Bændablaðið - 28.03.2019, Blaðsíða 32

Bændablaðið - 28.03.2019, Blaðsíða 32
Bændablaðið | Fimmtudagur 28. mars 201932 MATVÆLI&MARKAÐSMÁL Áhugi á pottaplöntum hefur aukist mikið undanfarin misseri eftir að hafa verið í lægð í nokkur ár. Pottaplöntuframleiðendur hér á landi fagna þessum aukna áhuga enda galdur í græna litnum. Skömmu fyrir síðustu áramót tóku íslenskir pottaplöntu­ framleiðendur, kennarar og nemendur Garðyrkju skólans og Bændablaðið saman höndum við að kynna pottaplöntur. Niðurstaðan varð sú að nemendur við Garðyrkjuskólann myndu skrifa greinar um einstakar pottaplöntur undir handleiðslu kennara og greinarnar birtar í Bændablaðinu. Afurðir samstarfsins hafa birst á síðum Bændablaðsins frá áramótum og munu, ef allt verður eftir áætlun, gera það að minnsta kosti út árið. Átak í kynningu pottaplantna Birgir S. Birgisson, garðyrkjubóndi og pottaplöntuframleiðandi, segir aðdraganda kynningar­ átaksins hafa verið að potta­ plöntuframleiðendur og Samband garðyrkjubænda hafi fundað til að velta fyrir sér hvað mætti gera til að kynna íslenska pottaplöntuframleiðslu betur. „Í þeirri umræðu kom upp sú hugmynd að vera með pottaplöntu mánaðarins. Seinna hitti ég Guðríði Helgadóttur hjá Garðyrkjuskólanum og nefndi hugmyndina við hana. Hún lagði til að skólinn kæmi að verkefninu á þann hátt að nemendur við garðyrkjuframleiðslu undir stjórn Ingólfs Guðnasonar skrifuðu greinar um pottaplöntur sem hluta af sínu námi. Katrín María Andrésdóttir, framkvæmdastjóri Sambands garðyrkjubænda, lagði svo hugmyndina fyrir ritstjórn Bændablaðsins og þar var vel tekið undir að birta greinarnar. Að mínu mati hafa nemendur skólans staðið sig afskaplega vel við skrifin og kynningarnar mjög góðar og fólk tekur eftir þeim. Greinarnar segja meðal annars frá uppruna plantnanna, hvernig á að hugsa um þær og ýmsum sérkennum hverrar tegundar fyrir sig og af hverju það er gott að hafa pottaplöntur í kringum sig.“ Birgir segist auðvitað vona að aukin þekking og áhugi á pottaplöntum eigi eftir að auka söluna á íslensku plöntunum og um leið lyfta undir íslenska garðyrkju. „Innflutningur á pottaplöntum hefur aukist gríðarlega undanfarið með auknum áhuga fólks á ræktun. Þessi áhugi sést ekki síst á fjölda meðlima á Facebook­síðum eins og Ræktaðu garðinn þinn og Stofublóm inniblóm en þeir skipta tugum þúsunda.“ Í dag eru þrír garðyrkjubændur á Íslandi sem eingöngu eða aðallega rækta pottaplöntur. Birgir segir að áður fyrr hafi þeir verið mun fleiri. „Eins og gefur að skilja eigum við fullt í fangi með að keppa í verði við innfluttar pottaplöntur. Garðyrkjustöðvarnar í Evrópu sem framleiða pottaplöntur eru margar hverjar gríðarlega stórar fabrikur sem framleiða plöntur fyrir Evrópumarkað og geta því boðið mjög lágt verð. Til að halda verðinu niðri hef ég stundum keypt hálfstálpaðar pottaplöntur að utan til áfram­ framleiðslu og merki því mína framleiðslu ekki með fánaröndinni en erfitt er að segja hvenær pottaplöntur teljast íslenskar eða ekki.“ Með puttann á pottaplöntupúlsinum Guðríður Helgadóttir, forstöðu­ maður Garðyrkjuskólans að Reykjum, segir að nemendur á garðyrkjuframleiðslubrautum við Landbúnaðarháskóla Íslands hafa það sem af er árinu skrifað greinar um pottaplöntur í Bændablaðið. „Hugmyndin kom frá Birgi í Bröttuhlíð og Sambandi garðyrkjubænda og tók skólinn strax vel í að vera með í þessu samstarfsverkefni, sem stefnt er á að standi til ársloka 2019. Við lítum á það sem gullið tækifæri fyrir nemendur að fá að spreyta sig á greinaskrifum um ræktun ákveðinna pottaplantna og umhirðu þeirra í Bændablaðið. Af sjónarhóli skólans hefur svona samstarf margþættan ávinning, nemendur fá tækifæri til að koma sér aðeins á framfæri í faginu, þurfa að kynna sér vel þær plöntur sem þeir skrifa um og til viðbótar metur skólinn þetta sem verkefnavinnu í viðeigandi áfanga. Ferillinn er þannig að nemandi velur sér tegund til umfjöllunar af lista sem garðyrkjubændur hafa lagt fram og skrifar um hana. Þegar greinin er tilbúin fara kennarar skólans yfir skrifin og lagfæra aðeins, ef þörf krefur. Reyndar má alveg ljóstra því upp að slíkar lagfæringar eru í algjöru lágmarki hingað til, nemendur okkar eru svo sannarlega með puttann á pottaplöntupúlsinum. Ekki spillir svo að fá að vera með greinar í mest lesna blaði landsins. Við verðum líka vör við jákvæð viðbrögð við þessum greinum og það hvetur aftur nemendur okkar til enn frekari dáða.“ /VH GARÐYRKJUSKÓLI LBHÍ REYKJUM Átak í kynningu á pottaplöntum: Það er galdur í græna litnum Birgir S. Birgisson garðyrkjubóndi. Guðríður Helgadóttir, forstöðu­ maður Garðyrkjuskólans að Reykjum. Mynd / smh Vöktun Matvælastofnunar á sýklalyfjaónæmi í kjöti og dýrum árið 2018 sýnir að sýklalyfjaónæmi er til staðar í íslensku búfé og að horfa þurfi til fleiri þátta en innflutnings til að sporna við frekari útbreiðslu. Ónæmi fyrir sýklalyfjum í íslensku búfé er minna en í flestum Evrópulöndum, ónæmi í íslenskum lömbum og innfluttu svínakjöti vakti athygli. Ekki fundust ónæmar Staphylococcus aureus eða MÓSA­bakteríur við skimunina í svínastofnum hér á landi en sú baktería hefur breiðst út meðal búfénaðar í Evrópu og víðar, einkum í svínarækt. Aftur á móti vekur athygli að í innfluttu svínakjöti á markaði reyndust tveir stofnar ónæmir og báðir fjölónæmir. Kjötið var frá Spáni og því hafði fylgt salmonelluvottorð við innflutning. Vöktun á tæplega 900 bakteríustofnum Á heimasíðu Matvælastofnunar segir að vöktunin hafi náð til tæplega 900 bakteríustofna úr sýnatökum, framleiðenda og heilbrigðiseftirlits sveitarfélaga. Sýni voru tekin úr svínum, alifuglum og lömbum og innlendu og erlendu svína­ og alifuglakjöti, bæði á markaði og í afurðastöðvum. Vöktuninni var skipt í tvennt, skimun á sýklalyfjaónæmi í búfé­ og búfjárafurðum og prófun á ónæmi í sjúkdómsvaldandi örverum í búfé­ og búfjárafurðum. Skimun á sýklalyfjaónæmi Til að meta umfang sýkla­ lyfjaónæmis var skimað fyrir E. coli bendibakteríur til að meta algengi ónæmis í viðkomandi dýrategund og ESBL/AmpC myndandi E. coli bakteríur sem bera gen sem hafa þann eiginleika að mynda ónæmi gegn mikilvægum sýklalyfjum og eru líklegri til að vera fjölónæmar. E. coli bendibakteríur eru útbreiddar í þörmum manna og dýra og gefa vísbendingu um ástand þarmaflórunnar. Fjórðungur E. coli bendibaktería úr þörmum kjúklinga sem voru prófaðar fyrir sýklalyfjaónæmi reyndist ónæmur fyrir einum eða fleiri sýklalyfjaflokkum. Þetta er svipað hlutfall og hefur greinst í alifuglum og svínum hér á landi 2016 og 2017 og með því lægsta sem greinst hefur í Evrópu undanfarin ár. Ekki voru tekin sýni úr öðrum búfjártegundum til greiningar á E. coli bendibakteríum 2018. ESBL/AmpC myndandi E. coli bakteríur geta yfirfært ónæmisgen og eiginleika þess í aðrar bakteríur, þ.m.t. sjúkdómsvaldandi bakteríur, og þannig náð mikilli útbreiðslu. Í þessu samhengi skiptir miklu hvort gen þessi eru litningaborin eða plasmíðborin, en þau síðarnefndu geta auðveldlega dreift ónæmi til annarra baktería. Sýni úr lömbum Að þessu sinni voru í fyrsta sinn tekin sýni úr íslenskum lömbum til skimunar. ESBL/AmpC myndandi E. coli greindist í þörmum um 4% lamba. Það er álíka og í þörmum íslenskra alifugla og svína undanfarin ár. Í skýrslu Mast segir að hvernig ónæmar bakteríur bárust í lömbin eða hvort ónæmið myndaðist í lömbunum sé ekki vitað og ekki heldur hvort um aukningu sé að ræða. Líkt og í öðru búfé, eru íslensk lömb ekki laus við bakteríur sem eru ónæmar fyrir sýklalyfjum eða sem geta þróað slíkt ónæmi og dreift í aðrar bakteríur. Hlutfallið á Íslandi í alifuglum og svínum er svipað og á Norður­ löndunum en er þó lægra en í öðrum Evrópulöndum. Ónæmi í örverum Til að meta umfang sýklalyfjaónæmis í sjúkdóms valdandi örverum eru jákvæðar greiningar á salmonellu, kampýlóbakter og Staphylococcus aureus í búfé og búfjárafurðum úr opinberu eftirliti og innra eftirliti fyrirtækja sendar til prófunar á sýklalyfjaónæmi. Salmonellustofnar sem greindust í alifuglarækt 2018 reyndust allir næmir fyrir öllum sýklalyfjum. Hins vegar reyndust tveir stofnar sem greindust í svínarækt vera ónæmir, þar af annar fjölónæmur. Í svínakjöti á markaði reyndust tveir stofnar ónæmir og báðir fjölónæmir. Kjötið var frá Spáni og því hafði fylgt salmonelluvottorð við innflutning. Kjötið var innkallað. Einn kampýlóbakterstofn í alifuglarækt reyndist ónæmur og aðeins fyrir einum sýklalyfjaflokki. Skimað var fyrir MÓSA (methicillin ónæmir Staphylococcus aureus) í svínarækt hér á landi 2014/2015 og aftur 2018. Í hvorugri skimuninni fannst MÓSA, en sú baktería hefur breiðst út meðal búfénaðar í Evrópu og víðar, einkum í svínarækt. Fagnaðarefni er að MÓSA hefur enn ekki greinst í íslenskri svínarækt. Í skýrslu Mast segir að sýklalyfjaónæmi sé ein helsta ógn við heilbrigði manna og dýra í dag. Með aukinni áherslu stjórnvalda á þennan málaflokk hefur Matvælastofnun fengið fjárheimildir til vöktunar sýklalyfjaónæmis í matvælum og dýrum. Sýnatökur hafa því aukist og munu einnig gera það á þessu ári og ná meðal annars til grænmetis. Niðurstöður mælinga á sýklalyfjaónæmi í sýnum sem tekin voru úr gæludýrum 2018 verða kynntar fljótlega. Í bígerð er að halda málþing í haust um sýklalyfjaónæmi á Íslandi á vegum Matvælastofnunar og samstarfsstofnana. /VH Vöktun MAST á sýklalyfjaónæmi í kjöti og dýrum 2018: Sýklalyfjaónæmi til staðar í íslensku búfé Sigurjón Bragi Geirsson er Kokkur ársins 2019 Úrslitakeppnin Kokkur ársins 2019 var haldin í Hörpu laugardaginn 23. mars. Sigurjón Bragi Geirsson frá Garra bar sigur úr býtum og fær þátttökurétt fyrir Íslands hönd í keppninni Matreiðslumaður Norðurlanda sem haldin verður á næsta ári. Athygli vakti að þrjár konur voru í tíu manna hópi sem keppti um þátttökurétt í fimm manna úrslitahópi og komust þær allar áfram. Það telst met í þessari keppni. Haft er eftir Birni Braga Bragasyni, forseta Klúbbs matreiðslumeistara, að það sé mikið fagnaðarefni að sjá aukningu skráðra kvenna í keppninni. „Það er okkur metnaðarmál að ná hlutfalli þeirra til jafns við karla. Ylfa Helgadóttir var meðal annars þjálfari Kokka landsliðsins í Lúxemborg þar sem liðið vann til gullverðlauna sem ég held að sé okkur góð hvatning. Stéttin hefur verið mjög karllæg og öll skref í átt að meira jafnvægi eru góð skref í átt að tryggja öfluga og fjölbreytta stétt fagfólks.“ Í öðru sæti varð Rúnar Pierre Heriveaux, frá Grillinu Hótel Sögu, og í því þriðja Kolbrún Hólm Þorleifsdóttir frá Deplar Farm. Hinir tveir þátttakendurnir í úrslitahópnum voru þær Iðunn Sigurðardóttir, frá Íslenska matarkjallaranum, og Snædís Xyza Mae Jónsdóttir Ocampo frá Hótel Sögu, Mími Restaurant. /smh Kokkur ársins 2019 er Sigurjón Bragi Geirsson frá Garra. Myndir / Kokkur ársins Iðunn, Snædís, Kolbrún, Sigurjón og Rúnar.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Bændablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.