorð fylgdu allri
raforkusölu fyrirtækisins á
almennum markaði frá síðustu
áramótum. Jafnframt mun fyrirtækið
verja öllum tekjum af sölu
upprunaábyrgða vegna raforkusölu
til stórnotenda til verkefna
fyrirtækisins sem miða að því að
draga úr losun gróðurhúsalofts.
Með ákvörðun ON hverfur
jarðefnaeldsneyti og kjarnorka af
rafmagnsreikningum almennra
viðskiptavina. Uppruni raforku
á reikningum ON, sem birtast
viðskiptavinum á næsta ári, verður
því alfarið endurnýjanleg orka.
Þær upplýsingar sem birtust á
raforkureikningum ON nú um
síðustu mánaðamót (júní/júlí)
miðast við sölu ON og annarra á
upprunaábyrgðum árið 2016 og taka
ekki mið af fyrrnefndri ákvörðun.
Svarti bletturinn verður áfram
á ímynd Íslands
Þrátt fyrir þessa ákvörðun ON,
þá verður framleiðsla raforku
með kjarnorku, kolum, olíu
og gasi áfram svartur blettur á
framleiðsluskýrslum þjóðarinnar á
raforku. Íslensku orkufyrirtækjunum
finnst það greinilega til vinnandi að
hafa það svo. Enda fái þau einhverja
aura fyrir að selja hreinleikavottanir
til stórfyrirtækja gegn því að smyrja
ímynd óhreinnar orkuframleiðslu í
útlöndum á ímynd Íslands. Þetta er
síðan greinilega álitið full boðlegt
þar sem almenningur kemur ekki
til með að sjá afleiðingu þessara
viðskipta á sínum orkureikningum
í framtíðinni.
Orkusalan gefur 100% grænt ljós
Orkusalan, sem er orkusölufyrirtæki
Orkuveitu Reykjavíkur, er við
sama heygarðshorn og ON. Þar
hefur verið gefinn út dreifimiði
um að Orkusalan geri nú öllum
viðskiptavinum sínum mögulegt
að fá svokallað Grænt ljós, þar
sem öll raforkusala er vottuð 100%
endurnýjanleg. Meira að segja
með upprunaábyrgðum samkvæmt
alþjóðlegum staðli. Þar segir einnig:
„Við höfum gert samkomulag
við Landsvirkjun sem gerir okkur
kleift að staðfesta að öll raforka
sem seld er til viðskiptavina sé
100% endurnýjanleg. Það felur í
sér tækifæri fyrir viðskiptavini
til aðgreiningar á markaði þar
sem græn vottun getur skipt máli.
Tilgangur upprunavottunarkerfisins
er að auka hlut endurnýjanlegrar
orku í Evrópu. Ábyrgðirnar eru
notaðar til að uppfylla skilyrði fjölda
alþjóðlegra umhverfismerkja og
geta opnað tækifæri fyrir
fyrirtæki í markaðssetningu
á vörum og þjónustu.
Orkusalan vill þannig
hjálpa viðskipta-
vinum sínum að
styðja við vinnslu
endurnýjanlegrar orku
ásamt því að auka
samkeppnishæfni þeirra.“
Allt falt fyrir peninga
Skýrara verður það varla sagt en í
dreifibréfi Orkusölunnar. Hreinleiki
íslenskrar orkuframleiðslu er
notaður til að erlend stórfyrirtæki
geti breitt yfir sinn sóðaskap
til að uppfylla skilyrði um
umhverfisvæna starfsemi. Um
leið og þau eru komin með íslensk
hreinleikavottorð fyrir svo og svo
miklum hluta af sinni orkunotkun
geta þau flaggað því að þau
séu afskaplega umhverfisvæn.
Yfirleitt eru þessi íslensku
upprunavottorð seld í gegnum
erlend orkufyrirtæki. Síðan eru
þau áframseld til fyrirtækja sem
geta síðan verið í harðri samkeppni
um hreinleikaímynd við íslensk
fyrirtæki, ekki síst í sjávarútvegi.
Það er sem sagt allt falt fyrir
peninga, meira að segja ímynd
þjóðar. Til að friða almenning
og íslensk fyrirtæki sem á
þurfa að halda, þá er hluti af
hreinleikakvótanum tekinn frá til
innanlandsbrúks, allt annað er selt.
Skít blandað í rjóma sem að
meðaltali á að gefa góða súpu
Þetta minnir óþægilega á
viðskiptaflækjur fjármálamanna í
aðdraganda efnahagshrunsins 2008.
Þá voru allir skítugu pappírarnir,
sem enginn vildi snerta, faldir inni
í veglegum verðbréfavöndlum sem
svo voru seldir í heildarpökkum
með afslætti. Sama gerðist þegar
kröfur íslensku bankanna á
íslenskan almenning voru seldir
hrægammasjóðum fyrir slikk. Allir
vita hvernig sá leikaraskapur fór.
Allt sprakk það í andlit þeirra
sem í einfeldni sinni trúðu því að
ef skítnum yrði blandað saman
við rjómann, þá yrði súpan að
meðaltali fjári góð.
Það voru samt flestir sammála
um það fyrir hrun að vissulega
væri ónotalegur óþefur af
þessum verðbréfavöndlum.
Sannfæringarkraftur sölumannanna
fékk menn samt til að kyngja
vöndlunum með brosi á vör. Svo
fengu menn auðvitað í magann af
öllu glundrinu.
Undan rifjum ESB og Kyoto
Þessi furðulegi leikur með orkusölu
er tilkominn vegna innleiðingar
á tilskipun Evrópusambandsins
númer 2009/28/EB þar sem
Ísland er orðið hluti af innri
markaði ESB. Nær sú tilskipun til
upprunaábyrgðar á raforku. Sett
voru um þetta
lög nr. 30/2008
samkvæmt stjórn-
ar frumvarpi frá 27.
nóvember 2007. Málið
var afgreitt frá iðnaðarnefnd 29.
febrúar 2008 og samþykkt af 48
alþingismönnum þann 7. apríl
sama ár og þar með öllum helstu
sjálfskipuðu náttúruverndar for kólf-
unum í íslenskri pólitík. Þar var
enginn þingmaður á móti en 15
fjarstaddir. Síðan var sett reglugerð
um málið nr. 757/2012.
Upprunaábyrgðir eða uppruna-
vottorð raforku koma til í kjölfar
Kyoto-bókunarinnar og þeirrar
ákvörðunar ríkja að láta loftslagsmál
sig varða. Opinbert markmið er að
auka hlut endurnýjanlegra orkugjafa
í heiminum og spyrna þar með gegn
auknum gróðurhúsaáhrifum.
Stærsti hluti upprunavottorða
á markaðnum kemur í dag frá
norskum vatnsaflsvirkjunum, en
þau geta komið frá hvaða „græna“
orkuframleiðanda sem er í Evrópu.
Hrein raforka orðin drulluskítug
Á Íslandi er raforka að 99,99% hluta
framleidd með endurnýjanlegum
orkugjöfum, vatnsafli, jarðhita og
vindorku. Reyndar er vindorkan
hverfandi í heildartölunum þar
sem vatnsorka stendur fyrir 71%
framleiðslunnar og jarðhiti fyrir
29%. Einungis 0,01% raforkunnar
er framleidd með dísilvélum. Samt
er íslenska þjóðin sögð framleiða
79% sinnar orku með kjarnorku og
jarðefnaeldsneyti.
156 kíló af geislavirkum úrgangi
Vegna þessara viðskipta skilja
Íslendingar eftir sig á pappírunum
0,72 milligrömm af geislavirkum
úrgangi á hverja selda kílówattstund.
Einnig 460,27 grömm af kioldíoxíði
á kílówattstund.
Þegar um er að ræða sölu á
1.066.584 megawattstundum
(MWh) samkvæmt tölum
Orkustofnunar, þá er 20% af því
vegna kjarnorku 213.316 MWh,
eða 213.316.000 kWh. Ef það skilar
0,72 milligrömmum af geislavirkum
úrgangi á kWh, þá þýðir það að
Íslendingar hafi í hreinleikabókhaldi
sínu 153.588.096 milligrömm af
geislavikum úrgangi, eða nærri
154 kíló.
Sama gildir um meint koldíoxíð
sem losað er vegna meintrar
framleiðslu á raforku hér á landi
með kolum, olíu og gasi. Það
stendur fyrir 59% raforkusölunnar
sem eru þá 629.248.000 kWh.
Það skilur eftir sig í bókhaldinu
289.640.804 kg, eða um 289.641
tonn af koldíoxíði.
Hafið samband í síma 892-8080
Dúnhreinsunin ehf. við Axarhöfða, 110 Reykjavík
Æðarbændur
Tökum á móti æðardúni
til hreinsunar og sölu.
Greiðum flutningskostnað
til Reykjavíkur.